الباب الثّالث: اندر نعت پیامبر ما محمّد مصطفی علیه‌السّلام و فضیلت وی بر جمیع پیغمبران در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی غزنوی

1 هیچ را در جهان ز علم و ز ظن بیخردوار پشت پای مزن

2 از برای قبول عامه مناز بیخبر وار خیره مُهره مباز

3 بهر مشتی خر آبِ شرع مبر بی کَه و پنبه دانه گاو مخر

4 از پی شاخ بیخ شرع مکن وز پی جاه راه خلق مزن

1 عزمت از حضرت نبی و علیست در لحاف خلاف خفتن چیست

2 کودکان راست فرش و بستر خواب مرد را ذوالفقار همچون آب

3 وقت نامد که از رهِ آزرم دارد از مهل دوست جهل تو شرم

4 مهر برکن ز ملک و ملک جهان زادِ راه از جلال حق بستان

1 گفت روزی مرید خود را پیر که ز غیبت مکن تو چهره چو قیر

2 کاجکی معصیت بدادی گند تا که مغتاب را شدی چون بند

3 هیچ جمعی به غیبه ننشستی هرکسی مُهر غیبه نشکستی

4 ور نشستی ز رایحات کریه گنده گشتی میان جمع و سفیه

1 گفت روزی مرید با پیری که در این راه چیست تدبیری

2 کار این راه بر معامله نیست در رهِ جهد خود مجادله نیست

3 کار توفیق دارد اندر راه نرسد کس به جهد سوی اله

4 پیر گفتا مجاهدت کردی شرطِ شرعش به جای آوردی

1 عبداللّٰه رواحه یارِ رسول کرده بودی ورا رسول قبول

2 بود یار گزیده در همه کار اختیارِ محمّد مختار

3 برِ سیّد حقوق صحبت داشت یک زمان خدمتش فرو نگذاشت

4 آن زمانی که جبرئیل امین آیت آورد بر رسول گزین

1 در مناجات با خدا موسی گفت ایا کردگار و یا مولی

2 از هر آنچ آفریدی از هر لون چیست بهتر ز خلقها در کون

3 گفت کز خلقها ایا موسی نیست بهتر به عالم از تقوی

4 سرِ هر طاعتی یقین تقویست متّقی شاه جَنة‌المأویست

1 داعیانی که زادهٔ زمنند بیشتر در هوای خویشتنند

2 از خودی خویش زین جهان برتر وز بدی از اجل گلو بُرتر

3 همه چون از کتاب فهرستند جز ترا سوی خویش نفرستند

4 رویشان چون پیاز لعل نکوست چون نکو بنگری بود همه پوست

1 یافت آیینه زنگیی در راه واندرو روی خویش کرد نگاه

2 بینی پخج دید و دو لب زشت چشمی از آتش و رخی ز انگِشت

3 چون برو عیبش آینه ننهفت بر زمینش زد آن زمان و بگفت

4 کانکه این زشت را خداوندست بهر زشتیش را بیفگندست

1 مثلت همچو مرد در کشتی است زان ترا فعل سال و مه زشتی است

2 آنکه در کشتی است و در دریا نظرش کژ بُوَد چو نابینا

3 ظن چنان آیدش بخیره چنان ساکن اویست و ساحلست روان

4 می نداند که اوست در رفتن ساحل آسوده است از آشفتن