مثنویات شاه نعمت‌الله ولی
1 خوش بگو ای یار بسم الله بگو هرچه می جوئی ز بسم الله بجو
2 اسم جامع جامع اسما بود صورت این اسم عین ما بود
3 در مقام جمع روشن شد چو شمع آنچه مخفی بود اندر جمع جمع
4 جلمهٔ اسما به اعیان رو نمود صد هزار اسما مسمی یک وجود
1 چشم ما تا عین او را دیده است در نظر ما را چو نور دیده است
2 این عجب بنگر که عینی در ظهور می نماید این همه اعیان چو نور
3 عین عاشق عین معشوق وی است عین بی معشوق و بی عاشق کی است
4 عین او بنگر به عین نور او تا که باشی ناظر و منظور او
1 یک حقیقت در دو مظهر رو نمود دو نمود اما حقیقت دو نبود
2 یک وجود است و کمالاتش بسی سر این نکته نداند هر کسی
3 معنیت معشوق و صورت عاشق است ور به گردانی سخن هم صادق است
4 گر بگوئی جام و می هر دو یکیست در حقیقت حق بود آن بی شکیست
1 صورت ما پرده دار او بود معنی ما حاجت نیکو بود
2 سینهٔ ما مخزن اسرار او دیدهٔ ما منظر انوار او
3 هر چه ما داریم ملک او بود مالک و ملکش همه نیکو بود
4 ملک او مائیم و ملک ماست اوست گر ملک جوئی درین ملکش بجو
1 در چنان ملکی ملک باشد چنین آن ملک را در چنین ملکی ببین
2 والی است و من ولی می خوانمش مالک ملک ولایت دانمش
3 بندهٔ او سید هر دو سرا چاکرش بر کل عالم پادشاه
4 ذره و خورشید از او دارند نور ور نمی بینی چنین ای کور ، دور
1 گرنه ای باطل بیا و حق پرست از مقید بگذر و مطلق پرست
2 حق وجود است و یکی می دانمش گر چه باطل را عدم می خوانمش
3 چون یکی اندر یکی باشد یکی در وجود آن یکی نبود شکی
4 یک وجود است و کمالش بی شمار در دو عالم آن یکی را می شمار
1 در دو عالم جز یکی موجود نیست ور تو گوئی هست آن مقصود نیست
2 با خیال دیگری گر سرخوشی خوش خوشی جام شرابی می کشی
3 هر خیالی را که می بینی به خواب نقش او باشد چو بُرداری نقاب
4 اصل جوهر دان و گوهر فرع او اصل و فرع ما بُود در وی نکو
1 ساقی مستیم و جام می به دست می خورند از جام ما رندان مست
2 ملک میخانه سبیل ما بود آید اینجا هر که او ما را بود
3 هر کجا رندیست ما را محرم است هرکجا جامیست با ما همدم است
4 صورت او مظهر معنی ماست این و آن دو شاهد دعوی ماست
1 نقشبندی نقش خوبی بسته بود خاطرش با نقش خود پیوسته بود
2 با خیال خویش ذوقی داشتی هر زمان نقشی ز نو بنگاشتی
3 موم بودی مایهٔ نقاشیش نقش ها می بست با اوباشیش
4 هرکه او نقش خوشی می ساختی می شکستی باز و می انداختی
1 صوت نائی بشنو از آواز نی تا تو را رهبر شود ای نیک پی
2 راز نائی می کند نی آشکار این سخن از نعمت الله یاد دار
3 می زنندش نی به آواز حزین دردمند زار می نالد چنین
4 از حبیب الله کلام حق شنو زین مقید سر آن مطلق شنو