قصاید در دیوان اشعار محتشم کاشانی

1 جهان جهان دگر شد چو گشت زینت یاب ز شهسوار بلند اختر هلال رکاب

2 زمان زمان دگر گشت چون رواج گرفت ز شهریار فلک مسند رفیع جناب

3 سپهر طرح نسق ریخت چون مهم جهان نصیب شد که رسد زان جهانستان به نصاب

4 بزرگ حوصلهٔ محراب بیک دریادل که ابر همت او می‌دهد به دریا آب

1 نفیر مرغ سحر خوان چو شد بلندنوا پرید زاغ شب از روی بیضهٔ بیضا

2 طلایه‌دار سپاه حبش که بود قمر ربود رنگ ز رویش خروج شاه ختا

3 سوار یک تنه چین دواسبه تاخت چنان که خیل زنگ شد از باد او به باد فنا

4 گریخت گاو شب از شیر بیشهٔ مشرق وز آن گریز برآمد ز خامشان غزا

1 چو گل ز صد طرفم چاک در گریبانست نهال گلشن دردم من این گل آنست

2 من شکسته دل آن غنچه‌ام که پیرهنم چو لالهٔ سرخ ز خوناب داغ پنهان است

3 گلی ز باغ جهان بهر من شکفت کزان چو عندلیب مرا صد هزار افغانست

4 غمی که داده به چندین هزار کس دوران مرا ز گردش دوران هزار چندانست

1 چرخ را باز مه روی تو حیران دارد که مه یک‌شنبه انگشت به دندان دارد

2 حاجبت کرده بزه قوس نکوئی و هلال سر به زانوی حجاب از اثر آن دارد

3 در شفق نیست مه نو که دگر ساقی دور جام لبریز به کف از می رخشان دارد

4 برمه عید نخواهم نظر کس که تمام صورت دایره غبغب جانان دارد

1 تا نقش ناتوانی من چرخ زد بر آب شد چون حباب خانهٔ جمعیتم خراب

2 از کاو کاو تیشه پیکر خراش درد بنیاد من رساند سپهر نگون به آب

3 جسمم ز تاب درد سراسیمه کشتی است لنگر گسل ز جنبش دریای اضطراب

4 ز انسان که گرگ در غنم افتد غنیم‌وار در لشکر حواس من افکنده انقلاب

1 گرت هواست که دایم درین وسیع فضا بود قضا به رضایت بده رضا به قضا

2 هوا بهر چه رضا ده شود مشو راضی خدا بهر چه نه راضی بود مباش رضا

3 مریض جهلی از آن کت هوس بود نشکیب که جز غذای مضر نیست مرضی مرضا

4 نشان رخصت عیشت نویسد ارشه دل طلب نمای ز دستور عقل هم امضا

1 آن که درد همه کس رابه تو فرمود علاج ساخت پیش از همه ما را به علاجت محتاج

2 آن که مفتاح در گنج شفا دارد به تو خانهٔ صحت من کرد به حکمت تاراج

3 حکمت این بود که مثل تو مسیحا نفسی دهدم صحت جاوید به اعجاز علاج

4 بر سرم نیست طبیبی که با شفاق آید بهر تشخیص مرض بر سر تصحیح مزاج

1 رفتی به حرب باد رفیقت درین سفر فتح از قفای فتح و ظفر از پی ظفر

2 باد از حفیظ ایزدیت خاطر خطیر هم مطمئن رافت و هم ایمن از خطر

3 گفتند تیغ بار که هست از ازل تو را عین فراخ دامن عون خدا سپر

4 ای تاج بخش فرق سلاطین کامکار وی نور بخش چشم خوانین نامور

1 ز آهم بر عذار نازکش زلف آن چنان لرزد که عکس سنبل اندر آب از باد وزان لرزد

2 دلم افتد ز پا هرگه بلرزد زلف او آری رسن باز افتد از سررشته هرگه ریسمان لرزد

3 به صورتخانهٔ چین گر قد و عارض عیان سازی مصور را ورق در دست و کلک اندر بنان لرزد

4 خرامان چو شوی گردد تنت سر تا قدم لرزان به سان گلبنی کز نازکی گلها بر آن لرزد

1 سدهٔ آصفیش بود سلیمان به سجود میرزا شاه ولی والی اقلیم وجود

2 آن که از واسطهٔ باس خلایق خالق قامت دولتش آراست به تشریف خلود

3 وانکه از بهر نگهبانی ذاتش همه را کرد پا بست و داد ابدی حی ودود

4 آن که خاک در کاخش متغیر شده است بس که رخسارهٔ خود سوده به رو چرخ کبود