-
لایک
-
ذخیره
- شاعر
- عکس نوشته
- ثبت کامنت
- دیگر شعرها
ترجمهٔ فارسی از شهریار منظومهٔ حیدر بابا 190
ترجمهٔ فارسی بهروز ثروتیان
1 ترجمهٔ فارسی بهروز ثروتیان متن اصلی ترکی آذربایجانی
2 سلام بر حیدر بابا حیدر بابایه سلام
3 حیدربابا چو ابر شَخَد ، غُرّد آسمان حیدربابا ایلدیریملار شاخاندا
4 سیلابهای تُند و خروشان شود روان سئللر سولار شاققیلدییوب آخاندا
5 صف بسته دختران به تماشایش آن زمان قیزلار اوْنا صف باغلییوب باخاندا
6 بر شوکت و تبار تو بادا سلام من سلام اولسون شوْکتوْزه ائلوْزه !
7 گاهی رَوَد مگر به زبان تو نام من منیم دا بیر آدیم گلسین دیلوْزه
8 حیدربابا چو کبکِ تو پَرّد ز روی خاک حیدربابا ، کهلیک لروْن اوچاندا
9 خرگوشِ زیر بوته گُریزد هراسناک کوْل دیبینن دوْشان قالخوب قاچاندا
10 باغت به گُل نشسته و گُل کرده جامه چاک باخچالارون چیچکلنوْب آچاندا
11 ممکن اگر شود ز منِ خسته یاد کن بیزدن ده بیر موْمکوْن اوْلسا یاد ائله
12 دلهای غم گرفته ، بدان یاد شاد کن آچیلمیان اوْرکلری شاد ائله
13 چون چارتاق را فِکنَد باد نوبهار بایرام یئلی چارداخلاری ییخاندا
14 نوروزگُلی و قارچیچگی گردد آشکار نوْروز گوْلی ، قارچیچکی چیخاندا
15 بفشارد ابر پیرهن خود به مَرغزار آغ بولوتلار کؤینکلرین سیخاندا
16 از ما هر آنکه یاد کند بی گزند باد بیزدن ده بیر یاد ائلییه ن ساغ اوْلسون
17 گو : درد ما چو کوه بزرگ و بلند باد دردلریمیز قوْی دیّکلسین ، داغ اوْلسون
18 حیدربابا چو داغ کند پشتت آفتاب حیدربابا ، گوْن دالووی داغلاسین !
19 رخسار تو بخندد و جوشد ز چشمه آب اوْزوْن گوْلسوْن ، بولاخلارون آغلاسین !
20 یک دسته گُل ببند برای منِ خراب اوشاخلارون بیر دسته گوْل باغلاسین !
21 بسپار باد را که بیارد به کوی من یئل گلنده ، وئر گتیرسین بویانا
22 باشد که بخت روی نماید به سوی من بلکه منیم یاتمیش بختیم اوْیانا
23 حیدربابا ، همیشه سر تو بلند باد حیدربابا ، سنوْن اوْزوْن آغ اوْلسون !
24 از باغ و چشمه دامن تو فرّه مند باد دؤرت بیر یانون بولاغ او ْلسون باغ اوْلسون !
25 از بعدِ ما وجود تو دور از گزند باد بیزدن سوْرا سنوْن باشون ساغ اوْلسون !
26 دنیا همه قضا و قدر ، مرگ ومیر شد دوْنیا قضوْ-قدر ، اؤلوْم-ایتیمدی
27 این زال کی ز کُشتنِ فرزند سیر شد ؟ دوْنیا بوْیی اوْغولسوزدی ، یئتیمدی
28 حیدربابا ، ز راه تو کج گشت راه من حیدربابا ، یوْلوم سنن کج اوْلدی
29 عمرم گذشت و ماند به سویت نگاه من عؤمروْم کئچدی ، گلممه دیم ، گئج اوْلدی
30 دیگر خبر نشد که چه شد زادگاه من هئچ بیلمه دیم گؤزللروْن نئج اوْلدی
31 هیچم نظر بر این رهِ پر پرپیچ و خم نبود بیلمزیدیم دؤنگه لر وار ، دؤنوْم وار
32 هیچم خبر زمرگ و ز هجران و غم نبود ایتگین لیک وار ، آیریلیق وار ، اوْلوْم وار
33 بر حق مردم است جوانمرد را نظر حیدربابا ، ایگیت اَمَک ایتیرمز
34 جای فسوس نیست که عمر است در گذر عؤموْر کئچر ، افسوس بَرَه بیتیرمز
35 نامردْ مرد ، عمر به سر می برد مگر ! نامرد اوْلان عؤمری باشا یئتیرمز
36 در مهر و در وفا ، به خدا ، جاودانه ایم بیزد ، واللاه ، اونوتماریق سیزلری
37 ما را حلال کن ، که غریب آشیانه ایم گؤرنمسک حلال ائدوْن بیزلری
38 میراَژدَر آن زمان که زند بانگِ دلنشین حیدربابا ، میراژدر سَسلننده
39 شور افکند به دهکده ، هنگامه در زمین کَند ایچینه سسدن - کوْیدن دوْشنده
40 از بهر سازِ رستمِ عاشق بیا ببین عاشیق رستم سازین دیللندیرنده
41 بی اختیار سوی نواها دویدنم یادوندادی نه هؤلَسَک قاچاردیم
42 چون مرغ پرگشاده بدانجا رسیدنم قوشلار تکین قاناد آچیب اوچاردیم
43 در سرزمینِ شنگل آوا ، سیبِ عاشقان شنگیل آوا یوردی ، عاشیق آلماسی
44 رفتن بدان بهشت و شدن میهمانِ آن گاهدان گئدوب ، اوْردا قوْناق قالماسی
45 با سنگ ، سیب و بِهْ زدن و ، خوردن آنچنان ! داش آتماسی ، آلما ، هیوا سالماسی
46 در خاطرم چو خواب خوشی ماندگار شد قالیب شیرین یوخی کیمین یادیمدا
47 روحم همیشه بارور از آن دیار شد اثر قویوب روحومدا ، هر زادیمدا
48 حیدربابا ، قُوری گؤل و پروازِ غازها حیدربابا ، قوری گؤلوْن قازلاری
49 در سینه ات به گردنه ها سوزِ سازها گدیکلرین سازاخ چالان سازلاری
50 پاییزِ تو ، بهارِ تو ، در دشتِ نازها کَت کؤشنین پاییزلاری ، یازلاری
51 چون پرده ای به چشمِ دلم نقش بسته است بیر سینما پرده سی دیر گؤزوْمده
52 وین شهریارِ تُست که تنها نشسته است تک اوْتوروب ، سئیر ائده رم اؤزوْمده
53 حیدربابا ، زجادّة شهر قراچمن حیدربابا ، قره چمن جاداسی
54 چاووش بانگ می زند آیند مرد و زن چْووشلارین گَلَر سسی ، صداسی
55 ریزد ز زائرانِ حَرَم درد جان وتن کربلیا گئدنلرین قاداسی
56 بر چشمِ این گداصفتانِ دروغگو دوْشسون بو آج یوْلسوزلارین گؤزوْنه
57 نفرین بر این تمدّنِ بی چشم و آبرو تمدّونون اویدوخ یالان سؤزوْنه
58 شیطان زده است است گول و زِ دِه دور گشته ایم حیدربابا ، شیطان بیزی آزدیریب
59 کنده است مهر را ز دل و کور گشته ایم محبتی اوْرکلردن قازدیریب
60 زین سرنوشتِ تیره چه بی نور گشته ایم قره گوْنوْن سرنوشتین یازدیریب
61 این خلق را به جان هم انداخته است دیو سالیب خلقی بیر-بیرینن جانینا
62 خود صلح را نشسته به خون ساخته است دیو باریشیغی بلشدیریب قانینا
63 هرکس نظر به اشک کند شَر نمی کند گؤز یاشینا باخان اوْلسا ، قان آخماز
64 انسان هوس به بستن خنجر نمی کند انسان اوْلان خنجر بئلینه تاخماز
65 بس کوردل که حرف تو باور نمی کند آمما حئییف کوْر توتدوغون بوراخماز
66 فردا یقین بهشت ، جهنّم شود به ما بهشتیمیز جهنّم اوْلماقدادیر !
67 ذیحجّه ناگزیر ، محرّم شود به ما ذی حجّه میز محرّم اوْلماقدادیر !
68 هنگامِ برگ ریزِ خزان باد می وزید خزان یئلی یارپاخلاری تؤکنده
69 از سوی کوه بر سرِ دِه ابر می خزید بولوت داغدان یئنیب ، کنده چؤکنده
70 با صوت خوش چو شیخ مناجات می کشید شیخ الاسلام گؤزل سسین چکنده
71 دلها به لرزه از اثر آن صلای حق نیسگیللی سؤز اوْرکلره دَیَردی
72 خم می شدند جمله درختان برای حق آغاشلار دا آللاها باش اَیَردی
73 داشلی بُولاخ مباد پُر از سنگ و خاک و خَس داشلی بولاخ داش-قومونان دوْلماسین !
74 پژمرده هم مباد گل وغنچه یک نَفس باخچالاری سارالماسین ، سوْلماسین !
75 از چشمه سارِ او نرود تشنه هیچ کس اوْردان کئچن آتلی سوسوز اولماسین !
76 ای چشمه ، خوش به حال تو کانجا روان شدی دینه : بولاخ ، خیرون اوْلسون آخارسان
77 چشمی خُمار بر افقِ آسمان شدی افقلره خُمار-خُمار باخارسان
78 حیدربابا ، ز صخره و سنگت به کوهسار حیدر بابا ، داغین ، داشین ، سره سی
79 کبکت به نغمه ، وز پیِ او جوجه رهسپار کهلیک اوْخور ، دالیسیندا فره سی
80 از برّة سفید و سیه ، گله بی شمار قوزولارین آغی ، بوْزی ، قره سی
81 ای کاش گام می زدم آن کوه و درّه را بیر گئدیدیم داغ-دره لر اوزونی
82 می خواندم آن ترانة » چوپان و برّه « را اوْخویئدیم : » چوْبان ، قیتر قوزونی «
83 در پهندشتِ سُولی یِئر ، آن رشک آفتاب حیدر بابا ، سولی یئرین دوْزوْنده
84 جوشنده چشمه ها ز چمنها ، به پیچ و تاب بولاخ قئنیر چای چمنین گؤزونده
85 بولاغ اوْتی شناورِ سرسبز روی آب بولاغ اوْتی اوْزَر سویون اوْزوْنده
86 زیبا پرندگان چون از آن دشت بگذرند گؤزل قوشلار اوْردان گلیب ، گئچللر
87 خلوت کنند و آب بنوشند و بر پرند خلوتلیوْب ، بولاخدان سو ایچللر
88 وقتِ درو ، به سنبله چین داسها نگر بیچین اوْستی ، سونبول بیچن اوْراخلار
89 گویی به زلف شانه زند شانه ها مگر ایله بیل کی ، زوْلفی دارار داراخلار
90 در کشتزار از پیِ مرغان ، شکارگر شکارچیلار بیلدیرچینی سوْراخلار
91 دوغ است و نان خشک ، غذای دروگران بیچین چیلر آیرانلارین ایچللر
92 خوابی سبک ، دوباره همان کارِ بی کران بیرهوشلانیب ، سوْننان دوروب ، بیچللر
93 حیدربابا ، چو غرصة خورشید شد نهان حیدربابا ، کندین گوْنی باتاندا
94 خوردند شام خود که بخوابند کودکان اوشاقلارون شامین ئییوب ، یاتاندا
95 وز پشتِ ابر غمزه کند ماه آسمان آی بولوتدان چیخوب ، قاش-گؤز آتاندا
96 از غصّه های بی حدِ ما قصّه ساز کن بیزدن ده بیر سن اوْنلارا قصّه ده
97 چشمان خفته را تو بدان غصّه باز کن قصّه میزده چوخلی غم و غصّه ده
98 قاری ننه چو قصّة شب ساز میکند قاری ننه گئجه ناغیل دییَنده
99 کولاک ضربه ای زده ، در باز می کند کوْلک قالخیب ، قاپ-باجانی دؤیَنده
100 با گرگ ، شَنگُلی سخن آغاز می کند قورد گئچینین شنگوْلوْسون یینده
101 ای کاش بازگشته به دامان کودکی من قاییدیب ، بیرده اوشاق اوْلئیدیم
102 یک گل شکفتمی به گلستان کودکی بیر گوْل آچیب ، اوْندان سوْرا سوْلئیدیم
103 آن لقمه های نوشِ عسل پیشِ عمّه جان عمّه جانین بال بلله سین ییه ردیم
104 خوردن همان و جامه به تن کردنم همان سوْننان دوروب ، اوْس دوْنومی گییه ردیم
105 در باغ رفته شعرِ مَتل خواندن آنچنان ! باخچالاردا تیرینگَنی دییه ردیم
106 آن روزهای نازِ خودم را کشیدنم ! آی اؤزومی اوْ ازدیرن گوْنلریم !
107 چو بی سوار گشته به هر سو دویدنم ! آغاج مینیپ ، آت گزدیرن گوْنلریم !
108 هَچی خاله به رود کنار است جامه شوی هَچی خالا چایدا پالتار یوواردی
109 مَمّد صادق به کاهگلِ بام ، کرده روی مَمَد صادق داملارینی سوواردی
110 ما هم دوان ز بام و زِ دیوار ، کو به کوی هئچ بیلمزدیک داغدی ، داشدی ، دوواردی
111 بازی کنان ز کوچه سرازیر می شدیم هریان گلدی شیلاغ آتیب ، آشاردیق
112 ما بی غمان ز کوچه مگر سیر می شدیم ! آللاه ، نه خوْش غمسیز-غمسیز یاشاردیق
113 آن شیخ و آن اذان و مناجات گفتنش شیخ الاسلام مُناجاتی دییه ردی
114 مشدی رحیم و دست یه لبّاده بردنش مَشَدرحیم لبّاده نی گییه ردی
115 حاجی علی و دیزی و آن سیر خوردنش مشْدآجلی بوْز باشلاری ییه ردی
116 بودیم بر عروسی وخیرات جمله شاد بیز خوْشودوق خیرات اوْلسون ، توْی اوْلسون
117 ما را چه غم ز شادی و غم ! هر چه باد باد ! فرق ائلَمَز ، هر نوْلاجاق ، قوْی اولسون
118 اسبِ مَلِک نیاز و وَرَندیل در شکار ملک نیاز ورندیلین سالاردی
119 کج تازیانه می زد و می تاخت آن سوار آتین چاپوپ قئیقاجیدان چالاردی
120 دیدی گرفته گردنه ها را عُقاب وار قیرقی تکین گدیک باشین آلاردی
121 وه ، دختران چه منظره ها ساز کرده اند ! دوْلائیا قیزلار آچیپ پنجره
122 بر کوره راه پنجره ها باز کرده اند ! پنجره لرده نه گؤزل منظره !
123 حیدربابا ، به جشن عروسی در آن دیار حیدربابا ، کندین توْیون توتاندا
124 زنها حنا - فتیله فروشند بار بار قیز-گلینلر ، حنا-پیلته ساتاندا
125 داماد سیب سرخ زند پیش پایِ یار بیگ گلینه دامنان آلما آتاندا
126 مانده به راهِ دخترکانِ تو چشمِ من منیم ده اوْ قیزلاروندا گؤزوم وار
127 در سازِ عاشقانِ تو دارم بسی سخن عاشیقلارین سازلاریندا سؤزوم وار
128 از عطر پونه ها به لبِ چشمه سارها حیدربابا ، بولاخلارین یارپیزی
129 از هندوانه ، خربزه ، در کشتزارها بوْستانلارین گوْل بَسَری ، قارپیزی
130 از سقّز و نبات و از این گونه بارها چرچیلرین آغ ناباتی ، ساققیزی
131 مانده است طعم در دهنم با چنان اثر ایندی ده وار داماغیمدا ، داد وئرر
132 کز روزهای گمشده ام می دهد خبر ایتگین گئدن گوْنلریمدن یاد وئرر
133 نوروز بود و مُرغ شباویز در سُرود بایرامیدی ، گئجه قوشی اوخوردی
134 جورابِ یار بافته در دستِ یار بود آداخلی قیز ، بیگ جوْرابی توْخوردی
135 آویخته ز روزنه ها شالها فرود هرکس شالین بیر باجادان سوْخوردی
136 این رسم شال و روزنه خود رسم محشری است ! آی نه گؤزل قایدادی شال ساللاماق !
137 عیدی به شالِ نامزدان چیز دیگری است ! بیگ شالینا بایراملیغین باغلاماق !
138 با گریه خواستم که همان شب روم به بام شال ایسته دیم منده ائوده آغلادیم
139 شالی گرفته بستم و رفتم به وقتِ شام بیر شال آلیب ، تئز بئلیمه باغلادیم
140 آویخته ز روزنة خانة غُلام غلام گیله قاشدیم ، شالی ساللادیم
141 جوراب بست و دیدمش آن شب ز روزنه فاطمه خالا منه جوراب باغلادی
142 بگریست خاله فاطمه با یاد خانْ ننه خان ننه می یادا سالیب ، آغلادی
143 در باغهای میرزامحمد ز شاخسار حیدربابا ، میرزَممدین باخچاسی
144 آلوچه های سبز وتُرش ، همچو گوشوار باخچالارین تورشا-شیرین آلچاسی
145 وان چیدنی به تاقچه ها اندر آن دیار گلینلرین دوْزمه لری ، طاخچاسی
146 صف بسته اند و بر رفِ چشمم نشسته اند هی دوْزوْلر گؤزلریمین رفینده
147 صفها به خط خاطره ام خیمه بسته اند خیمه وورار خاطره لر صفینده
148 نوروز را سرشتنِ گِلهایِ چون طلا بایرام اوْلوب ، قیزیل پالچیق اَزَللر
149 با نقش آن طلا در و دیوار در جلا ناققیش ووروب ، اوتاقلاری بَزَللر
150 هر چیدنی به تاقچه ها دور از او بلا طاخچالارا دوْزمه لری دوْزللر
151 رنگ حنا و فَنْدُقة دست دختران قیز-گلینین فندقچاسی ، حناسی
152 دلها ربوده از همه کس ، خاصّه مادران هَوَسله نر آناسی ، قایناناسی
153 با پیک بادکوبه رسد نامه و خبر باکی چی نین سؤزی ، سوْوی ، کاغیذی
154 زایند گاوها و پر از شیر ، بام و در اینکلرین بولاماسی ، آغوزی
155 آجیلِ چارشنبه ز هر گونه خشک و تر چرشنبه نین گیردکانی ، مویزی
156 آتش کنند روشن و من شرح داستان قیزلار دییه ر : » آتیل ماتیل چرشنبه
157 خود با زبان ترکیِ شیرین کنم بیان : آینا تکین بختیم آچیل چرشنبه «
158 قیزلار دییه ر : « آتیل ماتیل چرشنبه
159 با تخم مرغ های گُلی رنگِ پُرنگار یومورتانی گؤیچک ، گوللی بوْیاردیق
160 با کودکان دهکده می باختم قِمار چاققیشدیریب ، سینانلارین سوْیاردیق
161 ما در قِمار و مادرِ ما هم در انتظار اوْیناماقدان بیرجه مگر دوْیاردیق ؟
162 من داشتم بسی گل وقاپِ قمارها علی منه یاشیل آشیق وئرردی
163 از دوستان علی و رضا یادگارها ارضا منه نوروزگوْلی درردی
164 نوروزعلی و کوفتنِ خرمنِ جُوَش نوْروز علی خرمنده وَل سوْرردی
165 پوشال جمع کردنش و رُفتن از نُوَش گاهدان یئنوب ، کوْلشلری کوْرردی
166 از دوردستها سگ چوپان و عوعوَش داغدان دا بیر چوْبان ایتی هوْرردی
167 دیدی که ایستاده الاغ از صدای سگ اوندا ، گؤردن ، اولاخ ایاخ ساخلادی
168 با گوشِ تیز کرده برای بلایِ سگ داغا باخیب ، قولاخلارین شاخلادی
169 وقتِ غروب و آمدنِ گلّة دَواب آخشام باشی ناخیرینان گلنده
170 در بندِ ماست کُرّة خرها به پیچ و تاب قوْدوخلاری چکیب ، وورادیق بنده
171 گلّه رسیده در ده و رفته است آفتاب ناخیر گئچیب ، گئدیب ، یئتنده کنده
172 بر پشتِ کرّه ، کرّه سوارانِ دِه نگر حیوانلاری چیلپاق مینیب ، قوْواردیق
173 جز گریه چیست حاصل این کار ؟ بِهْ نگر سؤز چیخسایدی ، سینه گریب ، سوْواردیق
174 شبها خروشد آب بهاران به رودبار یاز گئجه سی چایدا سولار شاریلدار
175 در سیل سنگ غُرّد و غلتد ز کوهسار داش-قَیه لر سئلده آشیب خاریلدار
176 چشمانِ گرگ برق زند در شبانِ تار قارانلیقدا قوردون گؤزی پاریلدار
177 سگها شنیده بویِ وی و زوزه می کشند ایتر ، گؤردوْن ، قوردی سئچیب ، اولاشدی
178 گرگان گریخته ، به زمین پوزه می کشند قورددا ، گؤردو ْن ، قالخیب ، گدیکدن آشدی
179 بر اهل ده شبانِ زمستان بهانه ای است قیش گئجه سی طؤله لرین اوْتاغی
180 وان کلبة طویله خودش گرمخانه ای است کتلیلرین اوْتوراغی ، یاتاغی
181 در رقصِ شعله ، گرم شدن خود فسانه ای است بوخاریدا یانار اوْتون یاناغی
182 سِنجد میان شبچره با مغز گردکان شبچره سی ، گیردکانی ، ایده سی
183 صحبت چو گرم شد برود تا به آسمان کنده باسار گوْلوْب - دانیشماق سسی
184 آمد ز بادکوبه پسرخاله ام شُجا شجاع خال اوْغلونون باکی سوْقتی
185 با قامتی کشیده و با صحبتی رسا دامدا قوران سماواری ، صحبتی
186 در بام شد سماور سوقاتیش به پا یادیمدادی شسلی قدی ، قامتی
187 از بختِ بد عروسی او شد عزای او جؤنممه گین توْیی دؤندی ، یاس اوْلدی
188 آیینه ماند و نامزد و های هایِ او ننه قیزین بخت آیناسی کاس اوْلدی
189 چشمانِ ننه قیز به مَثَل آهوی خُتَن حیدربابا ، ننه قیزین گؤزلری
190 رخشنده را سخن چو شکر بود در دهن رخشنده نین شیرین-شیرین سؤزلری
191 ترکی سروده ام که بدانند ایلِ من ترکی دئدیم اوْخوسونلار اؤزلری
192 این عمر رفتنی است ولی نام ماندگار بیلسینلر کی ، آدام گئدر ، آد قالار
193 تنها ز نیک و بد مزه در کام ماندگار یاخشی-پیسدن آغیزدا بیر داد قالار
194 پیش از بهار تا به زمین تابد آفتاب یاز قاباغی گوْن گوْنئیی دؤیَنده
195 با کودکان گلولة برفی است در حساب کند اوشاغی قار گوْلله سین سؤیَنده
196 پاروگران به سُرسُرة کوه در شتاب کوْرکچی لر داغدا کوْرک زوْیَنده
197 گویی که روحم آمده آنجا ز راه دور منیم روحوم ، ایله بیلوْن اوْردادور
198 چون کبک ، برفگیر شده مانده در حضور کهلیک کیمین باتیب ، قالیب ، قاردادور
199 رنگین کمان ، کلافِ رَسَنهای پیرزن قاری ننه اوزاداندا ایشینی
200 خورشید ، روی ابر دهد تاب آن رسَن گوْن بولوتدا اَییرردی تشینی
201 دندان گرگ پیر چو افتاده از دهن قورد قوْجالیب ، چکدیرنده دیشینی
202 از کوره راه گله سرازیر می شود سوْری قالخیب ، دوْلائیدان آشاردی
203 لبریز دیگ و بادیه از شیر می شود بایدالارین سوْتی آشیب ، داشاردی
204 دندانِ خشم عمّه خدیجه به هم فشرد خجّه سلطان عمّه دیشین قیساردی
205 کِز کرد مُلاباقر و در جای خود فُسرد ملا باقر عم اوغلی تئز میساردی
206 روشن تنور و ، دود جهان را به کام بُرد تندیر یانیب ، توْسسی ائوی باساردی
207 قوری به روی سیخ تنور آمده به جوش چایدانیمیز ارسین اوْسته قایناردی
208 در توی ساج ، گندم بوداده در خروش قوْورقامیز ساج ایچینده اوْیناردی
209 جالیز را به هم زده در خانه برده ایم بوْستان پوْزوب ، گتیرردیک آشاغی
210 در خانه ها به تخته - طبقها سپرده ایم دوْلدوریردیق ائوده تاختا-طاباغی
211 از میوه های پخته و ناپخته خورده ایم تندیرلرده پیشیرردیک قاباغی
212 تخم کدوی تنبل و حلوایی و لبو اؤزوْن ئییوْب ، توخوملارین چیتداردیق
213 خوردن چنانکه پاره شود خُمره و سبو چوْخ یئمکدن ، لاپ آز قالا چاتداردیق
214 از ورزغان رسیده گلابی فروشِ ده ورزغان نان آرموت ساتان گلنده
215 از بهر اوست این همه جوش و خروشِ ده اوشاقلارین سسی دوْشردی کنده
216 دنیای دیگری است خرید و فروش ده بیزده بویاننان ائشیدیب ، بیلنده
217 ما هم شنیده سوی سبدها دویده ایم شیللاق آتیب ، بیر قیشقریق سالاردیق
218 گندم بداده ایم و گلابی خریده ایم بوغدا وئریب ، آرموتلاردان آلاردیق
219 مهتاب بود و با تقی آن شب کنار رود میرزاتاغی نان گئجه گئتدیک چایا
220 من محو ماه و ماه در آن آب غرق بود من باخیرام سئلده بوْغولموش آیا
221 زان سوی رود ، نور درخشید و هر دو زود بیردن ایشیق دوْشدی اوْتای باخچایا
222 گفتیم آی گرگ ! و دویدیم سوی ده ای وای دئدیک قورددی ، قئیتدیک قاشدیق
223 چون مرغ ترس خورده پریدیم توی ده هئچ بیلمه دیک نه وقت کوْللوکدن آشدیق
224 حیدربابا ، درخت تو شد سبز و سربلند حیدربابا ، آغاجلارون اوجالدی
225 لیک آن همه جوانِ تو شد پیر و دردمند آمما حئییف ، جوانلارون قوْجالدی
226 گشتند برّه های فربه تو لاغر و نژند توْخلیلارون آریخلییب ، آجالدی
227 خورشید رفت و سایه بگسترد در جهان کؤلگه دؤندی ، گوْن باتدی ، قاش قَرَلدی
228 چشمانِ گرگها بدرخشید آن زمان قوردون گؤزی قارانلیقدا بَرَلدی
229 گویند روشن است چراغ خدای ده ائشیتمیشم یانیر آللاه چیراغی
230 دایر شده است چشمة مسجد برای ده دایر اوْلوب مسجدیزوْن بولاغی
231 راحت شده است کودک و اهلِ سرای ده راحت اوْلوب کندین ائوی ، اوشاغی
232 منصور خان همیشه توانمند و شاد باد ! منصورخانین الی-قوْلی وار اوْلسون
233 در سایه عنایت حق زنده یاد باد ! هاردا قالسا ، آللاه اوْنا یار اوْلسون
234 حیدربابا ، بگوی که ملای ده کجاست ؟ حیدربابا ، ملا ابراهیم وار ، یا یوْخ ؟
235 آن مکتب مقدّسِ بر پایِ ده کجاست ؟ مکتب آچار ، اوْخور اوشاقلار ، یا یوْخ ؟
236 آن رفتنش به خرمن و غوغای ده کجاست ؟ خرمن اوْستی مکتبی باغلار ، یا یوْخ ؟
237 از من به آن آخوند گرامی سلام باد ! مندن آخوندا یتیررسن سلام
238 عرض ارادت و ادبم در کلام باد ! ادبلی بیر سلامِ مالاکلام
239 تبریز بوده عمّه و سرگرم کار خویش خجّه سلطان عمّه گئدیب تبریزه
240 ما بی خبر ز عمّه و ایل و تبار خویش آمما ، نه تبریز ، کی گلممیر بیزه
241 برخیز شهریار و برو در دیار خویش بالام ، دورون قوْیاخ گئداخ ائممیزه
242 بابا بمرد و خانة ما هم خراب شد آقا اؤلدی ، تو فاقیمیز داغیلدی
243 هر گوسفندِ گم شده ، شیرش برآب شد قوْیون اوْلان ، یاد گئدوْبَن ساغیلدی
244 دنیا همه دروغ و فسون و فسانه شد حیدربابا ، دوْنیا یالان دوْنیادی
245 کشتیّ عمر نوح و سلیمان روانه شد سلیماننان ، نوحدان قالان دوْنیادی
246 ناکام ماند هر که در این آشیانه شد اوغول دوْغان ، درده سالان دوْنیادی
247 بر هر که هر چه داده از او ستانده است هر کیمسَیه هر نه وئریب ، آلیبدی
248 نامی تهی برای فلاطون بمانده است افلاطوننان بیر قوری آد قالیبدی
249 حیدربابا ، گروه رفیقان و دوستان حیدربابا ، یار و یولداش دؤندوْلر
250 برگشته یک یک از من و رفتند بی نشان بیر-بیر منی چؤلده قوْیوب ، چؤندوْلر
251 مُرد آن چراغ و چشمه بخشکید همچنان چشمه لریم ، چیراخلاریم ، سؤندوْلر
252 خورشید رفت روی جهان را گرفت غم یامان یئرده گؤن دؤندی ، آخشام اوْلدی
253 دنیا مرا خرابة شام است دم به دم دوْنیا منه خرابهٔ شام اوْلدی
254 قِپچاق رفتم آن شب من با پسر عمو عم اوْغلینان گئدن گئجه قیپچاغا
255 اسبان به رقص و ماه درآمد ز روبرو آی کی چیخدی ، آتلار گلدی اوْیناغا
256 خوش بود ماهتاب در آن گشتِ کو به کو دیرماشیردیق ، داغلان آشیردیق داغا
257 اسب کبودِ مش ممی خان رقص جنگ کرد مش ممی خان گؤی آتینی اوْیناتدی
258 غوغا به کوه و درّه صدای تفنگ کرد تفنگینی آشیردی ، شاققیلداتدی
259 در درّة قَره کوْل و در راه خشگناب حیدربابا ، قره کوْلون دره سی
260 در صخره ها و کبک گداران و بندِ آب خشگنابین یوْلی ، بندی ، بره سی
261 کبکانِ خالدار زری کرده جای خواب اوْردا دوْشَر چیل کهلیگین فره سی
262 زانجا چو بگذرید زمینهای خاک ماست اوْردان گئچر یوردوموزون اؤزوْنه
263 این قصّه ها برای همان خاکِ پاک ماست بیزده گئچک یوردوموزون سؤزوْنه
264 امروز خشگناب چرا شد چنین خراب ؟ خشگنابی یامان گوْنه کیم سالیب ؟
265 با من بگو : که مانده ز سادات خشگناب ؟ سیدلردن کیم قیریلیب ، کیم قالیب ؟
266 اَمیر غفار کو ؟ کجا هست آن جناب ؟ آمیرغفار دام-داشینی کیم آلیب ؟
267 آن برکه باز پر شده از آبِ چشمه سار ؟ بولاخ گنه گلیب ، گؤلی دوْلدورور ؟
268 یا خشک گشته چشمه و پژمرده کشتزار ؟ یا قورویوب ، باخچالاری سوْلدورور ؟
269 آمیرغفار سرورِ سادات دهر بود آمیر غفار سیدلرین تاجییدی
270 در عرصه شکار شهان نیک بهر بود شاهلار شکار ائتمه سی قیقاجییدی
271 با مَرد شَهد بود و به نامرد زهر بود مَرده شیرین ، نامرده چوْخ آجییدی
272 لرزان برای حق ستمدیدگان چو بید مظلوملارین حقّی اوْسته اَسَردی
273 چون تیغ بود و دست ستمکار می برید ظالم لری قیلیش تکین کَسَردی
274 میر مصطفی و قامت و قدّ کشیده اش میر مصطفا دایی ، اوجا بوْی بابا
275 آن ریش و هیکل چو تولستوی رسیده اش هیکللی ،ساققاللی ، توْلستوْی بابا
276 شکّر زلب بریزد و شادی ز دیده اش ائیلردی یاس مجلسینی توْی بابا
277 او آبرو عزّت آن خشگناب بود خشگنابین آبروسی ، اَردَمی
278 در مسجد و مجالس ما آفتاب بود مسجدلرین ، مجلسلرین گؤرکَمی
279 مجدالسّادات خندة خوش می زند چو باغ مجدالسّادات گوْلردی باغلارکیمی
280 چون ابر کوهسار بغُرّد به باغ و راغ گوْروْلدردی بولوتلی داغلارکیمی
281 حرفش زلال و روشن چون روغن چراغ سؤز آغزیندا اریردی یاغلارکیمی
282 با جَبهتِ گشاده ، خردمند دیه بود آلنی آچیق ، یاخشی درین قاناردی
283 چشمان سبز او به زمرّد شبیه بود یاشیل گؤزلر چیراغ تکین یاناردی
284 آن سفره های باز پدر یاد کردنی است منیم آتام سفره لی بیر کیشییدی
285 آن یاریش به ایل من انشا کردنی است ائل الیندن توتماق اوْنون ایشییدی
286 روحش به یاد نیکی او شاد کردنی است گؤزللرین آخره قالمیشییدی
287 وارونه گشت بعدِ پدر کار روزگار اوْننان سوْرا دؤنرگه لر دؤنوْبلر
288 خاموش شد چراغ محبت در این دیار محبّتین چیراخلاری سؤنوْبلر
289 بشنو ز میرصالح و دیوانه بازیش میرصالحین دلی سوْلوق ائتمه سی
290 سید عزیز و شاخسی و سرفرازیش میر عزیزین شیرین شاخسِی گئتمه سی
291 میرممّد و نشستن و آن صحنه سازیش میرممّدین قورولماسی ، بیتمه سی
292 امروز گفتنم همه افسانه است و لاف ایندی دئسک ، احوالاتدی ، ناغیلدی
293 بگذشت و رفت و گم شد و نابود ، بی گزاف گئچدی ، گئتدی ، ایتدی ، باتدی ، داغیلدی
294 بشنو ز میر عبدل و آن وسمه بستنش میر عبدوْلوْن آیناداقاش یاخماسی
295 تا کُنج لب سیاهی وسمه گسستنش جؤجیلریندن قاشینین آخماسی
296 از بام و در نگاهش و رعنا نشستنش بوْیلانماسی ، دام-دوواردان باخماسی
297 شاه عبّاسین دوْربوْنی ، یادش بخیر ! شاه عبّاسین دوْربوْنی ، یادش بخیر !
298 خشگنابین خوْش گوْنی ، یادش بخیر ! خشگنابین خوْش گوْنی ، یادش بخیر !
299 عمّه ستاره نازک را بسته در تنور ستاره عمّه نزیک لری یاپاردی
300 هر دم رُبوده قادر از آنها یکی به روز میرقادر ده ، هر دم بیرین قاپاردی
301 چون کُرّه اسب تاخته و خورده دور دور قاپیپ ، یئیوْب ، دایچاتکین چاپاردی
302 آن صحنة ربودنِ نان خنده دار بود گوْلمه لیدی اوْنون نزیک قاپپاسی
303 سیخ تنور عمّه عجب ناگوار بود ! عمّه مینده ارسینینین شاپپاسی
304 گویند میر حیدرت اکنون شده است پیر حیدربابا ، آمیر حیدر نئینیوْر ؟
305 برپاست آن سماور جوشانِ دلپذیر یقین گنه سماواری قئینیوْر
306 شد اسبْ پیر و ، می جَوَد از آروارِ زیر دای قوْجالیب ، آلت انگینن چئینیوْر
307 ابرو فتاده کُنج لب و گشته گوش کر قولاخ باتیب ، گؤزی گیریب قاشینا
308 بیچاره عمّه هوش ندارد به سر دگر یازیق عمّه ، هاوا گلیب باشینا
309 میر عبدل آن زمان که دهن باز می کند خانم عمّه میرعبدوْلوْن سؤزوْنی
310 عمّه خانم دهن کجی آغاز می کند ائشیدنده ، ایه ر آغز-گؤزوْنی
311 با جان ستان گرفتنِ جان ساز می کند مَلْکامِدا وئرر اوْنون اؤزوْنی
312 تا وقت شام و خوابِ شبانگاه می رسد دعوالارین شوخلوغیلان قاتاللار
313 شوخی و صلح و دوستی از راه می رسد اتی یئیوْب ، باشی آتیب ، یاتاللار
314 فضّه خانم گُزیدة گلهای خشگناب فضّه خانم خشگنابین گوْلییدی
315 یحیی ، غلامِ دختر عمو بود در حساب آمیریحیا عمقزینون قولییدی
316 رُخساره نیز بود هنرمند و کامیاب رُخساره آرتیستیدی ، سؤگوْلییدی
317 سید حسین ز صالح تقلید می کند سیّد حسین ، میر صالحی یانسیلار
318 با غیرت است جعفر و تهدید می کند آمیرجعفر غیرتلی دیر ، قان سالار
319 از بانگ گوسفند و بز و برّه و سگان سحر تئزدن ناخیرچیلار گَلَردی
320 غوغا به پاست صبحدمان ، آمده شبان قوْیون-قوزی دام باجادا مَلَردی
321 در بندِ شیر خوارة خود هست عمّه جان عمّه جانیم کؤرپه لرین بَلَردی
322 بیرون زند ز روزنه دود تَنورها تندیرلرین قوْزاناردی توْسیسی
323 از نانِ گرم و تازه دَمَد خوش بَخورها چؤرکلرین گؤزل اییی ، ایسیسی
324 پرواز دسته دستة زیبا کبوتران گؤیرچینلر دسته قالخیب ، اوچاللار
325 گویی گشاده پردة زرّین در آسمان گوْن ساچاندا ، قیزیل پرده آچاللار
326 در نور ، باز و بسته شود پرده هر زمان قیزیل پرده آچیب ، ییغیب ، قاچاللار
327 در اوج آفتاب نگر بر جلال کوه گوْن اوجالیب ، آرتارداغین جلالی
328 زیبا شود جمال طبیعت در آن شکوه طبیعتین جوانلانار جمالی
329 گر کاروان گذر کند از برفِ پشت کوه حیدربابا ، قارلی داغلار آشاندا
330 شب راه گم کند به سرازیری ، آن گروه گئجه کروان یوْلون آزیب ، چاشاندا
331 باشم به هر کجای ، ز ایرانِ پُرشُکوه من هارداسام ، تهراندا یا کاشاندا
332 چشمم بیابد اینکه کجا هست کاروان اوزاقلاردان گؤزوم سئچر اوْنلاری
333 آید خیال و سبقت گیرد در آن میان خیال گلیب ، آشیب ، گئچر اوْنلاری
334 ای کاش پشتِ دامْ قَیَه ، از صخره های تو بیر چیخئیدیم دام قیه نین داشینا
335 می آمدم که پرسم از او ماجرای تو بیر باخئیدیم گئچمیشینه ، یاشینا
336 بینم چه رفته است و چه مانده برای تو بیر گورئیدیم نه لر گلمیش باشینا
337 روزی چو برفهای تو با گریه سر کنم منده اْونون قارلاریلان آغلاردیم
338 دلهای سردِ یخ زده را داغتر کنم قیش دوْندوران اوْرکلری داغلاردیم
339 خندان شده است غنچة گل از برای دل حیدربابا ، گوْل غنچه سی خنداندی
340 لیکن چه سود زان همه ، خون شد غذای دل آمما حئیف ، اوْرک غذاسی قاندی
341 زندانِ زندگی شده ماتم سرای دل زندگانلیق بیر قارانلیق زینداندی
342 کس نیست تا دریچة این قلعه وا کند بو زیندانین دربچه سین آچان یوْخ
343 زین تنگنا گریزد و خود را رها کند بو دارلیقدان بیرقورتولوب ، قاچان یوْخ
344 حیدربابا ، تمام جهان غم گرفته است حیدربابا گؤیلر بوْتوْن دوماندی
345 وین روزگارِ ما همه ماتم گرفته است گونلریمیز بیر-بیریندن یاماندی
346 ای بد کسی که که دست کسان کم گرفته است بیر-بیروْزدن آیریلمایون ، آماندی
347 نیکی برفت و در وطنِ غیر لانه کرد یاخشیلیغی الیمیزدن آلیبلار
348 بد در رسید و در دل ما آشیانه کرد یاخشی بیزی یامان گوْنه سالیبلار
349 آخر چه شد بهانة نفرین شده فلک ؟ بیر سوْروشون بو قارقینمیش فلکدن
350 زین گردش زمانه و این دوز و این کلک ؟ نه ایستیوْر بو قوردوغی کلکدن ؟
351 گو این ستاره ها گذرد جمله زین اَلَک دینه گئچیرت اولدوزلاری الکدن
352 بگذار تا بریزد و داغان شود زمین قوْی تؤکوْلسوْن ، بو یئر اوْزی داغیلسین
353 در پشت او نگیرد شیطان دگر کمین بو شیطانلیق قورقوسی بیر ییغیلسین
354 ای کاش می پریدم با باد در شتاب بیر اوچئیدیم بو چیرپینان یئلینن
355 ای کاش می دویدم همراه سیل و آب باغلاشئیدیم داغدان آشان سئلینن
356 با ایل خود گریسته در آن ده خراب آغلاشئیدیم اوزاق دوْشَن ائلینن
357 می دیدم از تبار من آنجا که مانده است ؟ بیر گؤرئیدیم آیریلیغی کیم سالدی
358 وین آیه فراق در آنجا که خوانده است ؟ اؤلکه میزده کیم قیریلدی ، کیم قالدی
359 من هم به چون تو کوه بر افکنده ام نَفَس من سنون تک داغا سالدیم نَفَسی
360 فریاد من ببر به فلک ، دادِ من برس سنده قئیتر ، گوْیلره سال بو سَسی
361 بر جُغد هم مباد چنین تنگ این قفس بایقوشوندا دار اوْلماسین قفسی
362 در دام مانده شیری و فریاد می کند بوردا بیر شئر داردا قالیب ، باغیریر
363 دادی طَلب ز مردمِ بیداد می کند مروّت سیز انسانلاری چاغیریر
364 تا خون غیرت تو بجوشد ز کوهسار حیدربابا ، غیرت قانون قاینارکن
365 تا پَر گرفته باز و عقابت در آن کنار قره قوشلار سنن قوْپوپ ، قالخارکن
366 با تخته سنگهایت به رقصند و در شکار اوْ سیلدیریم داشلارینان اوْینارکن
367 برخیز و نقش همّت من در سما نگر قوْزان ، منیم همّتیمی اوْردا گؤر
368 برگَرد و قامتم به سرِ دارها نگر اوردان اَییل ، قامتیمی داردا گؤر
369 دُرنا ز آسمان گذرد وقت شامگاه حیدربابا . گئجه دورنا گئچنده
370 کوْراوْغلی در سیاهی شب می کند نگاه کوْراوْغلونون گؤزی قارا سئچنده
371 قیرآتِ او به زین شده و چشم او به راه قیر آتینی مینیب ، کسیب ، بیچنده
372 من غرق آرزویم و آبم نمی برد منده بوردان تئز مطلبه چاتمارام
373 ایوَز تا نیاید خوابم نمی برد ایوز گلیب ، چاتمیونجان یاتمارام
374 مردانِ مرد زاید از چون تو کوهِ نور حیدربابا ، مرد اوْغوللار دوْغگینان
375 نامرد را بگیر و بکن زیر خاکِ گور نامردلرین بورونلارین اوْغگینان
376 چشمانِ گرگِ گردنه را کور کن به زور گدیکلرده قوردلاری توت ، بوْغگینان
377 بگذار برّه های تو آسوده تر چرند قوْی قوزولار آیین-شایین اوْتلاسین
378 وان گلّه های فربه تو دُنبه پرورند قوْیونلارون قویروقلارین قاتلاسین
379 حیدربابا ، دلِ تو چو باغِ تو شاد باد ! حیدربابا ، سنوْن گؤیلوْن شاد اوْلسون
380 شَهد و شکر به کام تو ، عمرت زیاد باد ! دوْنیا وارکن ، آغزون دوْلی داد اوْلسون
381 وین قصّه از حدیث من و تو به یاد باد ! سنن گئچن تانیش اوْلسون ، یاد اوْلسون
382 گو شاعرِ سخنورِ من ، شهریارِ من دینه منیم شاعر اوْغلوم شهریار
383 عمری است مانده در غم و دور از دیارِ من بیر عمر دوْر غم اوْستوْنه غم قالار
کامنت
