لیلی و مجنون در خمسه نظامی گنجوی

1 چون نور چراغ آسمان گرد از پرده صبح سر به در کرد

2 در هر نظری شگفت باغی شد هر بصری چو شب چراغی

3 مجنون چو پرنده زاغ پویان پروانه صفت چراغ جویان

4 از راه رحیل خار برداشت هنجار دیار یار برداشت

1 غواص جواهر معانی کرد از لب خود شکر فشانی

2 کانروز که نوفل آن ظفر یافت لیلی به وقایه در خبر یافت

3 آمد پدرش زبان گشاده بر فرق عمامه کج نهاده

4 بر گفت ز راه تیزهوشی افسانه آن زبان فروشی

1 روزی و چه روز عالم افروز روشن همه چشمی از چنان روز

2 صبحش ز بهشت بردمیده بادش نفس مسیح دیده

3 آن بخت که کار ازو شود راست آن روز به دست راست برخاست

4 دولت ز عتاب سیر گشته بخت آمده گرچه دیر گشته

1 دهقان فصیح پارسی زاد از حال عرب چنین کند یاد

2 کان پیر پسر به باد داده یعقوب ز یوسف اوفتاده

3 چون مجنون را رمیده دل دید ز آرامش او امید ببرید

4 آهی به شکنجه درج می‌کرد عمری به امید خرج می‌کرد

1 روزی ز قضا به وقت شبگیر می‌رفت شکاریی به نخجیر

2 بر نجد نشسته بود مجنون چون بر سر تاج در مکنون

3 صیاد چو دید بر گذر شیر بگشاد در او زبان چو شمشیر

4 پرسید ورا چو سوکواران کای دور از اهل بیت و یاران

1 فرزانه سخن سرای بغداد از سر سخن چنین خبر داد

2 کان شیفته رسن بریده دیوانه ماه نو ندیده

3 مجنون جگر کباب گشته دهقان ده خراب گشته

4 می‌گشت به هر بسیچ گاهی مونس نه به جز دریغ و آهی

1 گنجینه گشای این خزینه سرباز کند ز گنج سینه

2 کانروز که نوفل آن سپه راند بیننده بدو شگفت درماند

3 از زلزله مصاف خیزان شد قله بوقبیس ریزان

4 خصمان چو خروش او شنیدند در حرب شدند وصف کشیدند

1 آیا تو کجا و ما کجائیم تو زان که‌ای و ما ترائیم

2 مائیم و نوای بی‌نوائی بسم‌الله اگر حریف مائی

3 افلاس خران جان فروشیم خز پاره کن و پلاس پوشیم

4 از بندگی زمانه آزاد غم شاد به ما و ما به غم شاد

1 مادر چو ز دور در پسر دید الماس شکسته در جگر دید

2 دید آن گل سرخ زرد گشته وآن آینه زنگ خورد گشته

3 اندام تنش شکسته شد خرد زاندیشه او به دست و پا مرد

4 گه شست به آب دیده رویش گه کرد به شانه جعد مویش

1 شرطست که وقت برگ‌ریزان خونابه شود ز برگ‌ریزان

2 خونی که بود درون هر شاخ بیرون چکد از مسام سوراخ

3 قاروره آب سرد گردد رخساره باغ زرد گردد

4 شاخ آبله هلاک یابد زر جوید برگ و خاک یابد