ایا شهی که بجان اهلیت از اهلی شیرازی قصیده 10

1 ایا شهی که بجان اهلیت گهر افشاند نشاید آنکه کند کس دریغ ازو دینار

2 رهی بر تو که دریای پر دری آمد که تا دهانش پر از در کنی و سیم نثار

3 اهلی که فشاتد بر تو در پر شاید که کنی دهانش پر در

تقطیع: مفعول مفاعلن فعولن ,

قافیه: ذوقافیتین، مکرر- متواتر ,

بحر: هزج مسدس اخرب ,

صنعت: حسن طلب ,

8 بسوخت غیرو چو من نامده ازان منصور که در طریق سخن شاعرم روش هموار

9 سوخت غیر و چو من نامده منصور در طریق سخن شاعر مشهور

تقطیع: فاعلات مفاعیل مفاعیل ,

قافیه: مردف بردف مفرد ,

بحر: مشاکل مکفوف مقصور ,

صنعت: تفسیر خفی ,

14 اگر چه شد دل واله براه زیر و زبر چهاز نوش یکی دید جانم از آزار

15 لطیف خلقی کایم نیاورم انده اگر نیابم من بخت شد ضرر در کار

16 اگر چه واله ازو لطف خلق من مانده چه دید جانم از آزار گر نشد در کار

17 شد دل بره آرزویی کای یاور از نوش یکی یابم من بخت ضرر

تقطیع: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات ,

قافیه: ,

بحر: مجتث مخبون ,

صنعت: ,

این بیت در بحر مجتث مخبون گفته شده و مجتث مخبون محذوف از حروف سیاهی آن دو بیت سابق جمع آمد و از سرخی بیت دیگر جمع آمد در وزن رباعی و از آن یک بیت دیگر جمع آمد و جمعا متضمن یکرباعی است بدینصورت: ,

23 شد دل بره آرزویی کای یاور از نوش یکی یابم من بخت ضرر

24 دل راز یکی آرزویی امن حضر شد بهروی ایوان شکیبم ابتر

25 عنایت ازلم بود نامزد در شعر که شد تمام بقانون فکرت این معیار

26 از آن لقب شده قانون فکرتش الحق که سال هجرت ازین نام آوری بشمار

27 بود نامش از آن قانون فکرت که شد قانون فکرت سال هجرت

تقطیع: مفاعیلن مفاعیلن فعولن ,

قافیه: مقید مجرد ,

بحر: هزج مسدس محذوف ,

صنعت: تاریخ و اسم قصیده ,

32 لب از ثنای تو در گفتن دعا پوید همیشه تا که جهان باشد و فلک دوار

33 مدام ملک ترا باد و شه نشان باشی جهان پناه تو باشی و شاه گیتی دار

34 تا بود ملک شه نشان باشی تا جهان باد در جهان باشی

تقطیع: فاعلاتن مفاعلن فعلن ,

قافیه: موصول ,

بحر: خفیف مخبون محذوف ,

صنعت: تضمین ,

39 یقین که خالی و پر باشد و بود یارب همیشه پر کفت از سیم و خالی از اغیار

40 نگاه تا دم یوم الحسیب دار جهان بپای و دشمن از افسردگی بخاک سپار

41 خالی و پر باد یارب تا دم یوم الحسیب پرکفت از سیم و خالی پای دشمن از رکیب

تقطیع: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات ,

قافیه: اماله ,

بحر: رمل مثمن مقصور ,

صنعت: تفسیر جلی ,