باب دوم در احسان در بوستان سعدی شیرازی

1 شنیدم که طی در زمان رسول نکردند منشور ایمان قبول

2 فرستاد لشکر بشیر نذیر گرفتند از ایشان گروهی اسیر

3 بفرمود کشتن به شمشیر کین که ناپاک بودند و ناپاک دین

4 زنی گفت من دختر حاتمم بخواهید از این نامور حاکمم

1 ندانم که گفت این حکایت به من که بوده‌ست فرماندهی در یمن

2 ز نام آوران گوی دولت ربود که در گنج بخشی نظیرش نبود

3 توان گفت او را سحاب کرم که دستش چو باران فشاندی درم

4 کسی نام حاتم نبردی برش که سودا نرفتی از او بر سرش

1 یکی را خری در گل افتاده بود ز سوداش خون در دل افتاده بود

2 بیابان و باران و سرما و سیل فرو هشته ظلمت بر آفاق ذیل

3 همه شب در این غصه تا بامداد سقط گفت و نفرین و دشنام داد

4 نه دشمن برست از زبانش نه دوست نه سلطان که این بوم و بر زآن اوست

1 شنیدم در ایام حاتم که بود به خیل اندرش بادپایی چو دود

2 صبا سرعتی، رعد بانگ ادهمی که بر برق پیشی گرفتی همی

3 به تک ژاله می‌ریخت بر کوه و دشت تو گفتی مگر ابر نیسان گذشت

4 یکی سیل رفتار هامون نورد که باد از پیش باز ماندی چو گرد

1 ز تاج ملکزاده‌ای در مناخ شبی لعلی افتاد در سنگلاخ

2 پدر گفتش اندر شب تیره رنگ چه دانی که گوهر کدام است و سنگ؟

3 همه سنگها پاس دار ای پسر که لعل از میانش نباشد به در

4 در اوباش، پاکان شوریده رنگ همان جای تاریک و لعلند و سنگ

1 جوانی به دانگی کرم کرده بود تمنای پیری بر آورده بود

2 به جرمی گرفت آسمان ناگهش فرستاد سلطان به کشتنگهش

3 تکاپوی ترکان و غوغای عام تماشاکنان بر در و کوی و بام

4 چو دید اندر آشوب، درویش پیر جوان را به دست خلایق اسیر

1 یکی را پسر گم شد از راحله شبانگه بگردید در قافله

2 ز هر خیمه پرسید و هر سو شتافت به تاریکی آن روشنایی نیافت

3 چو آمد بر مردم کاروان شنیدم که می‌گفت با ساروان

4 ندانی که چون راه بردم به دوست! هر آن کس که پیش آمدم گفتم اوست

1 شنیدم که مغروری از کبر مست در خانه بر روی سائل ببست

2 به کنجی فرو ماند و بنشست مرد جگر گرم و آه از تف سینه سرد

3 شنیدش یکی مرد پوشیده چشم بپرسیدش از موجب کین و خشم

4 فرو گفت و بگریست بر خاک کوی جفایی کز آن شخصش آمد به روی

1 یکی زهرهٔ خرج کردن نداشت زرش بود و یارای خوردن نداشت

2 نه خوردی، که خاطر بر آسایدش نه دادی، که فردا بکار آیدش

3 شب و روز در بند زر بود و سیم زر و سیم در بند مرد لئیم

4 بدانست روزی پسر در کمین که ممسک کجا کرد زر در زمین

1 یکی را خری در گل افتاده بود ز سوداش خون در دل افتاده بود

2 بیابان و باران و سرما و سیل فرو هشته ظلمت بر آفاق ذیل

3 همه شب در این غصه تا بامداد سقط گفت و نفرین و دشنام داد

4 نه دشمن برست از زبانش نه دوست نه سلطان که این بوم و بر زآن اوست