الباب الاوّل: در توحید باری تعالی در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی غزنوی

1 بندگان را که از قدر حذر است آن نه زیشان که آن هم از قدر است

2 قدر و تقدیر او نهاد چو چنگ که شناسد همی ز نام و ز ننگ

3 زان چو بربط به هر خیال همی خفته نالد ز گوشمال همی

4 پیش دیوانِ حکم او جز مرد شکر سیلی حق که داند کرد

1 چند گویی رسیدگی چه بُوَد در ره دین گزیدگی چه بُوَد

2 تا گزنده بوی گزیده نه‌ای تا درنده بوی رسیده نه‌ای

3 بند بر خود نهی گزیده شوی پای بر سر نهی رسیده شوی

4 آدمی کی بود گزنده چه تو دیو و دد کی بود درنده چه تو

1 در جهان یک زیان چو سودِ تو نیست هیچ حبس ابد چو بودِِّ تو نیست

2 ظهرالنور ذوالمنن باشد بطل الزور جان و تن باشد

3 غیب خواهی خودی زره بردار عیب را با سرای غیب چه کار

4 غیب‌گو گرد سرخ یزدان است زردرویی کشوری زانست

1 مستمع نغمت نیاز از دل مطلع بر طلوع راز از دل

2 چون درِ دل نیاز بگشاید آنچه خواهد به پیش باز آید

3 یاربش را ز شه ره اقبال کرده لبّیک دوست استقبال

4 زآتشی کان بودت گوناگون تکیه بر آب روی چون فرعون

1 از درونش چوبوی جان یابند بی‌زبانان همه زبان یابند

2 دلش از بند ملک بربایند ملکوت جهانش بنمایند

3 تا کند عقلش از پی رازی گرد میدان عشق پروازی

4 دل و جانش نهفته شد حق جوی شد زبانش به حق اناالحق گوی

1 از پی راه حق کم از کودک نتوان بودن ای کم از یک یک

2 گر در آموختن کند تقصیر هرچه خواهد سبک زوی بپذیر

3 به تلطّف بدار و بنوازش خیره در انتظار مگدازش

4 در کنارش نه آن زمان کاکا تا شود راضی و مکنش جفا

1 مرد طبّاخ نعمت بسیار همچو قصّاب در تباهی کار

2 رنج و بیماریست مرد طبیب خاصه آنرا که هست خوار و غریب

3 درزی آنکس که رنجها و بلا همه بر دست او شود زیبا

4 مرد خفاف و نعلی و خرّاز از مواریث آنکه داند راز

1 ای جهان آفرین جان آرای وی خرد را به صدق راه‌نمای

2 در بهشت فلک همه خامان در بهشت تو دوزخ آشامان

3 بر درت خوب و زشت را چکنم چون تو هستی بهشت را چکنم

4 که نماید در آینهٔ تزویر غرض نکتهٔ علیم و قدیر

1 ابلقی را که رخ به خانهٔ اوست تازگی جان ز تازیانهٔ اوست

2 وآنکه از تیر او شرف دارد دیدگان از پی هدف دارد

3 ای بر آتش نهاده خرمن خویش باد بر داده سقف گلشن خویش

4 اگر ترا تیغ تن زند اه کن ور ترا زخم حق زند خه کن

1 به پسر شیخ گوکانی گفت که ترا بهر کارهای نهفت

2 اندرین کوچه خانه‌ای باید گر کلیدان به چپ بود شاید

3 ساز پیرایه در ره تجرید هم سر از شرع و هم سر از توحید

4 اندرین منزل عنا و ضرر چون مسافر درآی و زود گذر