باب بیستم: در ذُلّ و بار كشیدن و یكرنگی گزیدن در مختارنامه عطار نیشابوری

1 گه در وصف دین یگانهای میجویی گاه از کف کفر دانهای میجویی

2 چون از سر خویش بر نمیدانی خاست ای تر دامن! بهانهای میجویی

1 امروز چو جمله عمر ضایع کردی فردا چکنی به خاک و خون میگردی

2 چون پرده براوفتد هویدا شودت چیزی که به زیر پرده میپروردی

1 جان سوخته سرفکنده میباید بود چون شمع، به سوز، زنده میبایدبود

2 کارت به مراد این خدائی باشد ناکامی کش که بنده میباید بود

1 ای دل اگر از کار دگرگون آیی فردا ز حیا پیش خدا چون آیی

2 کان دم به در خلد درون خواهی شد کز عهدهٔ هر چه هست بیرون آیی

1 نه دین حق و نه دین زردشت مرا بر حرف بسی نهند انگشت مرا

2 کس نیست درین واقعه هم پشت مرا قصّه چه کنم غصّهٔ تو کشت مرا

1 گر جان ببرد عشق توام جان آنست ور درد دهد جملهٔدرمان آنست

2 هر ناکامی که باشد این طایفه را میدان به یقین که کام ایشان آنست

1 عشقش به کشیدن بلا آید راست در عشق بلا کشی خطا آید راست

2 افسانهٔ عشق کار پاکی گوئی است این کار به افسانه کجا آید راست

1 هر دل که طلب کند چنین یاری را مردانه به جان کشد چنین باری را

2 مردی باید شگرف تا همچو فلک بر طاق نهد جامه چنین کاری را

1 گفتی که نشان راه چیست ای درویش از من بشنو چو بشنوی میاندیش

2 آنست ترا نشان که رسوائی خویش چندان که فرا پیش روی بینی بیش

1 هر دل که تمام از سردردی برخاست هستیش ز پیش همچو گردی برخاست

2 آنگاه اگر مخنثّی در همه عمر در سایهٔ او نشست مردی برخاست