قصاید در دیوان اشعار پروین اعتصامی

1 کار مده نفس تبه کار را در صف گل جا مده این خار را

2 کشته نکودار که موش هوی خورده بسی خوشه و خروار را

3 چرخ و زمین بندهٔ تدبیر تست بنده مشو درهم و دینار را

4 همسر پرهیز نگردد طمع با هنر انباز مکن عار را

1 ای دل عبث مخور غم دنیا را فکرت مکن نیامده فردا را

2 کنج قفس چو نیک بیندیشی چون گلشن است مرغ شکیبا را

3 بشکاف خاک را و ببین آنگه بی مهری زمانهٔ رسوا را

4 این دشت، خوابگاه شهیدانست فرصت شمار وقت تماشا را

1 رهاییت باید، رها کن جهان را نگه دار ز آلودگی پاک‌جان را

2 به سر برشو این گنبد آبگون را به هم بشکن این طبل خالی‌میان را

3 گذشتنگه است این سرای سپنجی برو بازجو دولت جاودان را

4 ز هر باد، چون گرد منما بلندی که پست است همت، بلند آسمان را

1 یکی پرسید از سقراط کز مردن چه خواندستی بگفت ای بیخبر، مرگ از چه نامی زندگانی را

2 اگر زین خاکدان پست روزی بر پری بینی که گردونها و گیتی‌هاست ملک آن جهانی را

3 چراغ روشن جانرا مکن در حصن تن پنهان مپیچ اندر میان خرقه، این یاقوت کانی را

4 مخسب آسوده ای برنا که اندر نوبت پیری به حسرت یاد خواهی کرد ایام جوانی را

1 ای کنده سیل فتنه ز بنیادت وی داده باد حادثه بر بادت

2 در دام روزگار چرا چونان شد پایبند، خاطر آزادت

3 تنها نه خفتن است و تن آسانی مقصود ز آفرینش و ایجادت

4 نفس تو گمره است و همی ترسم گمره شوی، چو او کند ارشادت

1 ای دل، فلک سفله کجمدار است صد بیم خزانش بهر بهار است

2 باغی که در آن آشیانه کردی منزلگه صیاد جانشکار است

3 از بدسری روزگار بی باک غمگین مشو ایدوست، روزگار است

4 یغماگر افلاک، سخت بازوست دردی کش ایام، هوشیار است

1 آهوی روزگار نه آهوست، اژدر است آب هوی و حرص نه آبست، آذر است

2 زاغ سپهر، گوهر پاک بسی وجود بنهفت زیر خاک و ندانست گوهر است

3 در مهد نفس، چند نهی طفل روح را این گاهواره رادکش و سفله‌پرور است

4 هر کس ز آز روی نهفت از بلا رهید آنکو فقیر کرد هوای را توانگر است

1 ای عجب! این راه نه راه خداست زانکه در آن اهرمنی رهنماست

2 قافله بس رفت از این راه، لیک کس نشد آگاه که مقصد کجاست

3 راهروانی که درین معبرند فکرتشان یکسره آز و هواست

4 ای رمه، این دره چراگاه نیست ای بره، این گرگ بسی ناشتاست

1 گویند عارفان هنر و علم کیمیاست وان مس که گشت همسر این کیمیا طلاست

2 فرخنده طائری که بدین بال و پر پرد همدوش مرغ دولت و همعرصهٔ هماست

3 وقت گذشته را نتوانی خرید باز مفروش خیره، کاین گهر پاک بی بهاست

4 گر زنده‌ای و مرده نه‌ای، کار جان گزین تن پروری چه سود، چو جان تو ناشتاست

1 شالودهٔ کاخ جهان بر آبست تا چشم بهم بر زنی خرابست

2 ایمن چه نشینی درین سفینه کاین بحر همیشه در انقلابست

3 افسونگر چرخ کبود هر شب در فکرت افسون شیخ و شابست

4 ای تشنه مرو، کاندرین بیابان گر یک سر آبست، صد سرابست