الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی غزنوی

1 هیچ بدنامی آدمی را پیش از ظلومی و از جهولی خویش

2 چه حدیثست هرچه پیش آید همه از ظلم و جهل خویش آید

3 حق پسندست عالم و عادل بنده‌گه ظالمست و گه جاهل

4 آدمی با گنه شکسته‌ترست پای طاوس چشم زخم پرست

1 آن نگاری که سوی او نگری او دل از تو برد تو درد بری

2 روی اگر هیچ بی‌نقاب کند راه پر ماه و آفتاب کند

3 ور کند هردو بند گیسو باز سه شب قدر برگشاید راز

4 دایگان زلف او چو تاب دهند چینیان نقش خود به آب دهند

1 شُکر انصاف بر زبان بهار گفت بلبل چو مردم هوشیار

2 شُکر عدل بهار پیش اِله دل گُل گوید از زبان گیاه

3 دشتها پر لحاف بی‌بالین باغها پر عروس بی‌کابین

4 گفت قرآن به لفظ همچون دُر مرد دامن کشیده را فانظر

1 معرفت را شرفت پناهِ شماست مغفرت را علف گناه شماست

2 آدمی بهر بی‌غمی را نیست پای در گِل جز آدمی را نیست

3 همه مقصود آفرینش اوست اهل تکلیف و عقل و بینش اوست

4 عرش و فرش و زمان برای ویست وین تبه خاکدان نه جای ویست

1 روح را چون ببرد روح امین چرخِ چارم فزود ازو تزیین

2 داد مر جبرئیل را فرمان خالق و کردگار هر دو جهان

3 که بجویید مر ورا همه جای تا چه دارد ز نعمت دنیای

4 چون بجُستند سوزنی دیدند بر زِه دلق او بپرسیدند

1 زینة اللّٰه نه اسب و زین باشد زینة‌اللّٰه جمالِ دین باشد

2 مرده ای زان شدی اسیرِ هوس دیده از مردگان کشد کرگس

3 در جهان منگر از پی رازش چکنی رنگ و بوی غمّازش

4 که تو اندر جهان بدسازان همچو رازی به دست غمازان

1 گفت روزی به جعفرِ صادق حیله جویی ربادهی فاسق

2 کز حرامی ربا چه مقصودست گفت زیرا که مانع جودست

3 زان رباده بتر ز می‌خوارست کین مروت بر آن سخا آرست

4 وقت را آخُرش اگر چربست با خدای و رسول در حربست

1 اندر آمد چو ماه در شبگیر انَعِم اللّٰه صباح گویان پیر

2 کند جسمی و ساکن ارکانی تیزچشمی و ره فرادانی

3 روی چون آفتاب نور اندود جامه چون جامهٔ سپهر کبود

4 ناگهانی تو گفتی آمد بر آفتابی ز حوض نیلوفر

1 گفت مردی ز ابلهی رازی با یکی بدفعال غمّازی

2 مرد غمّاز پیش هر اوباش راز آن مرد کرد یکسر فاش

3 طیره گشت ابله از چنان غمّاز گفت با مرد کای بدِ بدساز

4 رازِ من فاش کردی ای نادان همچو پرخاش پتک بر سندان

1 شهوت ار جانت بارّه باز کند بر تو کارِ بتان دراز کند

2 گرچه از چهره عالم افروزند از شره دل درند و جان دوزند

3 همه در بند کام خویشتند عاشقان پیششان همه شمنند

4 از پی دردی روانها را چشمشان رخنه کرده جانها را