قصاید و قطعات رودکی سمرقندی

1 کسان که تلخی زهر طلب نمی‌دانند ترش شوند و بتابند رو ز اهل سؤال

2 تو را که می‌شنوی طاقت شنیدن نیست مرا که می‌طلبم خود چگونه باشد حال؟

3 شکفت لاله تو زیغال بشکفان که همی به دور لاله به کف برنهاده به، زیغال

1 دریغم آید خواندن گزاف وار دو نام بزرگوار دو نام از گزاف خواندن عام

2 یکی که خوبان را یکسره نکو خوانند دگر که: عاشق گویند عاشقان را نام

3 دریغم آید چون مر تو را نکو خوانند دریغم آید چون بر رهیت عاشق نام

4 مرا دلیست که از غمگنی چو دور شود به غمگنان شود و غم فراز گیرد وام

1 دریغ آن که گرد کرد با رنج کزو نیست بهر من جز سوتام

2 هلا! رودکی از کس اندر متاب بکن هر چه کردنیست بامدام

3 که فرغول برندارد آن روز که بر تخته ترا سیاه شود فام

1 اگر امیر جهاندار داد من ندهد چهار ساله نوید مرا که هست خرام

2 همه نیوشهٔ خواجه به نیکویی و به صلح همه نیوشهٔ نادان به جنگ و کار نغام

1 چون گسی کردمت بدستک خویش گنه خویش بر تو افگندم

2 خانه از روی تو تهی کردم دیده از خون دل بیاگندم

3 عجب آید مرا ز کردهٔ خویش کز در گریه‌ام، همی خندم

1 چو در پاش گردد به معنی زبانم رسد مرحبا از زمین و زمانم

2 به صورت و نوا و بصیت معانی طرب بخش روحم، فرحزای جانم

3 خرد در بها نقد هستی فرستد گهرهای رنگین چو زاید ز کانم

1 بیا، دل و جان را به خداوند سپاریم اندوه درم و غم دینار نداریم

2 جان را ز پی دین و دیانت بفروشیم وین عمر فنا را بره غزو گزاریم

1 بل تا خوریم باده، که مستانیم وز دست نیکوان می بستانیم

2 دیوانگان بیهشمان خوانند دیوانگان نه‌ایم، که مستانیم

1 هست بر خواجه پیچیده رفتن راست چون بر درخت پیچد سن

2 این عجبتر که: می نداند او شعر از شعر و خنب را از خن

1 مادر می را بکرد باید قربان بچهٔ او را گرفت و کرد به زندان

2 بچهٔ او را ازو گرفت ندانی تاش نکوبی نخست و زو نکشی جان

3 جز که نباشد حلال دور بکردن بچهٔ کوچک ز شیر مادر و پستان

4 تا نخورد شیر هفت مه به تمامی از سر اردیبهشت تا بن آبان