مثنویات شاه نعمت‌الله ولی

1 به تعیُن اگرچه اشخاصند به حقیقت نه عام و نه خاصند

2 همه همدرد همدگر باشند هر چه باشد به پای هم باشند

3 هر که همدرد دردمندان نیست گوئیا از شمار ایشان نیست

4 درد دل دارم و دوا این است درد می نوشم و شفا این است

1 گرنه ای باطل بیا و حق پرست از مقید بگذر و مطلق پرست

2 حق وجود است و یکی می دانمش گر چه باطل را عدم می خوانمش

3 چون یکی اندر یکی باشد یکی در وجود آن یکی نبود شکی

4 یک وجود است و کمالش بی شمار در دو عالم آن یکی را می شمار

1 عین ما از حب ذاتی فیض یافت لاجرم از علم سوی عین یافت

2 عین اول صورت الله شد ز آفتاب حضرتش چون ماه شد

3 اسم اعظم جامع ذات و صفات روح اعظم پادشاه کاینات

4 عقل کل روح محمد خوانمش صورت آن عین اول دانمش

1 با تو گویم نکته ای در نقطه ای وصف نقطه می کنم در نکته ای

2 از سه نقطه یک الف ظاهر شده در حروف آن یک الف ناظر شده

3 نقطهٔ ذاتست اصل این عدد در عدد نبود احد باشد احد

4 عقل اول نقطهٔ آخر بود نقطه ها باطن الف ظاهر بود

1 اولا توحید کلی آن اوست کل کلیّات در فرمان اوست

2 آنگهی ابلاغ جامع یافته در همه مصنوع صانع یافته

3 کون جامع مظهر ذات صفات سایهٔ حق آفتاب کائنات

4 وجهی از امکان و وجهی از وجوب در شهادت آمد ازغیب الغیوب

1 عدد از واحد آشکارا شد واحدی در عدد هویدا شد

2 کثرت و وحدتست در هر باب مجملا و مفصلا دریاب

3 کثرتش چون حباب دان دایم وحدتش بحر و این به آن قایم

4 وحدت و کثرت اعتباری دان نسخهٔ عقل را چنین می خوان

1 ز ذوق خود تو را آگاه کردم بهانه آفتاب و ماه کردم

2 دوئی بگذار تا باشی یگانه مراد ما یکی دیگر بهانه

3 درآ در حلقهٔ رندان سرمست تو را گر میل ذوق عارفانست

4 فنا شو تا بقا یابی ز باقی سبو می کش که یابی لطف ساقی

1 صورت ما پرده دار او بود معنی ما حاجت نیکو بود

2 سینهٔ ما مخزن اسرار او دیدهٔ ما منظر انوار او

3 هر چه ما داریم ملک او بود مالک و ملکش همه نیکو بود

4 ملک او مائیم و ملک ماست اوست گر ملک جوئی درین ملکش بجو

1 صوت نائی بشنو از آواز نی تا تو را رهبر شود ای نیک پی

2 راز نائی می کند نی آشکار این سخن از نعمت الله یاد دار

3 می زنندش نی به آواز حزین دردمند زار می نالد چنین

4 از حبیب الله کلام حق شنو زین مقید سر آن مطلق شنو

1 ساقی مستیم و جام می به دست می خورند از جام ما رندان مست

2 ملک میخانه سبیل ما بود آید اینجا هر که او ما را بود

3 هر کجا رندیست ما را محرم است هرکجا جامیست با ما همدم است

4 صورت او مظهر معنی ماست این و آن دو شاهد دعوی ماست