از رنج کشیدن آدمی حر از خیام نیشابوری رباعی 61

1 ای پیر خردمند پگه‌تر برخیز و آن کودک خاکبیز را بنگر تیز

2 پندش ده گو که نرم نرمک می‌بیز مغز سر کیقباد و چشم پرویز

1 * یاران به موافقت چو دیدار کنید، باید که زِ دوست یاد بسیار کنید؛

2 چون بادهٔ خوشگوار نوشید به هم، نوبت چو به ما رسد نگونسار کنید.

1 فردا علم نفاق طی خواهم کرد، با موی سپید قصد می خواهم کرد،

2 پیمانهٔ عمر من به هفتاد رسید، این دم نکنم نشاط، کی خواهم‌ کرد؟

1 چون ابر به نوروز رخِ لاله بشست، بر خیز و به جامِ باده کن عزمِ درست،

2 کاین سبزه که امروز تماشاگه توست، فردا همه از خاک تو برخواهد رُسْت!

1 آرند یکی و دیگری بربایند بر هیچ‌کسی راز همی‌نگشایند

2 ما را ز قضا جز این قدر ننمایند پیمانهٔ عمر ماست می‌پیمایند

1 دنیا دیدی و هرچه دیدی هیچ است، و آن نیز که گفتی و شنیدی هیچ است،

2 سرتاسرِ آفاق دویدی هیچ است، و آن نیز که در خانه خزیدی هیچ است.

1 هر راز که اندر دل دانا باشد باید که نهفته‌تر ز عنقا باشد

2 کاندر صدف از نهفتگی گردد در آن قطره که راز دل دریا باشد

1 تا کی غم آن خورم که دارم یا نه وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه

2 پرکن قدح باده که معلومم نیست کاین دم که فرو برم برآرم یا نه