آنان که محیط فضل و آداب از خیام نیشابوری رباعی 54

1 * آنان‌که اسیر عقل و تمییز شدند، در حسرتِ هست‌ونیست ناچیز شدند؛

2 رو با خبرا، تو آب انگور گُزین، کان بی‌خبران به غوره مِیْویز شدند!

1 آورد به اِضطرارم اوّل به وجود، جز حیرتم از حیات چیزی نفزود،

2 رفتیم به اِکراه و ندانیم چه بود زین آمدن و بودن و رفتن مقصود!

1 نیکی و بدی که در نهاد بشر است شادی و غمی که در قضا و قدر است

2 با چرخ مکن حواله کاندر ره عقل چرخ از تو هزار بار بیچاره‌تر است

1 تا کی غم آن خورم که دارم یا نه وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه

2 پرکن قدح باده که معلومم نیست کاین دم که فرو برم برآرم یا نه

1 هر راز که اندر دل دانا باشد باید که نهفته‌تر ز عنقا باشد

2 کاندر صدف از نهفتگی گردد در آن قطره که راز دل دریا باشد

1 دنیا دیدی و هرچه دیدی هیچ است، و آن نیز که گفتی و شنیدی هیچ است،

2 سرتاسرِ آفاق دویدی هیچ است، و آن نیز که در خانه خزیدی هیچ است.