گر از خیام نیشابوری ترانه‌ی خیام (صادق هدایت) 1

سیف ذی یزن گوید که آن وقت که سپهسالار ایرانی را بفرستاد انوشین روان، و او ابرهه صباح را بتیرزد، و از اشترفرود انداخت گفت تعالوا اخوانی الی معوج مستقیم یرسل الریح، و میت طائر یاخذ الروح، و هما القوس و السهم، فعلیکم بادبهما، فانهما، حکماء الاسلحه، یحاربان من القرب و یقاتلان بالبعذ، گفت ای برادران بیایید سوی کژی راست که باد راند، و مرده ای که از زنده جان ستاند، و آن هر دو تیر و کمان اند، ادب ایشان نگاه دارید، که ایشان حکیم سلاحها اند، بنزدیک جنگ کنند و از دور دشمن کشند، ,

1 مرغی دیدم نشسته بر باره طوس در پیش نهاده کله کیکاووس

2 با کله همی گفت که افسوس افسوس کو بانگ جرسها و کجا ناله کوس

1 * هان کوزه‌گرا بپای اگر هشیاری، تا چند کنی بر گِل مردم خواری؟

2 انگشتِ فریدون و کَفِ کیخسرو، برچرخ نهاده‌ای، چه می‌پنداری؟

1 هر راز که اندر دل دانا باشد باید که نهفته‌تر ز عنقا باشد

2 کاندر صدف از نهفتگی گردد در آن قطره که راز دل دریا باشد

1 دنیا دیدی و هرچه دیدی هیچ است، و آن نیز که گفتی و شنیدی هیچ است،

2 سرتاسرِ آفاق دویدی هیچ است، و آن نیز که در خانه خزیدی هیچ است.

1 تا کی غم آن خورم که دارم یا نه وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه

2 پرکن قدح باده که معلومم نیست کاین دم که فرو برم برآرم یا نه