باب چهارم: در معانی كه تعلّق به توحید دارد در مختارنامه عطار نیشابوری

1 شمع رویت را دلم پروانه‌ای است لیک عقل از عشق چون بیگانه‌ای است

2 پر زنان در پیش شمع روی تو جان ناپروای من پروانه‌ای است

3 بر سر موی است جان کز دیرگاه یک سر موی توام در شانه‌ای است

4 زلف تو زنار خواهم کرد از آنک هر شکن از زلف تو بتخانه‌ای است

1 گر جمله تویی همه جهان چیست ور هیچ نیم من این فغان چیست

2 هم جمله تویی و هم همه تو و آن چیست که غیر توست آن چیست

3 چون هست یقین که نیست جز تو آوازهٔ این همه گمان چیست

4 چون نیست غلط کننده پیدا چندین غلط یکان یکان چیست

1 ای دلشده دلربای من کیست از جای شدم به جای من کیست

2 بیگانه شدم ز هر دو عالم واگه نه که آشنای من کیست

3 ره گم کردم درین بیابان کو رهبر و رهنمای من کیست

4 جان می‌کاهم درین ره دور پیک ره جان‌فزای من کیست

1 در عشق قرار بی‌قراری است بدنامی عشق نام‌داری است

2 چون نیست شمار عشق پیدا مشمر که شمار بی‌شماری است

3 در عشق ز اختیار بگذار عاشق بودن نه اختیاری است

4 گر دل داری تو را سزد عشق ورنه همه زهد و سوگواری است

1 طریق عشق جانا بی بلا نیست زمانی بی بلا بودن روا نیست

2 اگر صد تیر بر جان تو آید چو تیر از شست او باشد خطا نیست

3 از آنجا هرچه آید راست آید تو کژمنگر که کژ دیدن روا نیست

4 سر مویی نمی‌دانی ازین سر تو را گر در سر مویی رضا نیست

1 سخن عشق جز اشارت نیست عشق در بند استعارت نیست

2 دل شناسد که چیست جوهر عشق عقل را ذره‌ای بصارت نیست

3 در عبارت همی نگنجد عشق عشق از عالم عبارت نیست

4 هر که را دل ز عشق گشت خراب بعد از آن هرگزش عمارت نیست

1 عشق را اندر دو عالم هیچ پذرفتار نیست چون گذشتی از دو عالم هیچکس را بار نیست

2 هر دو عالم چیست رو نعلین بیرون کن ز پای تا رسی آنجا که آنجا نام و نور و نار نیست

3 چون رسی آنجا نه تو مانی و نه غیر تو هم پس چه ماند هیچ، کانجا هیچ غیر از یار نیست

4 چون نمانی تو، تو مانی جمله و این فهم را در خیال آفرینش هیچ استظهار نیست

1 هر که درین درد گرفتار نیست یک نفسش در دو جهان کار نیست

2 هر که دلش دیدهٔ بینا نیافت دیدهٔ او محرم دیدار نیست

3 هر که ازین واقعه بویی نبرد جز به صفت صورت دیوار نیست

4 خوار شود در ره او همچو خاک هرکه در این بادیه خونخوار نیست

1 دل بگسل از جهان که جهان پایدار نیست واثق مشو به او که به عهد استوار نیست

2 در طبع روزگار وفا و کرم مجوی کین هر دو مدتی است که در روزگار نیست

3 رو یار خویش باش و مجو یاری از کسی کاندر دیار خویش بدیدیم یار نیست

4 نومید شو ز هر که توانی و هرچه هست کامیدهای باطل ما را شمار نیست

1 از تو کارم همچو زر بایست نیست وز وصال تو خبر بایست نیست

2 تا کی آخر از فراقت کار من با وصالت به بتر بایست نیست

3 تا بگریم در فراقت زار زار عالمی خون جگر بایست نیست

4 چون بدادم دل به تو بر یک نظر در منت به زین نظر بایست نیست