پندنامه عطار نیشابوری

1 چارچیز آثار بدبختی بود جاهلی و کاهلی سختی بود

2 بی کسی و ناکسی هرچار باشد بخت بد را این همه آثار شد

3 هر که در بند عبادت می‌شود بی شک از اهل سعادت می‌شود

4 آنکه در بند عبارت می‌شود بی شک از اهل خسارت می‌شود

1 سه علامت ظاهر آمد در بخیل با تو گویم یاد گیرش ای خلیل

2 اولا از سایلان ترسان بود وز بلای جوع هم لرزان بود

3 چون رسد در ره بخویش و آشنا بگذرد چون باد و گوید مرحبا

4 نبود از مالش کسی را فایده کم رسد با کس ز خوانش مایده

1 در جهان شش چیز می‌آید بکار اولا باری طعام خوشگوار

2 خوش بود یار موافق در جهان باز مخدومی که باشد مهربان

3 هر سخن کان راست گویی و درست به ز دنیا زانکه در وی نفع تست

4 آنکه ارزانست عالم در بهاش عقل کامل دان وزان خرسند باش

1 حاجت خود را مجوی از زشت روی آنکه دارد روی خوب از وی بجوی

2 مؤمنی را با تو چون افتاده کار تا توانی حاجت او را برآر

3 حاجت خود را جز از سلطان مخواه چون بخواهی یافت از دربان مخواه

4 از وفات دشمنان شادی مکن از کسی پیش کسی دادی مکن

1 هر که آرد این نصیحتها بجای در دو عالم رحمتش بخشد خدای

2 ور نیارد این وصیت را بجا دور ماند بی شکی او از خدا

3 یا الهی رحم کن بر ما همه عفو کن جمله گناه ما همه

4 عاجزیم و جرمها کرده بسی نیست ما را غیر تو دیگر کسی

1 چارچیز است از عطاهای کریم با تو گویم یادگیرش ای سلیم

2 فرض حق اول بجای آوردنست والدین از خویش راضی کردنست

3 حکم دیگر چیست با شیطان جهاد چارمش نیکی بخلق نامراد

1 با قناعت ساز دایم ای پسر گرچه هیچ از فقر نبود تلخ‌تر

2 هر سحر برخیز و استغفار کن فرصتی اکنون که داری کار کن

3 همنشین خویش را غیبت مکن غیر شیطان بر کسی لعنت مکن

4 چون شود هر روز در عالم جدید از گناهان تو به می‌باید گزید

1 چار خصلت فعل شیطانی بود داند اینها هر که رحمانی بود

2 عطسه مردم چو بگذشت از یکی باشد آن از فعل شیطان بی شکی

3 خون بینی نیز از شیطان بود آنکه ظاهر دشمن انسان بود

4 خامیازه فعل شیطان است وقی ای پسر ایمن مباش از مکر وی

1 چارچیز ای خواجه کم دارد بقا گوش دار ای مومن نیکو لقا

2 جور سلطان را بقا کمتر بود پس عتاب دوستان خوشتر بود

3 دیگر آن مهری که باشد از زنان بی بقا چون صحبت ناجنس دان

4 با رعیت چون کند سلطان ستم مرورا باشد بقا در ملک کم

1 عمر مردم را بکاهد پنج چیز یاددارش چون شنیدی ای عزیز

2 شد یکی زان پنج در پیری نیاز پس غریبی وانگهی رنج دراز

3 هر که او بر مرده اندازد نظر عمر او بی‌شک بکاهد ای پسر

4 پنجم آمد ترس و بیم از دشمنان عمر را اینها همی دارد زیان