تصنیفها عارف قزوینی

عارف قزوینی در دیوان خود و در مقدمه‌ای بر این تصنیف، آورده‌است: ,

این تصنیف در دوره دوم مجلس شورای ایران در تهران ساخته شده‌است. بواسطه عشقی که حیدرخان عمواوغلی بدان داشت، میل دارم این تضنیف به یادگار آن مرحوم طبع گردد. این تصنیف در آغاز انقلاب مشروطه ایران بیاد اولین قربانیان آزادی سروده شده‌است. ,

3 هنگام می و فصل گل و گشت و (جانم گشت و خدا گشت و) چمن شد دربار بهاری تهی از زاغ و (جانم زاغ و خدا زاغ و) زغن شد

4 از ابر کرم خطهٔ ری رشگ ختن شد دلتنگ چو من مرغ (جانم مرغ) قفس بهر وطن شد

1 خون چو سرچشمۀ آب حیات است پیش خون نقش هر رنگ مات است

2 خون مدیر حیات و ممات است خون فقط خضر راه نجات است

3 رنگ خون رنگ میمون مینوست دشت بی لاله دیدن نه نیکوست

4 گل به دربار خون تهینت گوست قوۀ مجریه کاینات است

1 باد صبا بر گل گذر کن (گل گذر کن، گل گذر کن)

2 ای نازنین، ای مه جبین با مدعی کمتر نشین

3 بیچاره عاشق، ناله تا کی یا دل مده یا ترک سر کن (ترک سر کن)

4 شد خون فشان چشم تر من پر خون دل شد ساغر من

1 بهار نو رسید گل ار بستان دمید

2 ای رویت صبح عید در این عید سعید

3 خرابم کن ز می ز بانگ چنگ و نی

4 برای انتخاب در این ملک خراب

تاریخ دقیق خلق این تصنیف معلوم نیست اما به عنوان آخرین تصنیف در دیوان عارف آمده و او آن را طبق گفتهٔ خودش در اسفند ماه ۱۳۰۳ ه.ش در تبریز «به یاد دلاوران آذربایجانی» خوانده است. ,

2 باد خزانی، زد ناگهانی، کرد آنچه دانی برهم زد ایّام نشاط و روزگار کامرانی

3 ظلم خزان کرد، با گلستان کرد، دانی چه سان کرد؟ آنسان که من کردم،به دور زندگی با زندگانی

4 چو من فراری، بلبل به خواری، با سوگواری گل از نظرها محو شد، همچون خیالات جوانی

1 بهار دلکش رسید و دل به جا نباشد از اینکه دلبر دمی به فکر ما نباشد

2 در این بهار ای صنم بیا و آشتی کن که جنگ و کین با من حزین روا نباشد

3 صبحدم بلبل، بر درخت گل، به خنده می‌گفت: مه جبینان را، نازنینان را، وفا نباشد

4 اگر تو با این دل حزین عهد بستی حبیب من با رقیب من، چرا نشستی؟

1 گو به ساقی، کز ایاغی، ترکن دماغی زان شرابی که شب مانده باقی

2 ای نگارا، می گسارا، ما را بیاور شمعی و شهدی اندر اطاقی

3 چرخ پرکین، دهر پر شور، هرگز ندارد جز دو رنگی و رسم نفاقی

4 خیر عشاق، جمع مشتاق، چرا ندارید شوری و شوقی و اشتیاقی