طریق التحقیق سنایی غزنوی

1 گر حیات ابد همی خواهی خیز و با عشق جوی همراهی

2 رو، دم از عشق زن‌که‌کار این است رهروان را بهین شعار این است

3 به زبان سر عشق نتوان گفت آنچنان در به گفت نتوان سفت

4 هر چه گویی گر آنچنان باشد صفت عشق غیر از آن باشد

1 روزی از روزها به راهگذر خرکی بر دکان آهنگر

2 از قضا می‌گذشت با هیمه شرری جست از یکی نیمه

3 هیمه آتش‌گرفت یکسر سوخت آخرالامر در میان خر سوخت

4 چون تو با هیمه بر سقرگذری عجب اربگذری و جان ببری

1 ازپی لقمه‌ای چه ترش و چه شور تاکی این گفت وگوی شیرین شور

2 بر در این و آن چو سگ چه دوی‌؟ گرنه‌ای سگ چنین به تک چه چه دوی‌

3 بیش خوردن قوی کند گردن لیک زبرک شوی زکم خوردن

4 آفت علم و حکمتست شکم هرکه را خورد بیش‌، دانش کم

1 عاشقان را غذا بلا باشد عاشقی بی بلا کجا باشد

2 لقمه از سفرهٔ بلا خوردند می‌زمیخانهٔ رضا خوردند

3 هرکه را در جهان بلا دادند اولش شربت رضا دادند

4 نزد آن کس‌که در ره آمد مرد رنج و راحت یکیست و دارو و درد

1 دین شرف یافته و دنیا زین از جمال وجود ذوالنورین

2 منبع جود و جامع قرآن صد ف در مکرمت عثمان

3 آنکه همت ورای کیوان داشت جیب جان نور نقد قرآن داشت

4 طلعتش بوده نور هر دیده سرمهٔ شرم داشت در دیده

1 در جهان هر چه هست عاریت است بهترین نعمتیش عافیت است

2 هست اندر جهان جسمانی عافیت ملکت سلیمانی

3 هر که در عافیت بداند پست قدر این مملکت شناسد چیست

4 خشک نانی به عافیت زجهان نزد من به زملکت خاقان

1 رهروانی که وصل اوجویند معتکف جمله بر در اویند

2 از وجود جهان خبر‌شان نیست جز غم او غم دگر‌شان نیست

3 در جهانند و از جهان فارغ همه با او، زجسم و جان فارع

4 سرقدم ساخته چو پرگارند لاجرم صبح و شام در کارند

1 خود تو کاهل نشینی ای غافل ناپسندست غفلت از عاقل

2 خیز و خود را بساز تدبیری بر جهان زن چهار تکبیری

3 در میان آی چست چون مردان صفت و صورتت یکی گردان

4 زآنکه باشد شعار ناپاس از درون خبث‌، و زبرون پاکی

1 اندرین ملک پادشاه‌، دلست در ره سدره بارگاه دلست

2 کالبد هیچ نیست عین‌، دلست ساکن «‌بین اصبعین» دلست

3 قابل نقش کفر و دین است او تختهٔ مشق مهر وکین است او

4 قصه جام جم بسی شنوی واندر آن بیش وکم بسی شنوی

1 این مثل در زمانه معروف است که عملها به وقت موقوف است

2 باش راضی بدانچه او دهدت گر همه زشت‌، ورنکو دهدت

3 نیک و بد نفع و ضر و راحت ورنج کز تو بگذشت در سرای سپنج‌،

4 یا چو افسانه‌ایست یا خوابی یا چو در بها روان آبی