مثنویات در دیوان اشعار امیرخسرو دهلوی

1 چرخ نداند در و دیوار کس تکیه به دیوار و درش کرده بس

2 مردم یک خانه و صد خرمی خانهٔ یک مردم و صد مردمی

3 چتر شه آنست که شد چرخ ماه چرخ مه این است که شد چتر شاه

4 ور قلم از سحر زبان بر کشم سحر زبان را به قلم در کشم

1 جانب سایه شده مردم روان سایه به دنباله مردم دوان

2 پرده نشین گشت فلک سوبسوی با همه زالی شد پوشیده روی

3 از سم اسپش که زمین کرد چاک خاک پر از مه شد و مه پر ز خاک

4 دیدن او را کله افگند ماه بلکه فتادش گرء، دیدن کلاه

1 آب در از تاج و قبا و کمر تا به کمر تا به گلو تا بسر

1 تیغ خوش و تیغ زبان ناخوش است تیغ چو آبست و زبان آتش است

1 خسرو من! بگذر از بن گفتگوی نیکی خویش و بد مردم مگوی

2 چشم تو از عیب تو دیدن تهی است از دگری پرس که عیب تو چیست

3 چشم بخود باز مکن چون خسان بین سوی خود لیک به چشم کسان

4 پیل طلب کرد، شه، پیل زور کاورد آن بی نمکان را به شور

1 باش به کامم که به کام توام زنده و نازنده به نام توام

2 حکمت و حکمش که ندارد زوال هم ز خلل خالی و هم از خیال

3 بر در تو آمده‌ام شرمسار از شر من در گذر و در گزار

4 اشتر پویندهٔ پولاد پای کوه نما از تن کوهان نمای

1 تا به سریر عرب آن جسم نشست رعب عرب بر همه عالم نشست

2 فتنهٔ چشم آمده زان سو مدام تیغ زبان خفته میان نیام

1 دیده که نادیدهٔ دیدار تست دیده و نادیده گرفتار تست

2 چون اثر شوق ز غایت گذشت کفهٔ دانش ز کفایت گذشت

1 پنج طرف چتر چو مهر سپهر شش جهت آراسته از پنج مهر

2 چار گهر کرد جهان را پدید در کرهٔ شش جهت اندر کشید

3 ساخته نه حجره به از هشت باغ هشت بهشت از نه او با فراغ

1 آهوی مشکین و سرش باد شاخ وز دم او مشک به صحرا فراخ

2 چشم چو بر گلشن بختش فتاد گشت پیاده چو گل از پشت باد

3 روی چو گل بود به پشت زمین گشت زمین پر سمن و یاسمین