قصاید در دیوان اشعار ناصرخسرو قبادیانی

1 چون فروماندی ز بد کردار خویش پارسا گشتی کنون و نیک خو

2 آن مثل کز پیش گفتند، ای پسر، من به شعر آرم کنون از بهر تو

3 گند پیری گفت که‌ش خوردی بریخت «مر مرا نان تهی بود آرزو»

1 از کین بت‌پرستان در هند و چین و ماچین پر درد گشت جانت رخ زرد و روی پر چین

2 باید همیت نا گه یک تاختن بر ایشان تا زان سگان به شمشیر از دل برون کنی کین

3 هر شب ز درد و کینه تا روز برنیاید خشک است پشت کامت تر است روی بالین

4 نفرین کنی بر ایشان از دل و گر کسی نیز نفرین کند بگوئی از صدق دل که آمین

1 بر جانور و نبات و ارکان سالار که کردت ای سخن‌دان؟

2 وز خاک سیه برون که آورد این نعمت بی‌کران و الوان؟

3 خوانی است زمین پر ز نعمت تو خاک مخوانش نیز خوان‌خوان

4 خویشان تو اند جانور پاک زیرا که تو زنده‌ای چو ایشان

1 غریبی می چه خواهد یارب از من؟ که با من روز و شب بسته است دامن

2 غریبی دوستی با من گرفته‌است مرا از دوستی گشته‌است دشمن

3 ز دشمن رست هر کو جست لیکن از این دشمن بجستن نیست رستن

4 غریبی دشمنی صعب است کز تو نخواهد جز زمین و شهر و مسکن

1 این گنبد پیروزهٔ بی‌روزن گردان چون است چو بستان گه و گاهی چو بیابان؟

2 من خانه نه دیدم نه شنیدم به جز این نیز یک نیمه بیابان و دگر نیمه گلستان

3 ناگاه گلستانش پدید آرد گلها چون گشت بیابانش ز دیدار تو پنهان

4 این گوی سیه را به میان خانه که آویخت نه بسته طنابی نه ستونی زده زین‌سان؟

1 چرخ گردنده و اجرام و چهار ارکان کان جان است، چنین باشد جان را کان

2 کان جان است که پرجانور است این چرخ گرچه خود نیست مراین نادره کان را جان

3 گوهر کان دلم نیز چنین شاید خوب و هشیار و سخن گوی و معانی دان

4 نامه‌ای کرد خدا چون به خرد زی تو نامه را نیست مگر صورت تو عنوان

1 گشت جهان کودکی دوازده ساله از سمنش روی وز بنفشه گلاله

2 آمد نازان ز هند مرغ بهاری روی نهاده به ما جغاله جغاله

3 بی‌سلب و مفرش پرندی و رومی دشت نماند و جبال و نه بساله

4 تا گل در کله چون عروس نهان شد ابر مشاطه شده است و باد دلاله

1 در دلم تا به سحرگاه شب دوشین هیچ نارامید این خاطر روشن بین

2 گفت: بنگر که چرا می‌نگرد گردون به دو صد چشم در این تیره زمین چندین

3 خاک را قرصهٔ خورشید همی درزد روز تا شام به زر آب زده ژوپین

4 وز گه شام بپوشد به سیه چادر تا به هنگام سحر روی خود این مسکین

1 دور باش ای خواجه زین بی‌مر گله که‌ت نیاید چیز حاصل جز گله

2 هر که در ره با گلهٔ خوگان رود گرد و درد و رنج یابد زان گله

3 خانه خالی بهتر از پر شیر و گرگ دانیال این کرد بر دانا مله

4 همچو بلبل لحن و دستان‌ها زنند چون لبالب شد چمانه و بلبله

1 مکر و حسد را ز دل آوار کن وین تن خفته‌ت را بیدار کن

2 نفس جفا پیشه‌ت ماری است بد قصد سوی کشتن این مار کن

3 به آتش خرسندی یشکش بسوز بر در پرهیزش بر دار کن

4 سرکش و تازنده ستوری بده است زیر ادب‌هاش گران‌بار کن