قصاید در دیوان اشعار پروین اعتصامی

1 آهوی روزگار نه آهوست، اژدر است آب هوی و حرص نه آبست، آذر است

2 زاغ سپهر، گوهر پاک بسی وجود بنهفت زیر خاک و ندانست گوهر است

3 در مهد نفس، چند نهی طفل روح را این گاهواره رادکش و سفله‌پرور است

4 هر کس ز آز روی نهفت از بلا رهید آنکو فقیر کرد هوای را توانگر است

1 ای کنده سیل فتنه ز بنیادت وی داده باد حادثه بر بادت

2 در دام روزگار چرا چونان شد پایبند، خاطر آزادت

3 تنها نه خفتن است و تن آسانی مقصود ز آفرینش و ایجادت

4 نفس تو گمره است و همی ترسم گمره شوی، چو او کند ارشادت

1 کارها بود در این کارگه اخضر لیک دوک تو نگردید ازین بهتر

2 سر این رشته گرفتی و ندانستی که هریمنش گرفتست سر دیگر

3 موجها کرده مکان در لب این دریا شعله‌ها گشته نهان در دل این مجمر

4 تو ندانم به چه امید نهادستی کالهٔ خویش در این کشتی بی لنگر

1 دانی که را سزد صفت پاکی: آنکو وجود پاک نیالاید

2 در تنگنای پست تن مسکین جان بلند خویش نفرساید

3 دزدند خود پرستی و خودکامی با این دو فرقه راه نپیماید

4 تا خلق ازو رسند بسایش هرگز بعمر خویش نیاساید

1 کار مده نفس تبه کار را در صف گل جا مده این خار را

2 کشته نکودار که موش هوی خورده بسی خوشه و خروار را

3 چرخ و زمین بندهٔ تدبیر تست بنده مشو درهم و دینار را

4 همسر پرهیز نگردد طمع با هنر انباز مکن عار را

1 گویند عارفان هنر و علم کیمیاست وان مس که گشت همسر این کیمیا طلاست

2 فرخنده طائری که بدین بال و پر پرد همدوش مرغ دولت و همعرصهٔ هماست

3 وقت گذشته را نتوانی خرید باز مفروش خیره، کاین گهر پاک بی بهاست

4 گر زنده‌ای و مرده نه‌ای، کار جان گزین تن پروری چه سود، چو جان تو ناشتاست

1 اگر چه در ره هستی هزار دشواریست چو پر کاه پریدن ز جا سبکساریست

2 به پات رشته فکندست روزگار و هنوز نه آگهی تو که این رشتهٔ گرفتاریست

3 بگرگ مردمی آموزی و نمیدانی که گرگ را ز ازل پیشه مردم آزاریست

4 بپرس راه ز علم، این نه جای گمراهیست بخواه چاره ز عقل، این نه روز ناچاریست

1 فلک، ای دوست، ز بس بیحد و بیمر گردد بد و نیک و غم و شادی همه آخر گردد

2 ز قفای من و تو، گرد جهان را بسیار دی و اسفند مه و بهمن و آذر گردد

3 ماه چون شب شود، از جای بجائی حیران پی کیخسرو و دارا و سکندر گردد

4 این سبک خنگ بی آسایش بی پا تازد وین گران کشتی بی رهبر و لنگر گردد

1 شالودهٔ کاخ جهان بر آبست تا چشم بهم بر زنی خرابست

2 ایمن چه نشینی درین سفینه کاین بحر همیشه در انقلابست

3 افسونگر چرخ کبود هر شب در فکرت افسون شیخ و شابست

4 ای تشنه مرو، کاندرین بیابان گر یک سر آبست، صد سرابست

1 ای دل، بقا دوام و بقائی چنان نداشت ایام عمر، فرصت برق جهان نداشت

2 روشن ضمیر آنکه ازین خوان گونه گون قسمت همای وار به جز استخوان نداشت

3 سرمست پر گشود و سبکسار برپرید مرغی که آشیانه درین خاکدان نداشت

4 هشیار آنکه انده نیک و بدش نبود بیدار آنکه دیده بملک جهان نداشت