عشق را اندر دو عالم هیچ از عطار نیشابوری غزل 106

1 عشق را اندر دو عالم هیچ پذرفتار نیست چون گذشتی از دو عالم هیچکس را بار نیست

2 هر دو عالم چیست رو نعلین بیرون کن ز پای تا رسی آنجا که آنجا نام و نور و نار نیست

3 چون رسی آنجا نه تو مانی و نه غیر تو هم پس چه ماند هیچ، کانجا هیچ غیر از یار نیست

4 چون نمانی تو، تو مانی جمله و این فهم را در خیال آفرینش هیچ استظهار نیست

5 چون رسیدی تو به تو هم هیچ باشی هم همه چه همه چه هیچ چون اینجا سخن بر کار نیست

6 آنچه می‌جویی تویی و آنچه می‌خواهی تویی پس ز تو تا آنچه گم کردی ره بسیار نیست

7 کل کل چون جان تو آمد اگر در هر دو کون هیچکس را هست صاعی جز تو را دربار نیست

8 چون به جان فانی شدی آسان به جانان ره بری زانکه از جان تا به جانان تو ره دشوار نیست

9 جان چو در جانان فرو شد جمله جانان ماند و بس خود به جز جانان کسی را هیچ استقرار نیست

10 جمله اینجا روی در دیوار جان خواهند داد گر علاجی هست دیگر جز سر و دیوار نیست

11 گر گمان خلق ازین بیش است سودایی است بس ور خیال غیر در راه است جز پندار نیست

12 هر که آمد هیچ آمد هر که شد هم هیچ شد هم ازین و هم از آن در هر دو کون آثار نیست

13 هیچ چون جوید همه یا هیچ چون آید همه چون همه باشد همه پس هیچ را مقدار نیست

14 راه وصلش چون روم چون نیست منزلگه پدید حلقه بر در چون زنم چون در درون دیار نیست

15 هست گنجی از دو عالم مانده پنهان تا ابد جای او جز کنج خلوتخانهٔ اسرار نیست

16 در زمین و آسمان این گنج کی یابی تو باز زانکه آن جز در درون مرد معنی‌دار نیست

17 در درون مرد پنهان وی عجب مردان مرد جمله کور از وی که آنجا دیده و دیدار نیست

18 تا تو بر جایی طلسم گنج بر جای است نیز چون تو گم گشتی کسی از گنج برخوردار نیست

19 گر تو باشی گنج نی و گر نباشی گنج هست بشنو این مشنو که این اقرار با انکار نیست

20 تا دل عطار بیخود شد درین مستی فتاد بیخودی آمد ز خود او نیست شد عطار نیست