جام جم اوحدی مراغه‌ای
1 دوش کردم به خرمی عزمی که بدین جام نو کنم بزمی
2 دل چو در خانه مست شد زین می رخ به صحرا نهاد و من در پی
3 بنشستیم چون به دشت آمد جام پر کرد و می به گشت آمد
4 باده‌ای بود سخت مرد انداز شد حسابی ضرورت از آغاز
1 امتزاج این دو روح را با هم چونکه در اعتدال شد محکم
2 نفس دانا بدان تعلق ساخت سایهٔ نور چون بدان انداخت
3 نوع انسان از آن میان برخاست شد به قامت ز استقامت راست
4 تن او شد به عقل و جان قایم تن تباهی ندید و جان دایم
1 ایکه بر تخت مملکت شاهی عدل کن، گر ز ایزد آگاهی
2 عدل چون گشت با خلافت یار نهلند از خلاف و ظلم آثار
3 عدل باید خلیفه را، پس حکم عدل نبود کجا کند کس حکم؟
4 عدل بی‌علم بیخ و بر نکند حکم بی‌عدل و علم اثر نکند
1 مکن، ای شاهد شکر پاره دل و دین را بعشوه آواره
2 یا مگرد آشنای و شوی مکن یا ببیگانه رای و روی مکن
3 زشت باشد که همچو بوالهوسان نان شوهر خوری و کیر کسان
4 بچه از خانه سر بدر داری؟ گر نه سر با کسی دگر داری؟
1 خوان اینان که خون دل پالود ندهد لقمه جز که زهر آلود
2 زهر بر روی و زهر در کاسه چون نگیرد خوردنده را تا سه؟
3 لقمه مستان ز دست لقمه شمار کز چنان لقمه داشت لقمان عار
4 کاسهٔ پر پیاز دوغینه به ز صد منعم دروغینه
1 شیخکی بر فسانه بود وگزاف چشم بر هم نهاده میزد لاف
2 در حدیثی دلیل خواستمش حرمت و آب رخ بکاستمش
3 از مریدان او مریدی خر به غضب گفت: ازین سخن بگذر
4 او دلیلست ازو دلیل مخواه شرح گردون ز جبرییل مخواه
1 هر که از پرورنده رنج ندید در جهان جز غم و شکنج ندید
2 میوهٔ بیشه چون نپروردست دل داننده را نه در خوردست
3 خورش خرس یا شغال شود یا در آن بیشه پایمال شود
4 خرس نیزار خورد به ناچارش زود در کخ کخ اوفتد کارش
1 من شنیدم که صاحب دیذی داشت ناپاکزاده تلمیذی
2 سالها دیده در سرای سپنج پر هنر بر سرش مصیبت و رنج
3 تا خرد جمع کرد و دانا شد هم سخن گوی و هم توانا شد
4 گر چه بسیار مال و جاه بیافت قرب سلطان و عز شاه بیافت
1 مکن، ای خواجه، بر غلامان جور که بدین شکل و سان نماند دور
2 زور بر زیر دست خویش مکن دل او را ز غصه ریش مکن
3 که از آنجا تو را گماشته‌اند بر سر این گروه داشته‌اند
4 زان میان یک وکیل خرجی تو هم غلام گلوی و فرجی تو
1 ای که بر قصر کوشک سازی تو پیه بر دنبه میگدازی تو
2 گر چه این قصرها طربناکست چون به گردون نمیرسد خاکست
3 نردبانی چنان بساز، ای گرد که تواند بر آسمانت برد
4 در رواق سپهر میباشی چکنی نقش خانه از کاشی؟