الباب التاسع فیالحکمة والامثال و مثالب شعراء‌المدّعین ومذّمة‌الاطباء والمنجّمین در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی غزنوی

1 خال کآزار تو گزیده بُوَد همچو خال سفید دیده بُوَد

2 کند آن خالت از خرد خالی بهر میراث مادرت حالی

3 چون زرت باشد از تو جوید رنگ چون بوی مفلس از تو دارد ننگ

4 خواجه خواند چو کار باشد راست پس چو شد کژ غلام‌زادهٔ ماست

1 موش کز دشت در دکان افتد به که خویشیت با عوان افتد

2 چون نشیند عوان به خر پشته چه تو در پیش او چه خر کشته

3 خویشتن را خدای نام نهد خال و عم را گدای نام نهد

4 بنشاند ز جهل و کشخانی پدر پیر را به دربانی

1 هرکه شد کون‌پرست بر خیره گوز یابد ثواب از انجیره

2 چه دهی از پی گذر گه ثفل خرد پیر خود به کودک طفل

3 گر زبر سوش مایهٔ بد اوست هرچه از زیر سو درآمد اوست

4 تن بد را بهاش جان خواهد دل نیک تو رایگان خواهد

1 از غلام آنکه زی عیال آمد او ز دنبه بپوستکال آمد

2 نیست کدبانویی و گادن را زن بد جز طلاق دادن را

3 بندهٔ زن شدن به شهوت و مال پس براو حکم کردن اینت محال

4 زشت باشد که در زناشویی بنده باشی و خواجگی جویی

1 آن جوانی به درد می‌نالید گفت پیری چو آن چنانش دید

2 کز چه می‌نالی ای جوان نبیل گفت کز جور دبّه و زنبیل

3 جبه بر من قبا شد از غم دل پیرهن چون عبا شد از غم دل

4 چند گه شد که من زنی دارم خویش و پیوند بر زنی دارم

1 بود گرمی به کار دریوزه نام آن سرد قلتبان یوزه

2 رفت زی حج به کدیهٔ محراب اینت فضل اینت مزد اینت ثواب

3 چون به بغداد آمد از حلوان دید بازارها پر از الوان

4 صحن حلوا و مرغ و تاوهٔ نان پختهٔ پخته و برهٔ بریان

1 باز اگر خویش باشدت صوفی او خود از هیچ روی لایوفی

2 خانه ویران کند به لیل و نهار گه بشکرانه گه به استغفار

3 نیم شب هر شبی به خانهٔ خویش آید و صد اِباحتی در پیش

4 نه به صورت مسافر ره آز نه به سیرت مقیم پردهٔ راز

1 آن شنیدی که بُد به شهر هری خواجهٔ فاضلی و پر هنری

2 خسته از رنج بی‌کرانهٔ دهر گشته از فضل خود یگانهٔ دهر

3 از خرد رخت بر فلک برده محنتش زیر پای بسپرده

4 محنتش را مگر یکی آن بود که در اندوه قوت حمدان بود

1 ور بود خود فقیه خویشاوند وند گردد به حیله جوی شاوند

2 باشد او در مزاج و سیرت خویش زان سخنهای بی‌بصیرت خویش

3 نابکاری دو روی و یافه درای ظالمی عمر کاه و غم افزای

4 تا تو سر بر کنی وی از دلبر ریش بر بر نهاده باشد و بر

1 آن شنیدی که از کم آزاری رندی اندر ربود دستاری

2 آن دوید از نشاط در بستان وین دوان شد به سوی گورستان

3 آن یکی گفتش از سرِ سردی که بدیدم سلیم دل مردی

4 تو بدین سو همی چه پویی تفت کانکه دستار برد زان سو رفت