الباب الخامس فی فضیلة العلم، ذکر العلم اربح لانّ فضله ارجح در حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه سنایی غزنوی

1 صورت عشق و عقل گفتار است معنی آنرا محکّ و معیارست

2 عاشقی بیخودی و بیخویشی است عشق از اعراض منزل پیشی است

3 بنه ار هیچ عشق آن داری در میان آنچه بر میان داری

4 بر تو چون صبح عشق برتابد نه تو کس را نه کس ترا یابد

1 این چنین خوانده‌ام که در بغداد بود مردی و دل ز دست بداد

2 در رهِ عشق مرد شد صادق ناگهان گشت بر زنی عاشق

3 بود نهرالمعلی این را باب زن ز کرج آب دجله گشت حجاب

4 هر شب این مرد ز آتشِ دل خویش راه دجله سبک گرفتی پیش

1 رفت وقتی زنی نکو در راه شده از کارهای مرد آگاه

2 دید مردی جوان مرآن زن را کرد پیدا در آن زمان فن را

3 بر پی زن برفت مرد به راه زن ز پس کرد با کرشمه نگاه

4 کای جوانمرد بر پیم به چه کار آمدستی بخیره رو بگذار

1 دعوی عشق و عقل گفتارست معنی عقل و عشق کردارست

2 عشق را بیخودی صفت باشد عشق را خون دل صلت باشد

3 هرکرا عشق چهره بنماید دل و جانش بجمله برباید

4 کس نیاید به عشق بر پیروز عشق عَنقای مُغربست امروز

1 در بهشت از نه اکل و شُربستی کی ترا زی نماز قربستی

2 منبلی گفت بر درش قائم زان شدستم که اکلها دائم

3 دوستداران درگهش سمرند لقمه خواران خلد او دگرند

4 برهٔ شیر مست و مرغ سمین چشم داری ز وی بیوم‌الدین

1 جد زند بوسه بر ستانهٔ دل هزل نبود کلیدِ خانهٔ دل

2 دل به رشوت پذیرد از جان نور کی بود زیردست رضوان حور

3 وزن سر همچو وزن سر سبکست برگ دل همچو برگ گل تُنُکست

4 بر درِ اهل دل به وقت طعام گندمی گزدمی بود ز حرام

1 از دَرِ تن که صاحب کُلهست تا به دل صدهزار ساله رهست

2 هست بر سالکان به وقت رحیل همچو موسی و خصم و منزل نیل

3 لیک بر وی چو بسته گردد کار نار گردد به عاقبت دینار

4 تا خدای آن رهی که در بندست همچو زنجیر در هم افگندست

1 دل قوی کند ز زحمت و بیم جز شراب مفرّح تسلیم

2 ایمن آنگه شوی ز محنت و تاب که خوری شربتی ز بادهٔ ناب

3 تا نخوردی شراب دین مستی چون بخوردی ز هر بلا رستی

4 وان مفرّح که اولیا سازند در شفاخانهٔ رضا سازند

1 چون نهان شد ز بهر سود زمین آتشِ آسمان ز دود زمین

2 دهر چون در سرای قیر اندود تودهٔ دوده با تلاطم دود

3 ظلمهای سپهر در یادم گشته در طبع دهر مستحکم

4 پیش دیوان درون دمگه زشت زنگیان پای‌کوب بر انگِشت