دفتر دوم در جوهرالذات عطار نیشابوری

1 دلا خورشید جان میبین دمادم که نور اوست با نور تو همدم

2 دلا خورشید جان را گوش میدار مشو بی عشق دل با هوش میدار

3 دلا خورشید جان خواهی حقیقت ز نور او خبرداری حقیقت

4 دلا خورشید جان داری درونت که نور او شد اینجا رهنمونت

1 در این پرگار گردانم عجائب تماشا میکنم نفس غرائب

2 در این پرگار در اندوه ودردم بمانده اندر این پرگارم فردم

3 در این پرگار گردانم چو پرگار طلبکارم بهرجائی رخ یار

4 در این پرگار گردانم بسر بر نمییابم کسی را یار و رهبر

1 اگر سجده کنی مانند عطّار ببینی بت پرست خویش دیدار

2 ببینی بُت پرستی خویش اینجا تو برداری حجاب از پیش اینجا

3 ببینی بُت پرست خویش در خویش حجاب این جات او بردارد از پیش

4 ببینی بت پرست مر وجودی کنی او را دمادم تو سجودی

1 یکی پرسید از ابلیس ناگاه که چونی این زمان با لعنت شاه

2 که شاهت میکند لعنت دمادم چرا سجده نکردی بهر آدم

3 ترا آن سجده میبایست کردن بر جانان همی تسلیم کردن

4 نهادن تا ترا رحمت فزودی در این سر نی ترا لعنت نمودی

1 جوابش داد آن دم پیر رهبر که گر تو میندانی خود بر این در

2 چرا در لعنت ما باز ماندی از آن اینجایگه بی راز ماندی

3 تونادانی منم دانای اسرار کنون میگویمت از سر خبردار

4 حقیقت من که ابلیس لعینم میان خلق اکنون بدترینم

1 یکی پرسید از منصور کابلیس که دائم هست اندر عین تلبیس

2 بدی جُمله از او آمد پدیدار از این سر باشد اینجا او خبردار

3 همه زشتی عالم زو عیانست که اینجا بیشکی دون جهانست

4 چگوئی بهر او ای راز دیده چنان کاینجا توئی او باز دیده

1 یکی از بایزید این باز پرسید که اینجاگه حقیقت حق توان دید

2 بچشم صورت او را میتوان یافت بگو تامن خبر یابم از آن یافت

3 جوابش داد سلطان حقیقت که او را کی توان دید از طبیعت

4 به بیرون هیچکس او را ندیدست اگرچه با همه گفت و شنیدست

1 خدا کن بود او در بود خود باز حقیقت آنگهی شو صاحب راز

2 خدائی کن در اینجا خود فنا کن پس آنگاهی سر و پایت خدا کن

3 خدابین بود خود را بود او بین مبین بَد جملگی او رانکو بین

4 حقیقت همچو منصور یگانه انالحق زن تو در بود زمانه