قصاید در دیوان اشعار ناصرخسرو قبادیانی

1 فرو مایه چون سیر خورده بباشد همه عیب جوید همه شر کاود

2 فرومایه آن به که بد حال باشد ازیرا سیه سار پی برنتاود

1 کسی که قصد ز عالم به خواب و خور دارد اگر چه چهره‌ش خوب است طبع خر دارد

2 بخر شمارش مشمارش، ای بصیر، بصیر اگرچه او به‌سر اندر چو تو بصر دارد

3 نه هرچه با پر باشد ز مرغ باز بود که موش خوار و غلیواژ نیز پر دارد

4 ز مردم آن بود، ای پور، از این دو پای روان که فعل دهر فریبنده را ز بر دارد

1 نبینی بر درخت این جهان بار مگر هشیار مرد، ای مرد هشیار

2 درخت این جهان را سوی دانا خردمند است بار و بی‌خرد خار

3 نهان اندر بدان نیکان چنانند که خرما در میان خار بسیار

4 مرا گوئی «اگر دانا و حری به یمگان چون نشینی خوار و بی یار؟»

1 گویمت چگونه شود زنده کو هلاک شود: آب باز آب شود خاک باز خاک شود

2 جانش زی فراز شود تنش زی مغاک شود تن سوی پلید شود پاک باز پاک شود

1 آمد بهار و نوبت صحرا شد وین سال خورده گیتی برنا شد

2 آب چو نیل برکه‌ش میگون شد صحرای سیمگونش خضرا شد

3 وان باد چون درفش دی و بهمن خوش چون بخار عود مطرا شد

4 بیچاره مشک بید شده عریان با گوشوار و قرطهٔ دیبا شد

1 جز که هشیار حکیمان خبر از کار ندارند که فلک باز شکار است و همه خلق شکارند

2 نه عجب گر نبودشان خبر از چرخ و ز کارش کز حریصی و جهالت همه در خواب و خمارند

3 برزگاران جهانند و همه روز و همه شب بجز از معصیت و جور نه ورزند و نه کارند

4 چون درختان ببارند به دیدار ولیکن چون به کردار رسد یکسره بیدند و چنارند

1 خردمند را می چه گوید خرد؟ چه گویدش؟ گوید «حذر کن ز بد»

2 بدان وقت گوید همیش این سخن که‌ش از بد کنش جان و دل می‌رمد

3 خرد بد نفرمایدت کرد ازانک سرانجام بر بد کنش بد رسد

4 بر این قولت ای خواجه این بس گوا که جو کار جز جو همی ندرود

1 ای گشته جهان و خوانده دفتر بندیش ز کار خویش بهتر

2 این چرخ بلند را همی بین پر خاک و هوا و آب و آذر

3 یک گوهر تر و نام او بحر یک گوهر خشک و نام او بر

4 وین ابر به جهد خشک‌ها را زان جوهر تر همی کند تر

1 چند گردی گردم ای خیمهٔ بلند؟ چند تازی روز و شب همچون نوند؟

2 از پس خویشم کشیدی بر امید سالیان پنجاه و یا پنجاه و اند

3 مکر و ترفندت کنون از حد گذشت شرم‌دار اکنون، از این ترفند چند؟

4 مادر بسیار فرزندی ولیک خوار داریشان، همیشه کندمند

1 با خویشتن شمار کن ای هوشیار پیر تا بر تو نوبهار چه مایه گذشت و تیر

2 تا بر سرت نگشت بسی تیر و نوبهار چون پر زاغ بود سر و قامتت چو تیر

3 گر ماه تیر شیر نبارید از آسمان بر قیرگون سرت که فرو ریخته‌است شیر؟

4 ز اول چنانت بود گمان اندر این جهان کاریت جز که خور نه قلیل است و نه کثیر