اسم از رضاقلی خان هدایت تذکرهٔ ریاض العارفین 47

اسم شریف آن جناب یحیی و مکنی است به ابوالفتح و به شیخ اشراق مشهور است. گویند خواهرزادهٔ جناب شیخ شهاب سهروردی است. در هر حال از اکابر مشایخ و از حکمای راسخ بوده. تألیفات بدیعه فرموده. رسالهٔ حکمت اشراق و متن هیاکل بر فضیلت وی شاهدی است عادل. در علوم عربیه نیز طاق و در حکمت و احادیث و ریاضی مشهور آفاق. در سنهٔ پانصد و هشتاد و هفت در حلب به درجهٔ شهادت رسید. مدت عمرش هشتاد و هشت سال. نیز گفته‌اند تصانیفش بسیار است و از آن جمله است مطارحات، تلویحات، حکمت اشراق، لمحات، الواح عمادیه، هیاکل نوریه، مقاومات، رمزالوحی، مبدء و معاد فارسی، بستان القلوب، طوارق الانوار، نفحات فی الاصول الکلیه، در تصوف. بارقات الالهیه، نغمات السّماویه، لوامع الانوار، رقیم القدسی، اعتقاد الحکماء، کتاب البصر، رسالة العشق، رسالة المعراج، رسالهٔ درجات، رسالهٔ آواز پر جبرئیل، رسالهٔ صفیر سیمرغ، دعوات الکواکب و تسبیحات هیاکل فارسیه، شرح اشارات، رسالهٔ یزدان شناخت، رساله در سیمیا. گاهی عربیّاً و فارسیاً شعر می‌فرموده. از اوست: ,

2 وَإنِّی فِی الظَّلامِ رأَیْتُ ضَوْءٌ کَأَنَّ اللَّیْلَ زُیِّنَ بِالنَّهارِ

3 وَکَیْفَ أَکُوْنُ لِلدُّنیا طَمِیْعاً وَفَرْقُ الْفَرْقَدَیْنِ رَأَیْتُ دَارِی

4 أَاَرْضِی بالاقامةِ فِی فَلاةٍ وَأرْبَعَةُ الْعَناصِرِ فِی جَوَارِی

5 إلَی کَمْاَجْعَلُ الْحَیّاتِ صَحِبی إلَی کَمْأَجْعَلُ التَّنِینَ جَارِی

6 إذا لاقَیْتُ ذَاکَ الضَّوْءِ أَفْنِی فَلاَ افنی یَمْیِنی عَنْیَسَارِی

7 وَلِی سِرٌّ عَظِیْمٌ یُنْکِرُوْهُ یَدُقُّوْنَ الرُّؤُسَ عَنِ الْجِدارِی

8 هان تا سرِ رشتهٔ خرد گم نکنی خود را ز برای نیک و بد گم نکنی

9 رهرو تویی و راه تویی منزل تو هشدار که راه خود به خود گم نکنی