کنز الحقایق شیخ محمود شبستری

1 هر آن امری که فرمودت به جای آر به کعبه روی خود سوی خدا آر

2 چو کردی نیت از اول نکو کن از آن پس اعتماد خود بر او کن

3 بدان نیت شوی درویش حاجی که کردی با خدای خویش ناجی

4 ز بهر آن که باز آئی و مردم زر و سیمت دهند و نان و گندم

1 ز بعد او دگر رکن جهاد است که صاحب شرع اندر دین نهاد است

2 جهاد تو دو نوع‌ست از ضرورت که باید کرد در معنی و صورت

3 جهاد صورتی با کافران است که منکر گشت حق را کافر آنست

4 جهاد معنوی را نیز دریاب چو دانستی بکن جهدی در این باب

1 چنین گفتند دانایان اسرار که چون حق کرد نور خویش اظهار

2 ز عکس نور او شد عکس عالم که خوانندش حکیمان روح اعظم

3 ز روح اعظم و از امر اعلی پدید آمد به خلقت عقل اولی

4 حدیث از سید سادات نقل‌ست که مخلوق نخست از امر عقل‌ست

1 مثال این‌ست نیکو فهم آن کن مدارش سرسری فهمش به جان کن

2 درخت ار چند دارد شاخ و باری حقیقت بار او آید به کاری

3 حقیقت نفس انسانی چنین است که شاخش آسمان بیخش زمین‌ست

4 تن از دنیا و جان از آخرت دان ز دنیا تن بگیر از آخرت جان

1 چو می‌خواهی بدانی نفس و شیطان تو شیطان کفر نفس خویش می‌دان

2 اگر نفس تو اماره است شیطان چو لوامه شود گردد مسلمان

3 چو باشد تند اماره است نامش بود لوامه چون کردند رامش

4 نه آخر مصطفی گفته چنین است که با هر نفس یک شیطان قرینست

1 تو نفست دل کن و دل را چو جان کن پس آنگه سوی جانان روان کن

2 برهنه دار تن کوتاه کن دست شکم را گرسنه می‌دار پیوست

3 به زیر پای کن نفس و هوا را که تا باشد ببیند دل خدا را

4 ز مبدأ آمدی نادان در اینجای سعادت را ندانستی سر و پای

1 یکی جم نام وقتی پادشا بود که جامی داشت کان گیتی‌نما بود

2 به صنعت کرده بودندش چنان راست که پیدا می‌شد از وی هرچه می‌خواست

3 هر آن نیک و بدی اندر جهان بود در آن جام از صفای آن نشان بود

4 چو وقتی تیره جام از زنگ گشتی شه گیتی از آن دلتنگ گشتی

1 ز من بشنو بیان حال شیطان که می‌دانم نمی‌دانی به سامان

2 ز اول نام او بودی عزازیل کنون ابلیس شده از راه تبدیل

3 ولیکن هر برزگش نام دیگر به معنی دگر گفتند در خور

4 یکی‌اش حال مشغول ازل خواند یکی‌اش صاحب طول امل خواند

1 مثالی گویمت بنیوش آن را که نشنیدست هرگز گوش آن را

2 هر آن شاهی که شاهی نیک داند یکی سرهنگ را بر در نشاند

3 که تا نامحرمان را دور دارد که شه در خلوت در آنجا سور دارد

4 کسی باید که نیک و بد بداند در آرد نیک را و بد براند

1 چو موسی باز می‌گردید از طور در آن وادی سیاهی دید از دور

2 چو نزدیکش رسید او بود شیطان که می‌نالید او از دوری و عصیان

3 چو موسی دید او را رحمش آمد کمانش شد که آن دم خشمش آمد

4 به شیطان گفت موسی ای گنهکار چرا سجده نکردی تا شوی خوار