دفتر دوم در جوهرالذات عطار نیشابوری

1 زهی اسرار کاینجاگاه پنهانست که از شوقش حقیقت چرخ گردانست

2 زهی اسرار کاینجا روی بنمود در عطّار اینجاگاه بگشود

3 زهی عطّار کاینجا کس ندیدست که مر عطّار را کلی بدیدست

4 حقیقت سرّ اسرار خدائی درون ماست اینجا روشنائی

1 یکی گفتست از پیران اسرار که هر کو شد ز هر کل او خبردار

2 یقین مر ذات جانان بازبیند در اینجا راز پنهان باز بیند

3 در آخر ذات اصل آید از اودید یکی گردد عیان در سرّ توحید

4 حقیقت مطلّع گردد در اسرار کند اسرار آن بر خلق اظهار

1 چنین گفتست اینجا بایزید او که اندر عشق دیدست دید دید او

2 که من در عشق دل بودم طلبکار نمیدیدم حقیقت دید دیدار

3 بسی در منزل جان راه کردم که تا در دل عیان آگاه گردم

4 طلب میکردم اینجاگنج جانان بسی اینجاکشیدم رنج جانان

1 کنون عطّار گفتی جوهر ذات حقیقت بود کل با جمله ذرّات

2 نمودی واصل هر دوجهانی یقین شد این زمان چون جانجانی

3 تو منصوری کنون یک بین شو از ذات نظر میکن تو اندر کلّ ذرّات

4 تو منصوری اگر آگاه عشقی حقیقت دان که بیشک شاه عشقی

1 یکی پرسید از آن صاحب اسرار که چون بینم مر این انجام ای یار

2 کجا آغاز باشد دیگر انجام بگویم تا بیابم آن سرانجام

3 کجا است اوّلم تا بازدانم ز بعد انجام آنگه راز دانم

4 بدو گفتا اگر هستی خبردار مبین چیزی دگر در خودنظر دار

1 الّا ای جان کنون دیدار دیدی که در کون و مکان عطّار دیدی

2 الّا ای جان تو واصل آمدی باز کنون در خود نگر انجام و آغاز

3 الّا ای جان سخن با تست از دل توئی در دل توئی مقصود حاصل

4 الّا ای جان کنون عین العیانی چه خواهی گفت در سرّ معانی

1 یکی روزی بر احمد شد ابلیس سلامی کرد او بی مکر و تلبیس

2 بزاری مستمند و خوار بنشست بر سیّد عجب بی خار بنشست

3 صحابه هیچکس او را نه بشناخت بجز احمد که او اینجا سرافراخت

4 سؤالی کرد از احمد کای یگانه جوابی ده مرا هان بی بهانه

1 سؤالی کرد از من صاحب راز که دریابد مگر از خود یقین باز

2 که چون بد تا که خود میدید ابلیس یقین افتاده بُد در مکر و تلبیس

3 نمیدانست کو دانای بوداست که با جمله یقین گفت و شنود است

4 چرااندیشه کرد از بیوفائی در این شرک او زید اندر خدائی