عذر آوردن مرغان در منطق‌الطیر عطار نیشابوری

1 بس سبک مردی گران جان می‌دوید در بیابانی به درویشی رسید

2 گفت چون داری تو ای درویش کار گفت آخر می‌بپرسی شرم دار

3 مانده‌ام در تنگنای این جهان تنگ تنگ است این جهانم در زمان

4 مرد گفتش اینچ گفتی نیست راست در بیابان فراخت تنگناست

1 ابلهی را میوهٔ دل مرده بود صبر و آرام و قرارش برده بود

2 از پس تابوت می‌شد سوگوار بی‌قراری، وانگهی می‌گفت زار

3 کای جهان نادیدهٔ من چون شدی هیچ نادیده جهان بیرون شدی

4 بی‌دلی چون آن شنید و کار دید گفت صد باره جهان انگار دید

1 عود می‌سوخت آن یکی غافل بسی آخ می‌زد از خوشی آنجا کسی

2 مرد را گفت آن عزیز نامدار تا تو آخ گویی بسوخت این عود زار

3 دیگری گفتش که ای مرغ بلند عشق دلبندی مرا کردست بند

4 عشق او آمد مرا در پیش کرد عقل من بر بود و کار خویش کرد

1 دردمندی پیش شبلی می‌گریست شیخ پرسیدش که این گریه ز چیست

2 گفت شیخا دوستی بود آن من از جمالش تازه بودی جان من

3 دی بمرد و من بمردم از غمش شد جهان بر من سیاه از ماتمش

4 شیخ گفتا چون دلت بی‌خویش ازینست این چه غم باشد، سزایت بیش از ینست

1 تاجری مالی و ملکی چند داشت یک کنیزک با لبی چون قند داشت

2 ناگهش بفروخت تا آواره شد بس پشیمان گشت و بس بیچاره شد

3 رفت پیش خواجه‌ای او بی‌قرار می‌خریدش باز افزون از هزار

4 ز آرزوی او جگر می‌سوختش خواجهٔ او باز می‌نفروختش

1 خسروی می‌رفت در دشت شکار گفت ای سگبان سگ تازی بیار

2 بود خسرو را سگی آموخته جلدش از اکسون و اطلس دوخته

3 از گهر طوقی مرصع ساخته فخر را در گردنش انداخته

4 از زرش خلخال و دست ابرنجنش رشته ابریشمین در گردنش

1 چون شد آن حلاج بر دار آن زمان جز انا الحق می‌نرفتش بر زبان

2 چون زبان او همی‌نشناختند چار دست و پای او انداختند

3 زرد شد خون بریخت از وی بسی سرخ کی ماند درین حالت کسی

4 زود درمالید آن خورشید و ماه دست بریده به روی هم چو ماه

1 مقتدای دین، جنید، آن بحر ژرف یک شبی می‌گفت در بغداد حرف

2 حرفهایی کز بلندی آسمانش سرنهادی تشنه دل در آستانش

3 داشت بس برنا، جنید راه بر هم چو خورشید او یکی زیبا پسر

4 سر بریدند آن پسر را زار زار پس میان جمعش افکندند خوار

1 هست ققنس طرفه مرغی دلستان موضع این مرغ در هندوستان

2 سخت منقاری عجب دارد دراز همچونی در وی بسی سوراخ باز

3 قرب صد سوراخ در منقاراوست نیست جفتش، طاق بودن کار اوست

4 هست در هر ثقبه آوازی دگر زیر هر آواز او رازی دگر