باب چهارم: در معانی كه تعلّق به توحید دارد در مختارنامه عطار نیشابوری

1 بحری که در آسمان زمین خواهد بود آنجا وینجا همان، همین خواهد بود

2 از فوق العرش تاثری قطرهٔ اوست آن دریا را قطره چنین خواهد بود

1 آن بحر که در یگانگی اوست یکی یک قطره در آن بحر نسنجد فلکی

2 گر هژده هزار عالم افتد در وی حقّا که از او برون نیاید سمکی

1 گردِ تو درآمده چنین دریایی تو راه به یک قطره نبردی جایی

2 دانی که درین عالم پر سر چونی چون در چمن بهشت نابینایی

1 یک روی به صد روی همی باید دید یک چیز، ز هر سوی، همی باید دید

2 پس هژده هزار عالم و هرچه دروست اندر سر یک موی، همی باید دید

1 راهی که همه سلوک وی باید کرد کی، نتوان گفت از آن، و طی باید کرد

2 راهیست که هر قدم که بر میگیری اول قدمت به قطع پی باید کرد

1 آخر روزی دلت به درگه برسد جان تو به مقصود تو ناگه برسد

2 صد عالم پر ستاره میبینی تو چون جمله به یک برج رسد ره برسد

1 هر چیز که هست در دو عالم کم و بیش از جلوهگری نور اوست ای درویش!

2 تا جلوه همی کند همه جلوهٔ اوست چون جلوه کند ترک، نماند پس وپیش

1 عالم همه گفت و گوی خود میبیند بر سالک جست و جوی خود میبیند

2 هرچیز که هست جمله چون آیینهست در دست گرفته روی خود میبیند

1 پیوسته دلی گرفته از غیرت باد! در بادیهٔ یگانگی سیرت باد!

2 هر نقش که از پرده برون میبینی چون پرده براوفتد، همه،‌خیرت باد!

1 خود را، سوی خود،‌رهگذری باید کرد وین کار قوی نه سرسری باید کرد

2 هر چیز که هست هر یکی آیینهست در آینهها جلوهگری باید کرد