مثنویات در دیوان اشعار امیرخسرو دهلوی

1 علای دیدن و دنیا، شاه والا به قدرت نائب ایزد تعالی

2 محمد شه که صد چون کسری و جم ز میم نام او پوشیده خاتم

3 چو جنبد لشکرش بر سطح هامون رود در قعر دریا ربع مسکون

4 چو راند تیغ در صف‌های انبوه سر کوه افگند در دامن کوه

1 گرفتن سهل باشد، این جهان را کلید آن جهان، باید شهان را

2 مکن بس بر همین کز تیغ و از رای همه دنیا گرفتی، شسته بر جای

3 به همت آسمان را قلعه کن باز به ملک خشکی و تری مکن ناز

4 بکن کاری همین جا تا توانی که آنجا هم، چو اینجا، ملک رانی

1 شه آن را دان که گفت از جان آزاد به ترک بخل و خشم لهو و بیداد

2 شهی کش چارترکش در کله نیست بباید ترک او گفتن که شه نیست

1 مبارک بامدادی کاختر روز شد از نور مبارک گیتی افروز

2 رسید اقبال پیشانی گشاده کله بالای پیشانی نهاده

3 دلم را گفت کاحسنت ای جوان بخت که بر گردون زدی اندیشه را تخت

4 بشارت میدهم کز پردهٔ راز دری کرده ست دولت بهر تو راز

1 خوشا هندوستان و رونق دین شریعت را کمال عز و تمکین

2 بدین عزت شده اسلام منصور بدان خواری سران کفر مقهور

3 بذمه گر نبودی رخصت شرع نماندی نام هندو ز اصل تا فرع

4 ز غزنین تا لب دریا درین باب همه اسلام بینی بر یکی آب

1 کنون از فتح هندوستان دهم شرح کنم دیباچهٔ گرشاسپ را طرح

2 بگویم آنچه کرد از کاردانی گهی لشکر کشی گه پهلوانی

3 که چون شاه جهان شد عار باشد که ذکر او بدین مقدار باشد

4 به جز یک فتح ملک «دیو گیری» که کرد این کار شاهان در امیری

1 همیشه دور چرخ لاجوردی نداند پیشه‌ای جز ره نوردی

2 ز دورش هر یکی گردش به کاریست به ریز هر یکی دیگر شماریست

3 چونی امید پاینده است و نی بیم خوش آنکس کاونهد گردن به تسلیم

4 چو نتوان رشتهٔ گردون گستن بباید دل درو ناچار بستن

1 چه خوش باشد در آغاز جوانی دو بیدل را بهم سودای جانی

2 خضر خان و دول رانی درین کار دو دل بودند یکدیگر گرفتار

3 کنون حرفی که من خواندم درین لوح چنین بخشد به دلها راحت و روح

4 که چون آمد دولرانی به درگاه بشارت یافت از بخت نکوخواه

1 شبی داده جهان را زیور و روز مهی چون آفتاب عالم افروز

2 فلک نوری که گرد آورده از مهر از آن گلگونه کرده ماه را چهر

3 مهی خورشید وام از نور جاوید دو چندان باز داده وام خورشید

4 به خواب خوش جهانی آرمیده ازین خوشتر، جهان خوابی ندیده