دفتر اول در جوهرالذات عطار نیشابوری

1 جوابش داد کای پیر گزیده چرا گوی سخنهای شنیده

2 چو میپرسی مرا از عین اسرار شنیده کم بگو اینجا بگفتار

3 ز دیده گوی تا من دیده گویم ترا من نکتهٔ بگزیده گویم

4 گزیده گوی چندانی که دانی گزیده هست اصل زندگانی

1 حقیقت بشنو از اسرار او تو چه اندیشی هم از کردار او تو

2 حقیقت بود او دانسته اسرار که دائم دیده بُد اعیان اسرار

3 همه اشیاء بر او بود روشن قدمگاهی بدش از هفت گلشن

4 همه در زیر فرمانش روان بود چو آب اندر همه اشیا روان بود

1 بهرجایی روان کز عشق میشد دمی کآنجای آدم را همی شد

2 تماشای بهشتش هر زمان بود که آدم ز آفرینش جان جان بود

3 چو آدم سوی عدن آمد ز شادی بدو جبریل گفتش یا عبادی

4 ببر فرمان حق بنیوش از من که قول حق چو خورشیدست روشن

1 دریغا ره نمیدانی چه گوئی که سرگردان شده مانند گوئی

2 در این میدان چو گوئی در تک و تاز شدی اکنون و مر چوگان بینداز

3 در این میدان چو گوئی مینبردی کجا صافی خوری مانند دُردی

4 خرابات فنا کن اختیارت تو با میدان و گوی اکنون چه کارت

1 چو آدم در بهشت جان نظر کرد نمود خویشتن زیر و زبر کرد

2 بهشت و حور را میدید و رضوان طلب میکرد بود بود جانان

3 بهشتش پیش همچون ارزنی بود بر صورت مثال گلشنی بود

4 نمیگنجید او در عین جنّات طلب میکرد اینجا دیدن ذات

1 ندا آمد درون جسم و جانش ورا بنمود کل راز نهانش

2 که ای آدم چرا هستی تو تنها که من باتودرم اینجای یکتا

3 چو من با تو درون جسم و جانم در این جنّت ترا عین العیانم

4 چرا تنها همی گوئی که هستم که با تو در درون جان نشستم

1 ز پهلوی چپ آدم عیان شد نمود جزو و کل دیگر نهان شد

2 چو جبریل اندر آن بد در نظاره یکی صورت دگر شد آشکاره

3 عجائب صورتی در دیگر اسرار ز پهلوی چپش آمد پدیدار

4 یکی صورت که بد آنجمله معنی که او را بود در جان سر تقوی

1 صفات و ذات با هم خلوتی ساخت نمود آدم از خود کل بپرداخت

2 صفات عشق و عقل وجان و تن بین نمود ذرّهها راتن به تن بین

3 که در وی جمع شد در چل صباح آن نمود عشق در عین رواح آن

4 به پیوستند با هم جمله ذرّات ز ترکیب عناصر آنچه از ذات

1 دلا بگذر ز خود وندر فنا شو عیان انبیا و اولیا شو

2 ز دیده گوی وز تقلید مگرو دگر اسرار آدم نیز بشنو

3 توئی آدم بحوّا بازماندی عجب در عزّت و در ناز ماندی

4 بحوّا گر بمانی باز اینجا یقین چون او تو جان درباز اینجا

1 تو ذاتی در صفات آدم نموده از آن دم خویشتن این دم نموده

2 تو ذاتی در صفات آدم چرائی که حق مطلقی ز آن دم خدائی

3 خدائی لیک بر صورت نمودار خدائی این حجاب از پیش بردار

4 تو جانانی کنون در جان هویدا بصورت آدمی مخفی تو اعلا