۶۷- سورة الملک- مکیة در کشف الاسرار و عدة الابرار رشیدالدین میبدی

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان. ,

«تَبارَکَ» بزرگست و بزرگوار و با برکت خداوند در کردگاری و کارسازی الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ او که بدست اوست پادشاهی. ,

وَ هُوَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۱) و او بر همه چیز تواناست. ,

الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ او که بیافرید مرگی و زندگانی. ,

این سورة الملک هزار و سیصد حرف است، سیصد و سی کلمه، سی آیت، و جمله به مکه فرود آمد، باجماع مفسّران در مکّیات شمرند. و درین سوره هیچ ناسخ و منسوخ نیست. ,

روی ابو هریرة انّ النّبی (ص) قال: «انّ سورة من کتاب اللَّه ما هی الّا ثلاثون آیة شفعت لرجل فاخرجته یوم القیامة من النّار و ادخلته الجنّة و هی سورة تبارک». ,

و قال صلّی اللَّه علیه و سلّم: «وددت ان تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ فی قلب کلّ مؤمن». ,

و روی عن ابن عباس: انّ رجلا من اصحاب النّبی (ص) ذهب یضرب خباء له علی قبر و هو لا یحسب انّه قبر، فسمع انسانا یقرأ تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ فاتی النّبی (ص) فقال: یا رسول اللَّه انّی ضربت خباء لی علی قبر و انا لا اعلم انّه قبر، فاذا انسان یقرأ سورة الملک. فقال رسول اللَّه (ص): «هی المانعة، هی المخبیة تنجیه من عذاب القبر». ,

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ سماع اسم اللَّه یوجب الهیبة، و الهیبة تتضمّن الفناء و الغیبة. سلطانیست این کلمه، چون نقاب ملکی بگشاید و جلال کبریاء او پیدا گردد، بر هر چه افتد دمار از وی برآرد و رقم نیستی برو کشند. شنونده این کلمت از هیبت این کلمت چنان از خود فانی شود که مرورا هیچ خیال نماند و از هر نشان که دهند از آن نشان نهان شود. ,

2 محوت اسمی و رسم جسمی و غبت عنّی و دمت انتا

3 و فی فنایی فنی فنایی و فی ورائی وجدت انتا

باز بسماع نام رحمن و رحیم از مضیق دهشت بصحراء انس افتد، و فناء وی بصفت بقا بدل گردد. اینست سنّت خداوند عزّ کبریاؤه و تقدّست اسماؤه. هیبت الهیّت بنماید که موجب دهشت است، و حیرت باز مرهم نهد بصفت لطف و رحمت. اللَّه اشارت است بجلال و عزّت الوهیت، رحمن رحیم اشارتست بکمال لطف و رحمت. هر کرا تاج دولت دین بر فرق نهادند منشور عزّ او از حضرت این نام نویسند، و هر کرا داغ شقاوت بر جان نهادند، رقم خذلان او از حضرت این نام کشند. دار و گیر گشاد و بند نواخت و سیاست عزّ و مذلّت همه نتیجه قهر و لطف اوست، کونین و عالمین همه ملک و ملک اوست. اینست که ربّ العالمین گفت: تَبارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ وَ هُوَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ ملک هژده هزار عالم بید اوست، سر همه سروران در قبضه تقدیر اوست، گردن همه گردن افرازان در ربقه تسخیر اوست، ناصیه همه جبّاران منقاد قهر جبروت اوست. در خبر میآید که: انا الملک قلوب الملوک، و نواصیهم بیدی اقلبها کیف اشاء ,