پندنامه عطار نیشابوری

1 چارچیز است از خطاها ای پسر گوش دارش با تو گویم سر بسر

2 اول از زن داشتن چشم وفا ساده دل را بس خطا باشد خطا

3 ایمنی از بد خطای دیگرست صحبت صبیان ازینها بدترست

1 آن امامانی که کردند اجتهاد رحمت بر حق برروان جمله باد

2 بوحنیفه بود امام با صفا آن سراج امتان مصطفا

3 باد فضل حق قرین جان او شاد باد ارواح شاگردان او

4 صاحبش بویوسف القاضی شده وز محمد ذوالمنن راضی شده

1 گر کنی خیری بدست خویش کن خیر خود را وقف هر درویش کن

2 یک درم کان را بدست خود دهند به بود زان کز پی او صددهند

3 گر ببخشی خود یکی خرمای تر بهتر از بعد تو صد مثقال زر

4 هر چه بخشیدی مکن با او رجوع گر ز پا افتادهٔ از دست رجوع

1 چارچیز دیگر ای نیکو سرشت هست از جمله خلایق نیک زشت

2 زان چهار اول حسد کینی بود زان گذشتی عجب و خود بینی بود

3 خشم خود دیگر فروناخوردنست خصلت چارم بخیلی کردنست

4 ای پسر کم گرد گرد این خصال از برای زانکه زشتست این فعال

1 چار خصلت ای برادر در جهان پادشاهان را همی دارد زیان

2 پادشه چون در ملا خندان بود بی گمان در هیبتش نقصان بود

3 باز صحبت داشتن با هر فقیر پادشاهان را همی دارد حقیر

4 با زنان بسیار اگر خلوت کند خویشتن را شاه بی هیبت کند

1 چارچیز آمد بزرگی را دلیل هر که آن دارد بود مرد جلیل

2 علم را اعزاز کردن بی حساب خلق را دادن جواب با صواب

3 دیگر آن باشد که جوید وصل اوست وانکه از دشمن حذر کردن نکوست

4 هر که دارد دانش و عقل و تمیز اهل عقل و علم را دارد عزیز

1 تا توانی ای پسر خدمت گزین تا رود اسب مرادت زیر زین

2 بندهٔ چون خدمت یزدان کند خدمت او گنبد گردان کند

3 بهر خدمت هر که بر بندد میان باشد از آفات دنیا در امان

4 هر که پیش مقبلان خدمت کند ایزدش با دولت و حرمت کند

1 هر کرا عقلست ودانش ای عزیز دور باید بودنش از چارچیز

2 کار خود با ناسزا نکند رها مردمی نکند بجای ناسزا

3 عقل داری میل بدکاری مکن زین چو بگذشتی سبکساری مکن

4 تا شوی پیش از همه در روزگار دست بر نان و نمک بگشاده دار

1 آدمی را چارچیز آرد شکست با تو گویم گوش دارای حق پرست

2 دشمن بسیار و وام بی شمار شغل بی حد و عیال با قطار

3 وای مسکین که غرق وام شد هر دمی از غصه خون آشام شد

4 هر کرا بسیار باشد دشمنش خیره گردد هر دو چشم روشنش

1 حاصل آید چارچیز از چارچیز یاد دار از این نکته از من ای عزیز

2 خامشی را هر که سازد پیشهٔ در جهان نبود ز کس اندیشهٔ

3 از سخاوت مرد یابد سروری شکر نعمت را دهد افزون‌تری

4 گر سلامت بایدت خاموش باش گشت ایمن هر که نیکی کرد فاش