پندنامه عطار نیشابوری

1 عاقل آن باشد که او شاکر بود و آنگهی بر نفس خود قادر بود

2 هر کهخشم خود فرو خورد ای جوان باشد او از رستگاران جهان

3 آن بود ابلهترین مردمان کز پی نفس و هوا باشد دوان

4 وانگهی پندارد آن تاریک رای خواهد آمرزیدنش آخر خدای

1 بر سر بالین بیماران گذر زانکه هست این سنت خیرالبشر

2 تا توانی تشنه را سیراب کن در مجالس خدمت اصحاب کن

3 خاطر ایتام را دریاب نیز تا ترا پیوسته حق دارد عزیز

4 چون شود گریان یتیمی ناگهان عرش حق در جنبش آید آن زمان

1 سخت دل را سه علامت یافتم چون بدیدم روی ازو برتافتم

2 بر ضعیفان باشدش جور و ستم هم قناعت نبودش با بیش و کم

3 موعظت هر چند گویی بیشتر در دل سختش نباشد کارگر

1 سر چه آرایی بدستار ای پسر گر توانی دل بدست آر ای پسر

2 تا نگیری ترک عز و مال و جاه از همه بر سر نیایی چون کلاه

3 نیست مردی خویشتن آراستن قصد جان کرد آنکه او آراست تن

4 نیست در تن بهتر از تقوی لباس در تکلف مرد را نبود اساس

1 بر همه کس نیک باشد چارچیز با تو گویم یادگیرش ای عزیز

2 اول آن باشد که باشی دادگر هم ز عقل خویش باشی باخبر

3 با شکیبائی تقرب کردنست حرمت مردم بجای آوردنست

1 رو بپرسیدن بر خویشان خویش تا که گردد مدت عمر تو بیش

2 هر که گرداند ز خویشاوند رو بی گمان نقصان پذیرد عمر او

3 هر که او ترک اقارب می‌کند جسم خود قوت عقارب می‌کند

4 گرچه خویشان تو باشند از بدان بدتر از قطع رحم چیزی مدان

1 گر همی خواهی که باشی رستگار رخ مگردان ای برادر از سه کار

2 اولت دیدن بود حکم قضاش بعد از آن جستن بجان و دل رضاش

3 چیست سیوم دور بودن از جفا هر که این دارد بود اهل صفا

4 هر که دارد دانش و عقل و تمیز جز براه حق نبخشد هیچ چیز

1 چیست مردی ای پسر نیکو بدان اولا ترسیدن از حق در نهان

2 عذر خواهان مرد پیش از معصیت باشدش طاعات بیش از معصیت

3 آنکه کار نیک مردان می‌کند با ضعیفان لطف و احسان می‌کند

4 هر که او باشد ز مردان خدا باشد اندر تنگ دستی با سخا

1 هر کرا سه کار عادت باشدش در جهان بخت و سعادت باشدش

2 تا تواند خیر بی منت کند خویش را مستوجب رحمت کند

3 دائما گر بیند او عیب کسان در ملامت هیچ نگشاید زبان

4 هر کرا بینی براه ناصواب سر براهش آر تا یابی ثواب

1 گر صفا می‌بایدت تجرید شو گر خرد داری ز اهل دید شو

2 ترک دعوی هست تجرید ای پسر فهم کن معنی تفرید ای پسر

3 اصل تجریدت وداع شهوتست بلکه کلی انقطاع لذتست

4 گر دهی یکبار شهوت را طلاق آن زمان گردی تو در تفرید طلاق