1 ندانی چیست تحقیق ترازو که می‌سنجد عمل بی دست و بازو

2 بگویم با تو یک یک سر میزان ولی بشنو به شکل بی تمیزان

3 تو پنداری ترازوی قیامت چنین باشد که در دنیا تمامت

4 بود شاهین آن عقل ای برادر که پیدا می‌کند هم خیر و هم شر

5 بود یک کفه‌اش دنیا و کردار دگر کفش بود عقبی و مقدار

6 اگر باشد تو را کردار نیکو مقابل باشدت مقدار نیکو

7 اگر باشد سبک میزان به دنیا به طاعت کی جزا یابی به عقبی

8 ز کس گر تو برنجی وز تو رنجند بسوزی چون عمل‌های تو سنجند

9 هر آن چیزی که در آن کار تو باشد یقین در پلهٔ بار تو باشد

10 اگر با خویش نیکی نیک می‌باش چو خواهی کشت تخم نیک می‌پاش

11 که تا از یکی هفتصد بروید وگر بد کاشتی هم بد بروید

12 بیان این ز من بشنو به تحقیق که صدقست این سخن نزدیک صدیق

13 میان خیر و شر جز عقل هشیار که داند فرق کرد اندر همه کار

14 همه کار نکو از عقل می‌دان چو نبود عقل کم باشد ز حیوان

15 هر آن چیزی که باشد سخت دشوار به میزان خرد سنجند هموار

16 بیان صورت و معنی میزان بگفتم هان همینست ای عزیزان