پندنامه عطار نیشابوری

1 چارچیز از چار دیگر شد تمام چون شنیدی یاد می‌دار ای غلام

2 دانش مرد از خرد گیرد کمال از عمل نیت همی یابد جمال

3 دینت از پرهیز کامل می‌شود نعمتت از شکر شامل می‌شود

4 هست دانش را کمالات از خرد نیتت را بی عمل کس ننگرد

1 چارچیز است آنکه بعد از رفتنش از محالاتست باز آوردنش

2 چون حدیثی رفت ناگه بر زبان یا که تیری جست بیرون از کمان

3 باز چون آری حدیث گفته را کس نگرداند قضای رفته را

4 باز کی گردد چو تیر انداختی همچنین عمری که ضایع ساختی

1 حاصل آید چارچیز از چارچیز یاد دار از این نکته از من ای عزیز

2 خامشی را هر که سازد پیشهٔ در جهان نبود ز کس اندیشهٔ

3 از سخاوت مرد یابد سروری شکر نعمت را دهد افزون‌تری

4 گر سلامت بایدت خاموش باش گشت ایمن هر که نیکی کرد فاش

1 چارچیزت بردهد از چار چیز نشنود این نکته جز اهل تمیز

2 هر که زو صادر شود این چارکار بیند آن چار دگر بی‌اختیار

3 هر که در پایان کاری ننگرد عاقبت روزی پشیمانی خورد

4 هر که نکند احتیاط کارها بر دلش آخر نشیند بارها

1 آدمی را چارچیز آرد شکست با تو گویم گوش دارای حق پرست

2 دشمن بسیار و وام بی شمار شغل بی حد و عیال با قطار

3 وای مسکین که غرق وام شد هر دمی از غصه خون آشام شد

4 هر کرا بسیار باشد دشمنش خیره گردد هر دو چشم روشنش

1 چارچیز است از خطاها ای پسر گوش دارش با تو گویم سر بسر

2 اول از زن داشتن چشم وفا ساده دل را بس خطا باشد خطا

3 ایمنی از بد خطای دیگرست صحبت صبیان ازینها بدترست

1 چارچیز است از عطاهای کریم با تو گویم یادگیرش ای سلیم

2 فرض حق اول بجای آوردنست والدین از خویش راضی کردنست

3 حکم دیگر چیست با شیطان جهاد چارمش نیکی بخلق نامراد

1 می‌فزاید عمر مرد از چارچیز این نصیحت بشنو ای جان عزیز

2 اول آوردن بگوش آواز خوش وانگهی دیدن جمال ماه وش

3 سیوم آمد ایمنی بر مال و جان می‌فزاید عمر مردم را از آن

4 آنکه کارش بر مراد دل شود در بقا افزونیش حاصل بود

1 عمر مردم را بکاهد پنج چیز یاددارش چون شنیدی ای عزیز

2 شد یکی زان پنج در پیری نیاز پس غریبی وانگهی رنج دراز

3 هر که او بر مرده اندازد نظر عمر او بی‌شک بکاهد ای پسر

4 پنجم آمد ترس و بیم از دشمنان عمر را اینها همی دارد زیان

1 دور شو از پنج خصلت ای پسر تا نریزد آب رویت در نظر

2 اولا کم گوی با مردم دروغ زانکه گردی از دروغت بی فروغ

3 هر که استیزه کند با مهتران آب روی خود بریزد بی گمان

4 پیش مردم هر کرا نبود ادب گر بریزد آب رو نبود عجب