قصاید در دیوان اشعار ناصرخسرو قبادیانی
1 ای قبهٔ گردندهٔ بی‌روزن خضرا با قامت فرتوتی و با قوت برنا
2 فرزند توایم ای فلک، ای مادر بدمهر ای مادر ما چونکه همی کین کشی از ما؟
3 فرزند تو این تیره تن خامش خاکی است پاکیزه خرد نیست نه این جوهر گویا
4 تن خانهٔ این گوهر والای شریف است تو مادر این خانهٔ این گوهر والا
1 به چشم نهان بین نهان جهان را که چشم عیان بین نبیند نهان را
2 نهان در جهان چیست؟ آزاده مردم ببینی نهان را، نبینی عیان را
3 جهان را به آهن نشایدش بستن به زنجیر حکمت ببند این جهان را
4 دو چیز است بند جهان، علم و طاعت اگرچه کساد است مر هر دوان را
1 آزرده کرد کژدم غربت جگر مرا گوئی زبون نیافت ز گیتی مگر مرا
2 در حال خویشتن چو همی ژرف بنگرم صفرا همی برآید از انده به سر مرا
3 گویم: چرا نشانهٔ تیر زمانه کرد چرخ بلند جاهل بیدادگر مرا
4 گر در کمال فضل بود مرد را خطر چون خوار و زار کرد پس این بی خطر مرا؟
1 سلام کن ز من ای باد مر خراسان را مر اهل فضل و خرد را نه عام نادان را
2 خبر بیاور ازیشان به من چو داده بوی ز حال من به حقیقت خبر مر ایشان را
3 بگویشان که جهان سر و من چو چنبر کرد به مکر خویش و، خود این است کار گیهان را
4 نگر که تان نکند غره عهد و پیمانش که او وفا نکند هیچ عهد و پیمان را
1 نیز نگیرد جهان شکار مرا نیست دگر با غمانش کار مرا
2 دیدمش و دید مر مرا و بسی خوردم خرماش و خست خار مرا
3 چون خورم اندوه او چو می‌بخورد گردش این چرخ مردخوار مرا؟
4 چون نکنم بیش ازینش خوار که او بر کند از پیش خویش خوار مرا؟
1 نکوهش مکن چرخ نیلوفری را برون کن ز سر باد و خیره‌سری را
2 بری دان از افعال چرخ برین را نشاید ز دانا نکوهش بری را
3 همی تا کند پیشه، عادت همی کن جهان مر جفا را، تو مر صابری را
4 هم امروز از پشت بارت بیفگن میفگن به فردا مر این داوری را
1 ای روی داده صحبت دنیا را شادان و برفراشته آوا را
2 قدت چو سرو و رویت چون دیبا واراسته به دیبا دنیا را
3 شادی بدین بهار چو می‌بینی چون بوستان خسرو صحرا را
4 برنا کند صبا به فسون اکنون این پیر گشته صورت دنیا را
1 نیکوی تو چیست و خوش چه، ای برنا؟ دیباست تو را نکو و خوش حلوا
2 بنگر که مر این دو را چه می‌داند آن است نکو و خوش سوی دانا
3 حلوا نخورد چو جو بیابد خر دیبا نبود به گاو بر زیبا
4 جز مردم با خرد نمی‌یابد هنگام خورو بطر خوشی زینها
1 حکیمان را چه می‌گویند چرخ پیر و دوران‌ها به سیر اندر ز حکمت بر زبان مهر و آبان‌ها
2 خزان گوید به سرماها همین دستان دی و بهمن که گویدشان همی بی‌شک به گرماها حزیران‌ها
3 به قول چرخ گردان بر زبان باد نوروزی حریر سبز در پوشند بستان و بیابان‌ها
4 درخت بارور فرزند زاید بی‌شمار و مر در آویزند فرزندان بسیارش ز پستان‌ها