غزلیات از رسالهٔ جلالیه در دیوان اشعار محتشم کاشانی

1 ما به یارانیم مشغول و رقیب ما به یار یا به یاران می‌توان مشغول بودن یا به یار

2 یاری یاران مرا از یار دور افکنده است کافرم گر بعد ازین یاری کنم الا به یار

3 چند فرمایندم استغنا و گویندم مزن حرف جز با غیر و روی غیرتی بنما به یار

4 یار تا باشد چرا باید زدن با غیر حرف غیر تا باشد چرا باید زد استغنا به یار

1 به مهر غیر در اخلاص من خلل کردی ببین کرا به که در دوستی بدل کردی

2 چه اعتماد توان کرد بر تو ای غافل که اعتماد بر آن مایهٔ حیل کردی

3 مرا محل ستادن نماند در کویت ز بس که با دگران لطف بی‌محل کردی

4 بر آن شدی که کنی نام خویش بر دل غیر خیال سکه زدن بر زر دغل کردی

1 هرگز از زلف کجت بی‌پیچ و تابی نیستم صید این دامم از آن بی‌اضطرابی نیستم

2 گرچه هستم در بهشت وصل ای حوری نژاد چون قرینم با رقیبان بی‌عذابی نیستم

3 دی که بهر قتل می‌کردی شمار عاشقان من یقین کردم که پیشت در حسابی نیستم

4 تا عتابت باشد از حلمم دل خوش که من مرغ آتشخواره‌ام قانع به آبی نیستم

1 به عزت نامزد شد هرکه نامد مدتی سویت به این امید من هم چند روزی رفتم از کویت

2 به راه جستجویت هرکه کمتر می‌کند کوشش نمی‌بیند دل وی جز کشش از زلف دلجویت

3 تو را آن یار می‌سازد که باشد قبله‌اش غیری کند در سجده‌های سهو محراب خود ابرویت

4 چه میسائی رخ رغبت به پای آن که می‌داند کف پای بت دیگر به از آئینهٔ رویت

1 برای خاطر غیرم به صد جفا کشتی ببین برای که ای بی‌وفا کرا کشتی

2 بران دمی که دمیدی نهان بر آتش غیر چراغ انجمن افروز عشق ما کشتی

3 رقیب دامن پاکت گرفت و پاک نسوخت دریغ و درد که زود آتش حیا کشتی

4 چو من هلاک شوم از طبیب شهر بپرس که مرگ کشت مرا یا تو بی‌وفا کشتی

1 دلم آزاد از دامش نمی‌گردد چه دامست این زبانم کوته از نامش نمی‌گردد چه نام است این

2 گر آید روز روشن ور رود دور از رخ و زلفش نه من یابم که صبح است آن نه دل داند که شامست این

3 به کامم روز و شب در عاشقی اما به کام که به کام آن که جان می‌یابد از مرگم چه کام است این

4 تو گرم عیش با غیر و مرا هر لحظه در خاطر که می‌سوزد دلت بر من چه سوداهای خام است این

1 دانسته باش ای دل کزان نامهربانت می‌برم گر باز نامش می‌بری بی‌شک زبانت می‌برم

2 با شاهد دلجوی غم دست وفا کن در کمر کامروز یا فردا از آن نازک میانت می‌برم

3 چون از چمن نخل جوان برد به زحمت باغبان با ریشهٔ پیوند جان از وی جنانت می‌برم

4 مردانه دندان سخت کن وز تیغ هجران سر مکش گر سخت جانی تا ابد زان دلستانت می‌برم

1 عشقت زهم برآورد یاران مهربان را از همچو مرگ به گسست پیوند جسم و جان را

2 تا طرح هم زبانی با این و آن فکندی کردند تیز برهم صد همزبان را

3 از لطف عام کردی در بزم خاص باهم در نیم لحظه دشمن صد ساله دوستان را

4 جمعی که باهم اول بودند راست چون تیر در کینهٔ هم آخر کردند زه کمان را

1 باز جائی رفته‌ام کز روی یارم شرمسار روی برگشتن ندارم شرمسارم شرمسار

2 در تب عشقم هوس فرمود نا پرهیزیی کاین زمان تا حشر از آن پرهیزگارم شرمسار

3 با رخ و زلفش دلم شرط قراری کرده بود هم از آن شرحم خجل هم زان قرارم شرمسار

4 قول و فعل و عهد و شرطم بود پیشش معتبر پیش او اکنون به چندین اعتبارم شرمسار

1 بیرون شدم از بزمت ای شمع صراحی گردنان هم دشمنی کردم به خود هم دوستی با دشمنان

2 دامن‌فشان رفتم برون زین انجمن وز غافلی نقد وصالت ریختم در دامن تر دامنان

3 چون رفتم از مجلس برون غافل ز ارباب غرض کارم به یکدم ساختند آن فتنه در بزم افکنان

4 از نیم شب برگشتنم یاران به طعن و سرزنش ز انگیز آن ابرو کمان بر جان من ناوک زنان