الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی غزنوی

1 تا تو زین منزل آدمی نروی دان که اندر گو سقر گروی

2 باش تا خلق را برانگیزند تا کیند از درون چنان خیزند

3 گرچه اینجا قباد و پرویزی چون عوانی ز گل سگی خیزی

4 ورچه اینجا امیری از زر و زور با تکبّر ز خاک خیزی مور

1 از زره بود پشتِ حیدر فرد کرد خصمش سؤال گفتا مرد

2 تا بُوَد روی به زره باشد چون دهد پشت کشته به باشد

3 آب باشد نه مرد چون پولاد کوه زره‌پوش گردد از هر باد

4 مرد مردانه همچو کُه باشد که ازو بادها ستُه باشد

1 لب چو بگشاد پیر فرزانه سایه بیرون گریخت از خانه

2 پیر را گفتم از سرِ تحقیق ای ترا ملک دین جدیر و حقیق

3 من که با تو دمی بگفتم غم به همه عمر ندهم آن یک دم

4 عمر بی دوستان نه عمر بُود عمر بی‌یار عمر غمر بُوَد

1 هرکه جست از خدای خود دنیی مرحبا لیک نبودش عقبی

2 هردو نبود به هم یکی بگذار زان سرای نفیس دست مدار

3 هست بی‌قدر دنیی غدّار مر سگان راست این چنین مردار

4 وانکه از کردگار عقبی خواست گر مر او را دهیم جمله رواست

1 تنت از چرخ و طبع دارد ساز این و آن ساز خویش خواهد باز

2 جان حق داد جاودان ماند زانکه حق داده باز نستاند

3 معرفت در دلت نهادهٔ اوست باز کی گیرد آنچه دادهٔ اوست

4 کانکه او خود سرشت خاک نکرد وانکه او خود نگاشت پاک نکرد

1 آنچه بر تن قبول بر جان رد وانچه بر پای نیک بر سر بد

2 منگر اندر بتان که آخر کار نگرستن گرستن آرد بار

3 اوّل آن یک نظر نماید خرد پس از آن لاشه جست و رشته ببرد

4 تخم عشق آن دوم نظر باشد پس از آن رشک و اشک تر باشد

1 می همی خور کنون به بوی بهار باش تا بردمد ز گور تو خار

2 ای چو فرعون شوم گردنکش از ره آب رفته در آتش

3 چکنی در میان رنج خمار کار آبی که آتش آرد بار

4 زان چنان خون که از لگد ریزند پس ز تابوت خم برانگیزند

1 آن شنیدی که در گه عیسی خواست باران به حاجت از مولی

2 رفت و با قوم خود به استسقا کر هرکس ز عجز خویش دعا

3 به اجابت دعا نشد مقرون گشت عیسی از آن سبب محزون

4 ناگه آمد ندا که مُجرم را از میان کن برون که مُکرم را

1 ای بلندان به عقل و جان شریف مکنید آن بلندی را تصحیف

2 در کفایت بلند رای شدید آن بلندی چرا پلید کنید

3 خویشتن را ندیده‌اید همه آدم نورسیده‌اید همه

4 همه را در ولایت یزدان راستی قالبست و معنی جان

1 جامه از بهر عورت عامه است خاصگان را برهنگی جامه است

2 مر زنان راست جامه اندر خور حیدر و مرد و جوشن اندر بر

3 جامه بر عورتان پسندیدست جامهٔ دیبه آفت دیدست

4 مرد را در لباس خُلقان جوی گنج در کُنجهای ویران جوی