این چه بساطی است، از میرزاده عشقی دیوان اشعار 4

«با عشق وطن مندرجات ذیل را در اینجا ثبت می‌نمایم، شاید بعد از من یادگار بماند و موجب آمرزش روح من باشد باید دانست: این ابیات فقط و فقط اثر احساسات ناشیه از معاهده دولتین انگلستان و ایران است که از طبع من تراوش کرده و این نبوده مگر این قرارداد در ذهن این بنده جز «یک معامله فروش ایران به انگلستان!» طور دیگر تلقی نشده! این است که با اطلاع از این مسئله شب و روز در وحشتم، هرگاه راه می‌روم، فرض می‌کنم که روی خاکی قدم برمی‌دارم که تا دیروز مال من بوده و حال ازآن دیگری است! هر وقت آب می‌خورم می‌دانم این آب . . . الخ. از اینرو هر لحظه نفرینی به مرتکب این معامله می‌گفتم، تقریبا قصیده‌ها ،غزل‌ها و مقاله‌ها در این خصوص تهیه کرده ولی چون هیچکس پیرامونم برای ثبت و حفظ آنها نبوده، تقریبا تمام آنها از یاد رفت، بی‌آنکه اثری کرده باشد. فقط ابیات زیر است که از میان آنها به خاطرم مانده.»: ,

2 هرچه من ز اظهار راز دل، تحاشی می‌کنم بهر احساسات خود، مشکل‌تراشی می‌کنم

1 ضیاء الواعظین، آن رند جیغو زده پشت تریبون، پاک وارو

2 برای خاطر هم مسلکانش به پا بنموده، فریاد و هیاهو

1 از دست هر که هر چه، بستانده و ستانی از دست تو ستانند، با دست آسمانی

2 کف‌رنج بیوگان را، مال یتیمگان را اموال این و آن را، حینی که می‌ستانی:

1 آتشین طبع تو عشقی که روانست چو آب رخ دوشیزه فکر از چه فکنده است نقاب

2 در حجاب است سخن گر چه بود ضد حجاب بس خرابی ز حجاب است که ناید به حساب

1 جهان را دائما این رسم و این آیین نمی‌ماند اگر چندی چنین ماندست، بیش از این نمی‌ماند

2 به چندین سال عمر، این نکته را هر سال سنجیدی که آن اوضاع دی، در فصل فروردین نمی‌ماند