قطعات کمال‌الدین اسماعیل

1 زهی ز لفظ تو بازار فضل را رونق ز درّ نظم تو کار هنر گرفته نسق

2 تویی که چشمة خورشید بارها گشتست ز شرم خاطر پاکت غرق میان عرق

3 چو خامه ات قصب السّبق از عطارد برد کنون عطارد گیرد ز خامة تو سبق

4 چو من ز فضل تو و شوق خود سخن رانم ز هفت چرخ بگویم رسد صدای صدق

1 ای خدمت تو ذخیرة عمرم وی مدحت تو علاج هر دردم

2 آثار عنایت تو می بینم چندانکه بگرد خویش می گردم

3 در وقت نجشّم خداوندان اندیشة خدمتی همی کردم

4 چون هیچ نبود لایق ایشان تشویر ز گونه گون همی خوردم

1 مولی قوام دین که بر اقلیم حلّ و عقد کلک گره گشای تو فرمان روا بود

2 تر گردد از حیای کفت ابر هر زمان وین قطره ها کزو بچکد از حیا بود

3 با طبع تو مثل نتوان زد ز موج بحر کان جمله شورش و نقب و این سخا بود

4 از جود دست تو که بشکرست هر کسی دانی که چون منی به شکایت خطا بود

1 دو نشان ماند از مروّت و بس اندرین روزگار یکسر بخل

2 این یکی در عمامه ها تشویش وان دگر موافقت در بخل

1 من که شب و روز گنه می کنم بندگی حرص و شره می کنم

2 شرم ندارم که به موی سپید نامۀ اعمال سیه می کنم

3 نیست ز من باز پس افتاده تر از چپ و از راست نگه می کنم

4 نیّت توبت کنم و بر عقب ای یکی معصیه ده می کنم

1 من بر آن بودم کزین پس منصب صدر کبیر گوشوار گوش سازم طوق این گردن کنم

2 چون به سعی او بود ادرار و مرسومم روان خدمت دربانی ار فرمایدم کردن کنم

3 چون طمع کردست در ادرار و در مرسوم من پس بدستوری کنون آغاز گه خودن کنم

1 ای بزرگی که ریش قهر ترا نتوان داشت التیام طمع

2 نظرش بر عبادت و خط تست هر که دارد شکر ز شام طمع

3 هر گه از دور بینیم گویی طمع آورده یی، کدام طمع؟

4 بخدا کز توام پس از سه سلام نبود پاسخ سلام طمع

1 زهی سپهر محلّی که گرچه تیزروند به سایۀ تک عزم تو ماه و خور نرسند

2 عقول اگرچه زافلاک نردبان سازند زبام خانۀ قدر تو بر زبر نرسند

3 زنکته های تو افهام بابسی کوشش بکنه معنی یک لفظ مختصر نرسند

4 چو تیر چیره زبانان اگرچه برتازند بآستان ثنایت هنوز بر نرسند

1 در مدح تو اگر چه مجالی فسیح بود وین بنده را زبان عبارت فصیح بود

2 چندان که خواستم که کنم نظم مدحتی نه معنی غریب و نه لفظی ملیح بود

3 چون بادپای خوشرو اندیشه گرم کرد از عجز درسر آمد و عیبی قبیح بود

4 گفتی قلم شدست مرا دست با قلم وین از کسل نبود که عجز صریح بود

1 ای کریم جهان، خبر داری؟ که شدم ز انتظار تو بیمار

2 منفعل شد مزاج طبعم از آنک شربت صبر می خورد بسیار

3 بس که می گردد از قرار هجو رود گانی خاطرم افکار

4 ترسم از من رها شود حاشا در هجای تو بیتکی سه چهار