برخیز از خیام نیشابوری ترانه‌ی خیام (صادق هدایت) 17

هم اندرین معنی فضیلت قلم، چنان خوانده ام از اخبار گذشتگان که وقتی امیری رسولی فرستاد بملک فارس با تیغی برهنه، گفت این تیغ (ببر)و پیش او بنه و چیزی مگو، رسول بیامد و همچنان کرد، چون تیغ بنهاد و سخن نگفت ملک وزیر را فرمود جوابش بازده، وزیر سردوات بگشاد و یکی قلم سوی وی انداخت گفت اینک جواب، رسول مرد عاقل بود بدانست که جواب برسید، و تاثیر قلم صلاح و فساد مملکت را کاری بزرگست، و خداوندان قلم را که معتمد باشند عزیز باید داشت، ,

1 * هان کوزه‌گرا بپای اگر هشیاری، تا چند کنی بر گِل مردم خواری؟

2 انگشتِ فریدون و کَفِ کیخسرو، برچرخ نهاده‌ای، چه می‌پنداری؟

1 چندان که نگاه می‌کنم هر سویی در باغ روان است ز کوثر جویی

2 صحرا چو بهشت است ز کوثر کم گوی بنشین به بهشت با بهشتی رویی

1 دنیا دیدی و هرچه دیدی هیچ است، و آن نیز که گفتی و شنیدی هیچ است،

2 سرتاسرِ آفاق دویدی هیچ است، و آن نیز که در خانه خزیدی هیچ است.

1 تا کی غم آن خورم که دارم یا نه وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه

2 پرکن قدح باده که معلومم نیست کاین دم که فرو برم برآرم یا نه

1 هر راز که اندر دل دانا باشد باید که نهفته‌تر ز عنقا باشد

2 کاندر صدف از نهفتگی گردد در آن قطره که راز دل دریا باشد