پندنامه عطار نیشابوری

1 چارچیزست ای برادر با خطر تا توانی باش ازینها بر حذر

2 قربت سلطان و الفت با بدان رغبت دنیا و صحبت با زنان

3 قرب سلطان آتش سوزان بود با بدان الفت هلاک جان بود

4 زهر دارد در درون دنیا چو مار گرچه بینی ظاهرش نقش و نگار

1 شد دلیل نیک بختی چار چیز هرکه این چارش بود باشد عزیز

2 اصل پاک آمد دلیل نیک بخت نیست بی اصل سزای تاج و تخت

3 یک دلیل دیگر آمد قلب پاک گر دلت پاکست نبود هیچ باک

4 نیک بختان را بود رای صواب آنکه بد رایست باشد در عذاب

1 عافیت را گر بجویی ای عزیز می‌توانش یافتن در چار چیز

2 ایمنی و نعمت اندر خاندان تندرستی و فراغت بعد از آن

3 چونکه بانعمت امانی باشدت عافیت را زان نشانی باشدت

4 با دل فارغ چو باشی تندرست دیگر از دنیا نباید هیچ جست

1 گر ترا عقلست با دانش قرین باش درویش و بدرویشان نشین

2 همنشینی جز بدرویشان مکن تا توانی غیبت ایشان مکن

3 حب درویشان کلید جنت است دشمن ایشان سزای لعنت است

4 پوشش درویش غیر از دلق نیست در پی کام و هوای خلق نیست

1 چارچیز آثار بدبختی بود جاهلی و کاهلی سختی بود

2 بی کسی و ناکسی هرچار باشد بخت بد را این همه آثار شد

3 هر که در بند عبادت می‌شود بی شک از اهل سعادت می‌شود

4 آنکه در بند عبارت می‌شود بی شک از اهل خسارت می‌شود

1 گر همی خواهی که گردی سر بلند ای پسر بر خود در راحت ببند

2 هر که بربست او در راحت تمام باز شد بر وی در دار السلام

3 غیر حق را هر که خواهد ای پسر کیست در عالم ازو گمراه تر

4 ای برادر ترک عز و جاه کن خویش را شایسته درگاه کن

1 نفس نتوان گشت الا با سه چیز چون بگویم یاد گیرش ای عزیز

2 خنجر خاموشی و شمشیر جوع نیزهٔ تنهایی و ترک هجوع

3 هرکه را نبود مرتب این سلاح نفس او هرگز نمی‌یابد فلاح

4 چونکه دل بی یاد اللهت بود دیو ملعون یار همراهت بود

1 فقر خود را پیش کس پیدا مکن محنت امروز را فردا مکن

2 مرترا آنکس که فردا جان دهد غم مخور آخر ترا یک نان دهد

3 تا بکی چون مور باشی دانه کش گر تو مردی فاقه رامردانه کش

4 بر توکل گر بود فیروزیت حق دهد مانند مرغان روزیت

1 سر چه آرایی بدستار ای پسر گر توانی دل بدست آر ای پسر

2 تا نگیری ترک عز و مال و جاه از همه بر سر نیایی چون کلاه

3 نیست مردی خویشتن آراستن قصد جان کرد آنکه او آراست تن

4 نیست در تن بهتر از تقوی لباس در تکلف مرد را نبود اساس

1 چارچیز آمد نشان ابلهی با تو گویم تا بیابی آگهی

2 عیب خود را ابله نه بیند در جهان باشد اندر جستن عیب کسان

3 تخم بخل اندر دل خود کاشتن وانگه امید سخاوت داشتن

4 هر که خلق از خلق او خشنود نیست هیچ قدرش بر در معبود نیست