۶۴- سورة التغابن- مکیة در کشف الاسرار و عدة الابرار رشیدالدین میبدی
قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ. بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان ,
یُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ بپاکی می‌ستاید اللَّه را هر چه در آسمانها و زمینها چیز است. «لَهُ الْمُلْکُ» پادشاهی او راست وَ لَهُ الْحَمْدُ و ستایش نیکو او راست. وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۱) و او بر همه چیز تواناست. ,
هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ او آنست که بیافرید شما را «فَمِنْکُمْ کافِرٌ» هست از شما که ناگرویده‌ای است. «وَ مِنْکُمْ مُؤْمِنٌ» و هست از شما که گرویده‌ای است. وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ (۲) و اللَّه بآنچه میکنید دانا و بیناست. ,
خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ بیافرید آسمانها و زمینها را بفرمان روان «وَ صَوَّرَکُمْ» و بنگاشت شما را «فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ» و نگاشت شما را تمام کرد وَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ (۳) و آخر بازگشت با اوست. ,
این سوره بیشترین مفسّران در مدنیّات شمردند. ضحّاک گفت: مکّی است. ,
کلبی گفت: سه آیت از این سوره مدنی است. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِکُمْ وَ أَوْلادِکُمْ تا آخر سه آیت، به مدینه فرو آمد و باقی همه به مکه. هژده آیت است، دویست و چهل و یک کلمه، هزار و هفتاد حرف. و درین سوره ناسخ است و منسوخ نیست. و النّاسخ: قوله: فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ نسخ قوله تعالی: اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ. و عن عبد اللَّه بن عمرو قال: قال رسول اللَّه (ص): و ما من مولود یولد الّا فی تشابیک رأسه مکتوب خمس آیات من فاتحة سورة التغابن». ,
و عن ابیّ بن کعب قال: قال رسول اللَّه (ص): «من قرأ سورة التغابن رفع عنه موت الفجاءة». ,
قوله: یُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْکُ و هو کمال القدرة و نفاذ التّصرف وَ لَهُ الْحَمْدُ و هو حمد الحامدین له و حمده سبحانه لنفسه و حقیقة الحمد: الثناء بذکر الاوصاف الجمیلة و الافعال الجزیلة. ,
قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام او که جان را جانست و دل را عیانست، یاد او زینت زبانست و مهر او راحت روانست، وصال او بهر دو عالم ارزانست و هر چه نه او همه عین تاوانست، و هر دل که نه در طلب اوست ویرانست. یک نفس او بدو گیتی ارزانست، یکی نظر از او بصد هزار جان رایگانست. ,
2 امروز که ماه من مرا مهمانست بخشیدن جان و دل مرا پیمانست
3 دل را خطری نیست، سخن در جانست جان افشانم که روز جان افشانست.
ای خداوندی که خرد را بتو راه نیست و هیچکس از حقیقت تو آگاه نیست، ,