خدایگان جهان خسرو از فرخی سیستانی قصیده 105

1 خدایگان جهان خسرو بزرگ اورنگ بر آوردنده نام و فرو برنده ننگ

2 شه ستوده بنام و شه ستوده به خوی شه ستوده به بزم وشه ستوده به جنگ

3 چوآفتاب سر از کوه باختر بر زد بخواست باده و سوی شکار کرد آهنگ

4 بکوه بر شد و اندر نهاله گه بنشست فیلک پیش بزه کرده نیم چرخ بچنگ

5 همی کشید به نام رسول سخت کمان همی گشاد به نام خدای تیر خدنگ

6 ز بیم تیرش که گشت بر پلنگان چاه ز بیم یوزش هامون بر آهوان شد تنگ

7 همی ربود چو باد ازدرخت برگ درخت به ناوک از سر نخجیر شاخهای چو سنگ

8 به تیر کرد چو پشت پلنگ و پهلوی گور پر از نشان سیه پشت غرم و پهلوی رنگ

9 نهاله گاه به خوشی چو لاله زاری گشت زخون سینه رنگ و زخون چشم پلنگ

10 بزرگوار شاهنشها که خسرو ماست به خوی خوب و به نام ستوده و اورنگ

11 چنین شکار هم او را سزد که روز شکار شکاری آرند او را همی ز صد فرسنگ

12 گه شکار فرود آرد و برون آرد زکوه تند پلنگ وز آب ژرف نهنگ

13 به گاه کوشش بستاند و فرو سترد ز دست شیران زور وزروی گردان رنگ

14 چو گاه سنگ بود سنگ او ندارد کوه وگر چه کوه بر ما شناخته ست بسنگ

15 به گاه تیزی پایاب او ندارد باد اگر چه باد بروزی شود ز روم به زنگ

16 بسا شها که نباشد بهیچگونه پدید درنگ او ز شتاب و شتاب او زدرنگ

17 ز دشمنان زبر دست چیره خانه خویش نگاه داشت نداند به چاره و نیرنگ

18 ز بیدلی و بیدانشی به لشکر خویش هم از پیاده هراسان بود هم از سرهنگ

19 وگر به جنگ نیاز آیدش بدان کوشد که گاه جستن ز آنجا چگونه سازد رنگ

20 خدایگان جهان آنکه جود او بزدود ز روی مهتری و رادی و بزرگی زنگ

21 همه دلست و همه زهره و همه مردی همه هشست و همه دانش و همه فرهنگ

22 ز کوه گیلان او راست تا بدانسوی ری وزآب خوارزم او راست تا بدانسوی گنگ

23 در این میانه فزون دارد از هزار کلات به هر یک اندر دینار تنگها بر تنگ

24 همه به تیغ گرفته ست و از شهان ستده ست شهان بادل جنگ آور و بهوش و بهنگ

25 هزار باره گفته ست به ز باره ارگ هزار شهر گشاده ست مه ز شهر زرنگ

26 به پر دلی وبه مردی همه نگه دارد نگاهداشتنی ساخته چو ساخته چنگ

27 امیدوار مر اورا برآن نهادستی که آب جوید از خامه ریگ و شهد از سنگ

28 بزرگتر زو گر در جهان شهی بودی بر اسب کینه او بر کشیده بودی تنگ

29 بسا کسا که به امید آنکه به یابد شکر زدست بیفکندو برگرفت شرنگ

30 که یارد آنجا رفتن مگر کسی که کند پسند برگه شاهنشهی چه ارژنگ

31 شهان کلنگ دلانند و شاه باز دلست به جنگ باز نیاید به هیچ گونه کلنگ

32 وگر بیاید زانگونه باز باید گشت که خان زدشت کتر پشت گوژوروی آژنگ

33 همیشه تاز درخت سمن نروید گل برون نیاید از شاخ نارون نارنگ

34 همیشه تا به زبان گشاده از دل پاک سخن نگوید همچون تو و چو من سترنگ

35 خدایگان جهان شاد کام و کام روا کمینه چاکر بر در گهش دو صد هوشنگ

36 بکاخش اندر بزم وبه دستش اندر جام به جامش اندر گلگون میی بگونه زنگ