مثنویات شاه نعمت‌الله ولی

1 در این صورت بیا معنی طلب کن بیان این سخن یعنی طلب کن

2 به هر صورت که بنماید جمالش جمالش بین و آن صورت خیالش

3 گذر کن بر سر بازار جنّت که او بنمایدت معنی به صورت

4 به هر صورت تو را حسنی نماید از آن صورت تو را معنی فزاید

1 همه عالم حجاب و عین حجاب غیر او نیست این سخن دریاب

2 دفتر کاینات می خوانم معنیش حرف حرف می دانم

3 شانه را گر هزار دندانه است یک حقیقت هویت آن است

4 گر بگویم هزار یک سخنست یوسفی را هزار پیرهن است

1 دیدیم خیال موج و دریا نقشی است بر آب دیدهٔ ما

2 بر پردهٔ چشم ما سوی اللّه نقشی است خیال بسته واللّه

3 نقاش نگر که نقش بسته با نقش خوشش خوشی نشسته

4 یک عین بود بسی مظاهر عینی به مظاهر است ظاهر

1 مظهر اعیان ما ارواح ما مظهر ارواح ما اشباح ما

2 ظل اعیانند ارواح همه ظل ارواحند اشباح همه

3 باز اعیان ظل اسماء حقند باز اسماء ظل ذات مطلقند

4 ذات او در اسم پیدا آمده اسم در اعیان هویدا آمده

1 حمد آن حامدی که محمود است بخشش اوست هر چه موجود است

2 فرض عین است حمد حضرت او بر همه خلق خاصه بر من و تو

3 حمد او از کلام او گویم لاجرم حمد او نکو گویم

4 شکر شکر او چه شیرین است شکر گویم که شکّرم این است

1 گرم باش و آتشی خوش برفروز خرقه و سجاده و هستی بسوز

2 صورت و معنی به این و آن گذار دنیی و عقبی به جسم و جان گذار

3 جام می بگذار و ساقی را طلب تا چو رندان مستی ای یابی عجب

4 بعد از آن مستی چو ما هشیار شو عارفانه بر سر بازار شو

1 عین ما مانَد حبابی پر ز آب گر چه خالی می نماید این حباب

2 بر تو می خوانم ازین بیتی هزار یاد می گیرش ز من این یادگار

1 ابتدا کردم به نام آن یکی در وجود آن یکی نبود شکی

2 یک وجود است و صفاتش بی شمار آن یکی در هر یکی خوش می شمار

3 چشم احول گر دو بیند تو مبین تو یکی می بین چو احول دو مبین

4 گر هزار آئینه دیدم ور یکی آن یکی را دیده ام در هر یکی

1 عاشق سر‌مست با جانانه‌ ای همنشین بودند در یک خانه‌ ای

2 نازکی باریک بینی خوش لقا حلقه ‌ای زد بر در خلوتسرا

3 گفت عاشق کیست بر در وقت شام گفت هستم بنده باریکک به نام

4 گفت اگر موئی نگنجی در میان جان و جانانست و جانانست و جان

1 یک حقیقت در دو مظهر رو نمود دو نمود اما حقیقت دو نبود

2 یک وجود است و کمالاتش بسی سر این نکته نداند هر کسی

3 معنیت معشوق و صورت عاشق است ور به گردانی سخن هم صادق است

4 گر بگوئی جام و می هر دو یکیست در حقیقت حق بود آن بی شکیست