بخش نوزدهم در اسرارنامه عطار نیشابوری

1 یکی پرسید از آن شوریده ایام که تو چه دوست داری گفت دشنام

2 که هر چیزی که دیگر می‌دهندم بجز دشنام منت می‌نهندم

3 چرا چندین تو اندر بند خلقی بدان ماند که حاجتمند خلقی

4 که گر ناگاه سیمی بر تو بشکست نگیرد کس بیک جو زرترادست

1 مگر آن گربه در بریانی آویخت ربود از سفره بریانی و بگریخت

2 یکی شد تا ز پیشش ره بگیرد مگر آن گربه را ناگه بگیرد

3 عزیزی آن بدید از دور ناگاه که می‌زد گربه را آن مرد در راه

4 بدو گفت ای ز دل رفته قرارت بیفتادست با این گربه کارت

1 بگوش خود شنودستم ز هر کس که موری را بسالی دانهٔ بس

2 ز حرص خود کند در خاک روزن گهی گندم کشد گه جوگه ارزن

3 اگر بادی برآید از زمانه نه او ماند نه آن روزن نه دانه

4 چو او را دانهٔ سالی تمام است فزون از دانهٔ جستن حرام است

1 سؤالی کرد آن دیوانه شه را که تو زر دوست داری یا گنه را

2 شهش گفتا کسی کز زر خبرداشت شکی نبود که زر رادو ستر داشت

3 بشه گفتا چرا گر عقل داری گناهت می‌بری زر می‌گذاری

4 گنه با خویشتن در گور بردی همه زرها رها کردی و مردی

1 شنودم من که موشی تیز دیده ز چنگ گربگان خون ریز دیده

2 برون آمد ز سوراخی چنان تنگ که با تنگی او بودی جهان تنگ

3 بکنج خانهٔ کورا گمان بود قضا را خایهٔ مرغی نهان بود

4 بسوی بیضه آمد پای برداشت ولی دستش نداد از جای برداشت

1 بشهر ما بخیلی گشت بیمار که نقدش بود پنجه بدره دینار

2 ز من آزاد مردی کرد درخواست که او را کرد باید شربتی راست

3 مرا نزد بخیل آورد آن مرد یکی صد سالهٔ دیدم درآن درد

4 ژ بیماری درد آز خفته چو مدهوشی به بستر باز خفته

1 شبی خفت آن گدایی در تنوری شهی را دید می‌شد در سموری

2 زمستان بود و سرما بود بسیار گدا با شاه گفت ای شاه هشیار

3 تو گرچه بی‌خبر بودی ز سرما فرا سرآمد این شب نیز بر ما

4 عزیزا در بن این دیر گردان صبوری و قناعت کن چو مردان

1 حکایت کرد ما را نیک خواهی که در راه بیابان بود چاهی

2 از آن چه آب می‌جستم که ناگاه فتاد انگشتری از دست در چاه

3 فرستادم یکی را زیر چه سار که چندانی که بینی زیر چه بار

4 همه در دلو کن تا برکشم من بود کانگشتری بر سر، کشم من

1 بر دیوانهٔ بی دل شد آن شاه که ای دیوانه از من حاجتی خواه

2 چو خورشیدست تا جم چرخ و رخشم چرا چیزی نخواهی تا ببخشم

3 بشه دیوانه گفت ای خفته در ناز مگس را دار امروزی ز من باز

4 که چندان این مگس در من گزیدند که گویی در جهان جز من ندیدند

1 بسگ گفتند زر داری سگ از ننگ گهی فریاد می‌کرد و گهی جنگ

2 چو سگ از ننگ زر فریاد دارد بیک جو خواجه چون دل شاد دارد

3 سگ اندر ننگ زردر جنگ و بانگیست ترا زر می‌کند بانگ ارچه دانگیست

4 ز جایی گر ترا دانگی درافتد ترا زان زر سقط بانگی درافتد