بدو منصور گفت از عطار نیشابوری هیلاج نامه 9

1 بدو منصور گفت ای ذات بیچون اناالحق میزند از ذات بیچون

2 اناالحق میزند درخون او باز وگرنه خون کجا این دم زند باز

3 اناالحق چون نیارد زو تو دریاب بگویم نکتهٔ دیگر تو دریاب

4 اناالحق خون کجا آورد ای دوست اناالحق گفتن اندر دم دم اوست

5 اناالحق حق تواند زد حقیقت وگرنه خود بود بیشک حقیقت

6 اناالحق حق زند اینجای بنگر اناالحق گفتنش ای شاه بنگر

7 موافق تا نباشد در رگ و پی کجا یارد زدن هر دم وی از وی

8 دمم حق زنده گردانید در خون نمود اینجای رازش بیچه و چون

9 ز سرّ جان جان چون یافت بوئی اناالحق زدوی اندر های و هوئی

10 دم حق هرکجا کاید نمودار اناالحق خیزدش از سنگ و دیوار

11 درخت سبز با موسی در آن شب اناالحق گفت با موسی در آن شب

12 درختی دید موسی صاحب راز اناالله گفت با موسی در آن باز

13 درختی واصل این راه باشد عجب گر خون ما آگاه باشد

14 درختی وصل جانان یافت آن دم اناالحق گفت او اینجا در آن دم

15 عجب باشد اگر در خون چو منصور شود در عشق او القصه مشهور

16 نه چون آید حقیقت کردگارت که خون گشته نهان در زیردارت

17 اناالحق میزند بیدست مانده حقیقت خون ز دست خود فشانده

18 از آن اینجا اناالحق میزند باز که اینجا گشت خواهد ناپدیدار

19 نه دست من که دست خود بریده است طمع اینجا زنیک و بد بریده است

20 طمع ببریده است است ازدست آفاق از آن افتاده جان اندر جهان طاق

21 طمع ببریده است از دست و از پای یکی میبینم اینجا مسکن و جای

22 درین مسکن زخلوت صاف بوده درین معنی بخون رگ را گشوده

23 حیات طیّبه در خون بدیده که تا دانی تو کان را چون بدیده

24 حیات طیّبه آمد پدیدار از آن خون اناالحق زد ابایار

25 حیات طیّبه منصور دارد که سرتا پای خود او نور دارد

26 وجودش جمله جان گشته در اینجا نه همچون دیگران سرگشته اینجا

27 حیاتی یافت جانم اندر این دم که ریزان گشت از دست و دلم دم

28 حیاتی یافت جان اینجا نمانی نمود اسرار صورت در معانی

29 دو دستم بایدالله است بنگر دو دستم دست دلخواهست بنگر

30 دو دستم برد اینجاگه بدستان درون جان و دل صد گونه دستان

31 یقین خواهد نمودن بر سردار دمادم میکند دلها خبردار

32 حقیقت حق بدینجا شیخ اعظم اناالحق باش اندر عشق هر دم

33 دگر بنگر قدم تا می چه گوید چه بیند راز دردستم چه گوید

34 زبان بیزبان چون گویدم راز دگر چون بنگری در عین آواز

35 تو حال دست چون دیدی چه باشد از این معنی که پرسیدی چه باشد

36 تو حال دست را پرسیدی اینست که با ذرات در عین یقین است

37 مرا اینجایگه چه دست و چه سر همه عین الیقین بوده است بنگر

38 ز سر تا پای منصور است واصل همه ذرات در عشقند کامل

39 ز سر تا پای منصور است جانان اناالحق گوی اینجا در یقین دان

40 ز سر تا پای دلدار است منصور اناالحق گوی اینجا بر سر طور

41 ز سر تا پای منصور است دلدار اناالحق گوی اینجا برسردار

42 ز سر تا پای منصور است بیشک گرفتار آمده دربند کل یک

43 یکی ذاتست منصور از حقیقت خداگشته چه جای و چه طبیعت

44 ز سر تا پای منصور است اشیا نمود دوست دروی جمله پیدا

45 ز سر تا پای منصور است خورشید همه ذرات دروی کرده امید

46 ز سر تا پای منصور است کل ذات اناالحق گوی در وی جمله ذرات

47 چنانم این زمان در سر بیچون چه ذاتم چه رگ و چه پوست و چه خون

48 چنانم این زمان در ذات مانده کنون در عین هر ذرات مانده

49 چنانم ده ریئی و در یکی کم منم چون قطره در دریای قلزم

50 چنانم از یدالله آشکار است مرا بادست این صورت چکار است

51 یدالله است راز ما در این بس نمیداند به جز من سیر این کس

52 ندیدم واصلی تا راز گویم ورا اسرار کلی بازگویم

53 تو گرچه واصلی در عشق مانده کجاباشی تو دست از جان فشانده

54 اگر مردی تودست ازجان فشانی مر این اسرار اینجا بازدانی

55 اگر تو ترک کردی صورت خویش حجاب بیشکی برخیزد از خویش

56 حقیقت ای جنید پاک دین تو مرو بیرون ازین پس بی یقین تو

57 من ازعین یقین و اصل شد ستم چنین اسرارها حاصل شدستم

58 من از عین الیقین اعیان ذاتم اناالحق گوی اینجا در صفاتم

59 حقم اندر حق و اینجا تو بنگر که میگویم کنون الله اکبر

60 صفاتم سر بسر دیدار یار است چه غم دارد که جانان آشکار است

61 صفاتم در حقیقت حق شد اینجا نمود جسم و جان مطلق شد اینجا

62 صفاتم حق بود چون راز دیدی اناالحق تو ز خونم باز دیدی

63 صفاتم این زمان حقست بنگر بجان ودل از این معنی تو برخور

64 صفاتم این زمان حقست مطلق اناالحق گویم اینجا من اناالحق

65 مزه چون درین میدان فتادست اناالحق مرو را در جان فتاده است

66 منزه چون درین راز است اینجا از آن بیشک در آواز است اینجا

67 منزه چون من عین صفات است از آن اینجایگه دیدار ذاتست

68 صفاتم ذات بیچونست اینجا ویم درخاک و درخونست اینجا

69 بجز او نیست اکنون در درونم اناالحق زن به بین در خاک و خونم

70 ایا اینجا ندیده سر اسرار اناالحق چند خواهی گفت با یار

71 سخن اینست اکنون سالک پیر که باید شست دست از جان چه تدبیر

72 دو دست از جان بباید شست ناچار که تا بنمایدت این جای اسرار

73 دو دست از جان بیابد شست ای دل که تا روزی مگر گردی تو واصل

74 دو دست از جان بدار و آشنا شو اناالحق گوی و آنگاهی جداشو

75 تو دستان فلک اینجا چه دانی که پنهان نیست این راز نهانی

76 تو دستان فلک بنگر یقین باز که میبنمایدت مردم چنین راز

77 از آن ماندی که دست از خود بداری کجا زیبد تو امر پای داری

78 تودست ازخود کجا داری بتحقیق که تا یارت دهد در عشق توفیق

79 تو دست از جان بدار و جان جانشو ز دید خویشتن کلی نهان شو

80 چو دست از خویش شستی یارگشتی حقیقت بیشکی دلدار گشتی

81 تو دست از جان بدار ارکاردانی که بگشاید درت باز از معانی

82 تودست از خود بدار و او شو اینجا حقیقت کرد اینجا گاه یکتا

83 تو دست از خود بیکباره فرو شوی هر آن چیزی که او گوید تو میگوی

84 دریغا شیخ دین کاینجا بماندیم حقیقت ما کنون بیما بماندیم

85 قلم راندیم اندر اصل او نمود دست خود کردم معطل

86 هر آنکو شد فنا از بود اینجا بدید اندر فنا معبود اینجا

87 هر آنکو شد فنا اندر دل و جان نموداری جانان در دل و جان